p.369
OLAI
BORRICHII
Regis in Cancellaria Danica Consiliarii,
in supremo Tribunali
et Consistorio Assessoris, nec
non in Regia Academia
Hafniensi Medici et Philologi
longe
Celeberrimi
CARMINA.

p.371
VITA
BORRICHII.
Vitam suam ipse OLAUS BORRICHIUS
brevi antequam decederet
literis consignavit: quam ex ipsius
autographo descriptam, et a Viro Nobilissimo
Paulo Vindingio, Regis in
summo Tribunali Iustitiae Assessore
dignissimo et in Academia Haffniensi Professore celeberrimo,
data publicandi licentia, nobiscum communicatam
si heic inserimus, rem benigno Lectori haud
ingratam fore existimamus.
OLAUS BORRICHIUS lucem hanc mortalem
aspicere primum coepit anno a nato Salvatore
MDCXXVI, ipso die Soteriorum, patre Dn:/
OLAO CLAUDII paroeciarum Borch, in Ripensi
Cimbrorum Dioecesi sacerdote, matre MARGARETA
LAURENTIA. Mox optimorum Parentum
ductu et auspiciis vineae Christi insitus, et
quam primum ferebat aetas, initiatus Musis, partim
cura domestica, partim Magistrorum in ludo
literario Coldingensi, Ripensique ita profecit, ut
anno labentis seculi XLIV. maturus aestimaretur
Academiae. Quem ergo id temporis e palaestra suae

p.372
Ripensi emisit Vir Clariss:/ M. JOHANNES MEJERUS,
eum protinus benevolo sinu amplexa est
studiorum liberalium mater Academia Hafniensis
(Rectore D. NICOLAO PAULI SCANDORPHIO,
Decano Mag. JOHANNE CHRISTOPHORI)
detinuitque inter Musas varii generis ad
annum uusque MDCL. Interea inter caeteros sapientiam
literariam professos praecipue coluit Dn./
OLAUM WORMIUM Medicinae et Antiquitatis
Patriae statorem, Dn./ THOMAM BARTHOLINUM,
Anatomicorum principem et polyhistorem,
Dn./ SIMONEM PAULI, Archiatrum Regium
et Florae delitium; quorum placitis ita constanter
insuevit, ut divelli se postea a studio Medico
non pateretur, cui tamen amor Philosophiae,
Poeseos, et Philologiae accessit. In eo dum erat,
ne quam diu Hafniae inter excitatos docendi artifices
versabatur, publico usum sui, si qua in didacticis
arte valeret, videretur subtrahere, evocatus
ad erudiendam in sexta classe scholae metropolitanae
juventutem a viro nobiliss:/ et celeberrimo
M. GEORGIO HILARIO ejusdem ludi Rectore
paruit, et quid multa? ob infatigabilem diligentiam
vitae innocentia comitatam placuit; dilectus
hoc nomine optimo cuique studiorum juvenilium
censori, et in iis Viro consummatissimi judicii Dn./
CASPARO BROCHMANNO, Selandiae Episcopo,
acerrimo studiorum scholasticorum exactori;
atque per eum generosiss:/ Cancellario Regio, Dn./
CHRISTIANO THOMAEO; quo effectum est ut
in uberiora studiorum incrementa a providentissimo
Regum FRIDERICO III, Canonicatu
Lundensi praeter exspectationem omnem locupletaretur.
Postquam autem in illo docendi stadio
quadriennium exegisset, invitatus a generosiss:/

p.373
Viro GEORGIO ROSEKRANTZIO ad regendam
scholam illustrem Herlovianam, modesta excusatione
spartam oblatam declinavit, quod videret
hac via interpellari studium, cui se devoverat,
Medicum et peregrinandi desideria: licet Urbs regnatrix
pestilenti ea tempestate contagio tantum
non succumberet, cadentibus paucos intra menses
novem millibus hominum et quod excedit; in qua
lue tot funeribus atroci prima Medicae praxeos
tentamenta auspicatus est, et quid pharmaca humana
possent adversus tam violentum hostem didicit
experimentis. Quiescente tandem malo, postquam
annum adhuc unum discipulis ad pietatem et
bonas artes formandis impendisset, destinato ad
exteros itineri accinctus, in Aulam illustriss:/ Viri
Dn./ JOACHIMI GERSTORFFII, primarii tum
ministri Regii ex improviso accersitur ad regendos
generosissimorum filiorum annos: hic, licet
prosequi decretum iter maluisset, prompte obtemperat,
haud ignarus in sancta illa domo et studiis
suis privatis relinqui locum, et domino ipso
nihil reperiri eruditius, humanius, sapientius.
Quinquennium [Quinqennium ed.] tenuit aulica illa vivendi ratio, nec
poenituit interea vel illustrissimum GERSTORFFIUM
electi ad hoc munus BORRICHII, vel
BORRICHIUM officiosissimi sui obsequii. Verum
quia iter ei continuo in oculis, in desideriis, soluta
demum obsidione Haffniensi, BORRICHIUS
a sacra Regia Majestate Professioni Philologiae,
Poeseos, Chemiae et Botanices in Academia Hafniensi
destinatur, factoque mox in publica pro
cathedra digne tuenda dissertatione periculo, atque
impetrata paulo post ad exteros proficiscendi
venia a Domino suo inter optata vota (quibus annectebatur
illud: Coepisti apud me, Borrichi, virtutibus

p.374
tuis excitare fortunam quam ego redeunti
fabricabor) dimissus patria excedit circa festum
D. Martino sacrum Anno Christi MDCLX. Et
primus quidem in Belgium ferebat impetus,
nisi quod Hamburgi tantillum subsisteret SCHUPPII
et celebrium Medicorum, CASSII, atque
MICH./ KIRSTENII humanissima inductus
conversatione. In Belgio praeter florentissima
ubivis oppida, multitudo Eruditorum oculos animumque
invitabat; quos inter familiaris illi
ultra biennium consuetudo cum LINDENIO,
STLVIO, van HORNE, HORNIO, GRONOVIO,
POSSIO, VORSTIO, COCCEO, RUMPHIO,
BLASIO, BARBETTIO, ORIGANO, KEKELIO,
MARCGRAVIO, aliis; unde non
potuit non ad disciplinas, scientiasque Apollineas
experrectior, paratiorque discedere.
Interea funesto perculsus nuncio de obitu magni
sui GERSTORFFII Patroni exspectatissimi sero
recognovit quam vitreae sint res mortalium,
quam caduca vota et quam in rebus humanis securum
nihil. Collegit se tamen et advenientes
non ita multo post in Belgium GERSTORPHIOS
filios jam utroque Parente orbos, rogatu amicorum
in contubernium suum recepit; viam qua
ad virtutem, honestatem eruditionemque eundum,
admonitione fideli aperuit; nihilque reliquit
intentatum eorum omnium, quae legitime
ad honores grassantibus curae esse solent. Inde
exacto inter studia cum ipsis familiaria anno, comitantibus
iisdem per Flandriam, Brabantiamque
visenda speculatus Londini sistitur mense Junio,
anno reparatae salutis MDCLXIII, et mox
GERSTORPHIIS suis per illustrem SUANIUM
aditum patefacit in Regiam, sibi per frequentia

p.375
alloquia in amicitiam Dn./ Cancellarii Reginae
Matris KENELMI DIGBAEI, ROBERTI BOYLAEI,
CHARLETONI, MOSELERI, POLEMANNI,
aliorum. Oxonii quoque familiariter
usus D. WILLISIO, WALLISIO, EDMUNDO
DICHINSOHNO, et ROBERTO SHARROCHIO.
Inde digressus per amoeniora Provinciae
Glocestriam, Bristolium, Wellisium, Sarisburium,
Cantuarium, et quicquid in itinere illo
vel ars commendabat, vel arcanior naturae genius,
attente inspexit, tandemque adulto jam Augusto
mense in Galliam sese cum GERSTORPHIIS suis
transtulit, Dieppam in transitu, Rothomagumque
perlustrans, Parisiis sedem constantiorem
elegit, ut in qua urbe hominum exemplorumque
feracissima nobilis illa GERSTOPHIORUM triga
ad virtutes, spectato tot bonorum praemio accenderetur,
a vitiis abhorrere disceret tot malignorum
supplicio. Et ne ipse sibi interea deesset,
toto, quod ibi transegit, biennio, doctis, curiosis,
rerum expertis se se adjungens plane ex
animi sententia vixit, inter profuturas cum illustribus
viris doctisque hominibus conversationes,
quos inter ex infinitis pauci enumerantur; D./
HABERTUS MOMMORD, libellorum supplicum
in Regia Magister, D. GOBELINIUS Parlamenti
Parisiensis Praeses, D. BOURDELOTIUS,
THEVENOTIUS, PATINUS, AUZOTIUS,
JUSTELLUS, BOUCAUDIUS, MARTELLUS,
DE L'OBERIAE, BORELLUS,
TAMPONETLIUS, ut innumeri alii praetereantur.
Cumque tandem in Daniam ad Curatores
suos ob rationes rei familiaris evocarentur
GERSTORPHII, jam tanto curis alienis solutior
BORRICHIUS instituto suo alacriter institit, et

p.376
spectatis cum cura ad Ligerim urbibus, Aurelia,
Blesis, Richiliade, Thuronio, Salmurio, Andegavi
inter Medentum cathedras varie tentatus
supremis demum in arte Medica honoribus auctus
est, Brabeuta TOURNESIO. Inde per Flexiam
Cenomanosque Lutetiam reversus, post
brevem moram Italico accingitur itineri: Et
Lugduni quidem ad Araris Rhodanique fluentae
nonnihil commoratus est, amicitiae D. L'AMONIERE,
BERTETTI, BUSINASII, SCHALAEI,
VILETTII illigatus: mox Gratianopoli a
Praeside rationum Parlamenti D. BOESSIO SALVAGNIO,
et VISANCURTIO humanissime
exceptus, per grande illud Carthusianorum in
Alpibus monasterium, per castellum Sabaudiae
Mommelianum, per Anessium consecratione Francisci
de Sales tum celebre Genevam perrexit, et
non ita multo post secundo Rhodano Viennam
Allobrogum, Avenionem (ubi colloquium illi
cum BARONE DE VILLENEUF, ex familia
antiqui illius ARNOLDI VILLANOVANI adhuc
superstite, et rerum Chemicarum non imperito)
Tarasconem Nemausum (in qua urbe
cum Dn./ GUIRAM Consiliario Regio et antiquitatum
Romanarum scientissimo fructuosa illi
conversatio) adiit Monspelium contendens, vetus
illud Medicinae domicilium, ne nunc quidem
Machaonum gloria destitutum, ubi praeter caeteros
affecit nobiliss./ Dni/ BEAUXHOSTES prolixa
humanitas et sacratioris Philosophiae cognitio.
Inspectis deinde quae fama commendabat,
oppidis, Arelate, Aquis Sextiis, Massilia per
Alpes maritimas Herculi olim tritas, vallemque
Pragealam Valdensibus habitatam Pignarolum intravit,
et mox in Italico solo Augustam Taurinorum,

p.377
ubi a MARCHIONE PIANEZZA,
primario Ducis Sabaudi ministro splendide exceptus,
et cum Archiatro TORRINO de vera
cordis fabrica inventisque recens vasis salivaribus
amice disceptans toti mox Aulae innotuit, ad familiare
colloquium postea admissus a MARCHIONE
DE CARAGLIE, MARCHIONE
DE S. AMIAN, aliisque, ostensumque quicquid
in tota urbe spectatius, in primis vastum illud
opus Pyrrhi Ligorii, et Isiaca tabula Pignorio
tantopere aestimata. Mediolani nihil tam acceptum,
quam Viri optimi MANFREDI SEPTALII
summa urbanitas et scientiarum artiumque
reconditarum notitia; ut taceam delitias illustris
Bibliothecae Ambrosianae, humanitatem Dn./
TERZAGI, Dominique De LERMA, Generalis
militiae praefecti Hispanici. Ticini antiquam
illam Regum Longobardorum sedem contemplatus
admirari non desit fabricam urbis praesertim
autem turrium, quae ibi plurimae, adhuc constanter
olere septentrionem. Bononiae auditi doctores
Academici in primis vero instituta cum
BAPTISTA RICCIOLIO ut insigni Mathematico,
ita Poeta non poenitendo colloquia. In reliquis
Italiae oppidis vix quicquam spectatum Florentia
vel florentius, vel urbanius, ubi ipse MAGNUS
DUX alter tum Apollo et magnus literatorum
stator, quin et germanus frater Principis
LEOPOLDUS, postea CARDINALIS
MEDICEUS, redivivus itidem Mecaenas humanissime
advenam excepit. Familiariter dilexere
LAURENTIUS MAGALLOTTI, FRANCISCUS
RHEDI, CARLO DATI, repraesentata
ad usum exoptatum bibliotheca Medicea
exquisitis MSStis referta. Inde postquam abiisset

p.378
Pistojam, Lucam, Pisas, Sienam, tandem in urbe
Roma sedem deligit anno MDCLXV. mense
Octobri, ibique inter eruditorum et bibliothecarum
frequentiam medius, hyemem ex voto transigit [tranfigit ed.],
una tantum excursione Neapolim facta, ut
Vesuvium tum flammantem et alia naturae miracula
oculis liquido usurparet, atque adeo THOMAE
CORNELII CONSENTINI, clarissimi
per id tempus Medici Neapolitani frueretur consuetudine.
Romae autem familiarius utebatur
LEONE ALLATIO, ABBATE GRADIO,
FALCONERIO, MICHAEL-ANGELO, RICCIO,
CAROLO PUTEANO, FRANCISCO
CORVINO, ATHANASIO KIRCHERO,
LAURENTIO SCYTHIO, adhibitus et quandoque
colloquiis CARDINALIS PALLAVICINI,
et saepe accersitus ad disserendum cum REGINA
CHRISTINA de arcanioris Chemiae studio,
veritate, experimentis, quibus tum sacris se Palladia
virago devoverat. Sub exitum Martii Anno
MDCLXVI. Roma egreditur, sed poene invitus,
nec nisi vacantis in patria officii stimulatus admonitu
factoque per medium Apenninum itinere aedem
Lauretanam, Anconam, Ariminum, Pisaurum,
Ferrariam contemplatus Venetias salutat, Patavium
consulit, ibique postquam amicius innotuisset
FERRARIO, MARCHETTIS, PETRUCCIO,
OFFREDO, COMITI ZABARELLAE, Venetias
repetit, satiatusque colloquiis LUDOVICI DE
COMITIBUS, TACKENII, BUSTRONI,
aliorum, memor inornatae in Patria spartae in
Germaniam paulatim contendit, et Tridento,
Monachio, Augusta Vindelicorum, Tubinga,
Argentorato, Heidelberga, Francofurto, Colonia
Ubiorum in Belgium, secundo quidem Rheno,

p.379
sed inter adversa omnia (quod lues pestifera
agros urbesque late popularetur) defertur, et,
redintegrata ibidem cum doctis, quibus Libitina
pepercerat, amicitia, Franequera, Groninga,
Embda, Hamburgo, Lubeca, Chilonio, Hafniam
redit mense Novembri, transacto inter peregrinandum
Sexennio integro.
A reditu mox officio suo administrando se accinxit,
et licet hinc praxeos Medicae curis in urbe
districtus, illinc, ex quo inter Medicos Regios
numeratus, in Aula jussus apparere, partibus officii
in Academia adeo non defuit, ut docendo disputando
scribendoque plena opera sarcire laborarit,
si quid peregrinando neglectum: imo se publico
non intermissa viginti annorum diligentia usque
eo probavit, ut nec necesse habuerit unquam vel
conscientiae suae testimonium vel Magistratus
Collegarumve, vel denique civium Academicorum
formidare judicia. Docuit autem interea varii
generis disciplinas, partim officii ratione inductus,
partim voluntario impetu, ut esset in quo
diverse genium suum periclitaretur juventus,
studiis liberalibus addictior. Et quidem IN PHILOLOGICIS
prolixe commentatus est de scriptoribus
antiquis Latinis, cujus industriae specimen minutum
prodiit in lucem, inscriptumque est: Conspectus
praestantiorum Scriptorum Linguae Latinae,
ipsum opus adhuc plutei asservant; Quin et adjecit
Cogitationes suas de variis linguae Latinae aetatibus,
et scripto G. I. Vossii de vitiis sermonis, atque
non ita multo post Analecta Philologica, et judicium
de Lexicis Latinis Graecisque hactenus editis.
Postea ut tyrones ex ipsis veluti fontibus haurirent
limpidius, Antiquae Romae imaginem sex disputationibus
ita oculis exposuit, ut res Romanae,

p.380
mores, instituta multum inde lucis claritatisque
aucupentur. Cumque non sine nausea adverteret
imperitum vulgus pharmacopoeorum, imo
nonnunquam Medentum negligentiores in enunciandis
justa mora pharmacis inque sanandi instrumentis
varie sibi excidere, Linguam Pharmacopoeorum
formavit huic malo obviam euntem. IN POESI
quid praestiterit, vel ex eo liquet, quod et frequenter
ipse, occasione invitante, carmen pepigerit,
praesertim Epici generis, et jam olim juvenis
cum Smetii errores diversos notasset, de syllabarum
quantitate evulgarit compendium, cui titulum
fecit: Parnassus in nuce. Sed et annis provectior
justum opus, licet succinctum de Poetis
Graecis Latinisque inde ab initio natae artis, ad usque
nostra tempora scripsit, Sosiisque imprimendum
permisit, in quo simul vernaculi Poetae erectioris
genii, Itali, Galli, Hispani, Lusitani, Angli, Scoti,
Belgae, Borussi, Dani attinguntur, subjecta
de plerorumque vena et felicitate judicii censura,
non illa quidem ad Phidiae statuas ubique comparanda,
sed tamen desiderantibus in hoc studio proficere
haud dubie profutura. IN CHEMICIS prodromum
initio concinnavit De Ortu et progressu
Chemiae, et paucis post annis impulsus mordaci H.
Conringii dicacitate plenum opus De Hermetis,
Aegyptiorum et Chemicorum sapientia. Sed et bis
in publico elementa Chemiae universae a capite ad
calcem percensuit, novisque ex disciplina observationibus
locupletavit, scriptum in privato larario
adhuc custoditum. Quin et, ut civibus in metalliferas
regiones ituris evidenter prodesset brevi
et facili compendio modum aperuit examinandi
omnes ubique venas metallicas, saxa, arenas,
aquas, argillas, ut de earundem praestantia liquido

p.381
constet, cui opusculo nomen imposuit:
Docimastice metallica, transiitque scriptum illud
postea non modo in linguam Germanicam, sed
et hodie in Vernaculam. Sparsit et Chemica quaedam
hinc inde in Actis Medicis Hafniensibus, ut et
Botanica atque Medica, quae publico jam innotuere.
In BOTANICIS id egit potissimum, ut tyronibus
necessaria notiora evaderent, quam nimia. Hinc
de Afris, Indisque plantis non ita sollicitus, vernis
aestivisque in suburbana excursionibus juventuti
vernaculas herbas praecipue monstravit, et
quod caput rei est, usum earundem ex quotidianis
in praxi Medica experimentis secure tradidit,
identidem admonens, esse in patria nostra tot diversi
generis plantas, ut si exoticis omnibus destitueremur,
non ideo apud nos deficeret vera et
conveniens medendi ratio. Qua imbuti apud nos
cognitione cives, ubi ubi eos tandem constituit
fortuna possunt inemptis germinibus et de sua familia
et de egentioribus ubique bene mereri. Utque
tenacius haererent quae sylvas et prata hinc
inde perambulando discipulis in hoc genere inculcarat,
ea omnia in Lyceo explicatius dictavit methodumque
utendi, fruendi intelligenter exposuit.
Edidit et scriptum De usu indigenarum plantarum
in Medicina. In RE MEDICA iterum iterumque
non institutiones duntaxat artis saluberrimae
auditoribus interpretatus est, sed et universam
praxin inde ab exordio ad finem docendo prosecutus
multum quidem antecedentium scriptorum
tribuit placitis, sed et plurimum ad lectos aegrorum
disci experiundo notavit. Saepe fabricam ossium
in corpore humano oculis discipulorum subjecit,
usum designavit et varia chirurgorum filiis
salutaria adspersit. Sunt et alia varii argumenti de

p.382
quibus, quoties vocabat opportunitas, disseruit,
in quibus exstat tractatus ejusdem De somno et
somniferis. De Cabala Characterali. De causis diversitatis
linguarum. Memoria Dn./ Oligeri Vindii.
Oratio jubilaea Evangelica. Taceo Orationes ejusdem
in promotionibus Academicis natas, sed
nondum praelo commissas: De variis modis excitandi
ignis, atque de Phosphoro. De natura sanguinis
et tranfusione ejus. De oraculis Antiquorum.
De contagio non solum morborum, sed et vitiorum.
De furore Poetico. De vero usu Logices. De Lixivio
et acido atque utriusque pugna. De experimentis
Botanicis. De veris succini natalibus. De qualitatibus
occultis. De usu studiorum Academicorum,
etiam in re militari. De forma serpentis, qui Evam
decepit. De natura dulcedinis. De somno animalium
ad plures menses continuato. De studio pure
loquendi Latine. De menstruis Chemicorum. In
Decanatu Philosophico, quem Magistratum Dn./
Collegis ita volentibus, integris annis XII impigre
administravit, post examinum solennia
MDCCXXVI Creavit Academiae cives, CLXII.
Magistros, DXLII Baccalaureos. Quibus adjiciendi
merito aliquot Medicinae Doctores ab eo
summis in ea arte honoribus insigniti. Rectoratum
Academiae bis gessit, et primum quidem eo
inter purpuratos Regios ordine, quem primae
sanctiones Academicae huic officio attribuunt.
Anno seculi labentis LXXXVI inter Assessores
justitiae in summo Tribunali ab August./ Rege
CHRISTIANO V considere jussus est, prorsus
ex inopinato. A conjugio tota vita abstinuit, ut
eo philosopharetur expeditius. Disceptatis in suprema
justitiae curia causis Anno 1687 Candidatos
Medicinae in praxi Medica exercuit, plantarum

p.383
usum Medicum solennibus in agrum Hafniensem
excursibus edocuit, et privato collegio Docimasticen
metallicam cum celebrioribus operationibus
Chemicis non voce tantum, sed et ipso opere
auditoribus demonstravit. Anno 1689. novis, ita
volente sacra Reg./ Majestate, auctus est honoribus,
titulo sc:/ Consiliarii in Cancellaria Regia,
sed et ita volente sacratiss:/ Divina Majestate, novo
in vesica arrosa genere tormenti; cui Christiana
patientia occurrit, donec ...
Et hic substitit incomparabilis hujus viri manus,
quae tam divina exaravit ingenii BORRICHIANI
monumenta, ut universo orbi innotuerit, et
tam liberaliter dedit, ut Patriam sibi aeternum devinxerit.
Sed et quae de ipsius legatis et quae de obitu
scire humanissimus Lector optaret, ex Programmate
Academiae Hafniensis, (quod a Nobilissimo
JOHANNE MULENIO Medicinae Licentiato et
Professore celeberrimo Academiaeque Secretario fidelissimo
compositum sub nomine et auspiciis Rectoris
Magnifici Excellentissimi OLIGERI JACOBAEI
ante biennium, et ipso quidem die quo Manibus
beati BORRICHII justa fierent prodiit,) huc
apponam.
Sed adhuc clarius (proxime praecesserant de
virtutibus et Pietate Borrichii) patescit amor Coelestium;
quas enim, benedicente Deo Opt. Maximo,
labore atque industria sua collegerat opes
et facultates, easdem in honorem ipsius, non ut
inde sibi famam aut nominis immortalitatem aucuparetur,
larga manu iterum erogavit. Instituit
namque, ut et sufficeret juventuti Academicae
necessariis destitutae adminiculis praesidium aliquod
in uberiora Studiorum incrementa, et famelicis
afflictisque solamen obtingeret: Illis quippe

p.384
domum plane lateritiam magnificentissimae
structurae reliquit, ubi omnia cernuntur splendide
apparata, cubicula octo cum suis Conclaviis,
sedecim destinata Studiosis, modestia, virtute, ac
doctrina conspicuis; amplum Auditorium varie
exornatum, ut in hac palaestra commodius lacertos
moveant Juniores Sacris Apollineis devoti;
Supellex libraria exquisitae elegantiae diverso studiorum
generi inserviens, cui adhaerent manuscripta
rariora; cernitur ibi quoque Laboratorium
Chemicum Medicinam excolentibus profuturum;
cernitur hortus floribus arboribusque
consitus, oculis recreandis, animo pascendo dicatus.
Hoc tam sumtuosae structurae domicilium
vocari maluit COLLEGIUM MEDICEUM,
quam ut a suo Nomine appellationem traheret;
nihil enim arrogantiae, nihil fastuosi ostentabat
toto vitae cursu, sed fortuna ac felicitate sua
summa usus est modestia. Utrisque, tum hujus
Collegii incolis, tum aliis egestate, aerumnis, et
imbecilli valetudine oppressis, nec non alumnis
Scholae Ripensis ingentem pecuniae summam attribuit,
quae, resignatis post obitum testamenti
tabulis, in Collegio Consistoriali annuo spatio
reservatis, explevit numerum viginti sex mille et
trecentorum Joachimicorum. Plura adhuc in laudem
et perpetuam commendationem Eminentissimi
Viri merito adducenda essent, sed cum angustioris
pagellae spatio nequaquam omnia includantur
lacunam hanc justis explebit praeconiis Nobilissimus
et Ampliss:/ Collega PAULUS VINDINGIUS,
Assessor in Summo Tribunali Justitiae,
Colleg./ Consistoriali etc. Oratione Parentali
Beato nostro supremum persoluturus honorem
proxima die lunae hor./ 2 pomeridiana.

p.385
Biennium est, ex quo valetudinem, virili aetate
satis firmam, nisi quod cum angina subinde colluctaretur,
sensit non nihil labefactari, oborto ex insidiis
hoste, quem calculum vesicae nominamus;
cui selectissimis quidem occursum pharmacis, sed
crescente in dies malo retrahere se a negotiis publicis
coactus fuit, cum nec curru vehi, nec expedite
obambulare permiserit calculus jam grandior
factus. Tandem incassum omnia tentari atrociores
indicabant dolores, ante sex invalescentes
septimanas, qui sensim enervare corpus, frangere
vires, somnum interpellare, inducias dare
nullas coeperunt: itaque cum aliud non superesset
remedium nisi quod Clururgia subministrare solet
et acerrimi urgerent cruciatus, serio quotidie secum
pensitabat, satiusne esset omnia prius experiri,
quam acerbissimis succumbere doloribus:
tandem re diu multumque agitata cum optimis ac
fidelissimis amicorum statuit ferro submittere se
se, haud equidem ignarus in hac operatione unicam
fere valetudinis spem esse repositam nisi provectior
aetas, et vires debilitatae dissuaderent.
Antequam vero hanc medicandi sortem in se admitteret,
cum anceps ac dubius appareret eventus,
mature saluti animae prospectum voluit per
Virum admodum Reverendum et Gravissimum
Mag:/ JOHANNEM ADOLPH./ BORNEMANN,
Assessorem in Collegio Consist:/ ac
Praepositum Sockelundensem etc. Refocillatus
jam corpore et Sanguine Servatoris Christi paucis
post diebus XIII. nempe Septemb./ (hora undecima
ante meridiem) peritissimi Artificis dexteritati
imperterrito animo se commisit, praesentibus
Nobilissimis atque Experientissimis D. HENRICO
a MÖNICHEN Sacrae Regiae Majestatis

p.386
Archiatro ut et D. MARCO HERFORT, Medico
Aulico meritissimo, aliisque Chirurgis Exercitatissimis.
Caeterum magnitudo et durities calculi
optatum elusit successum; commode enim
per incisuram neque extrahi, neque instrumentis
distringi absque praesentissimo vitae periculo poterat.
Nihil tamen inde commotus, sed plena in
Deum fiducia, et certissima spe aeterni gaudii firmatus,
symtomata graviora, et dolores per intervalla
affligentes incredibili pertulit patientia, donec
tantae molestiae, tot insomnes noctes, tot
indomabiles cruciatus novissime III. Octobris
(hora matutina septima) in mortem terminarentur
placidissimam. Ita conspectui nostro
subduxit se fulgentissimum illud totius literati
Orbis lumen, cujus tamen splendor nitidissime
in aevum collucebit sempiternum. Vestrum
erit, Cives Academici, quorum prosperitati et
commodis tantopere invigilavit, providere, ne
apud vos unquam BORRICHII Nomen obsolescat;
veneramini cineres Apollinis Vestri, Conditorio
solenni hodie pompa meridiano tempore
inferendos; quibus augustus in templo Divae
Virginis paratus est locus, ubi Sepulchrum ejus
conspicitur, sibi, amicis, Collegiique Medicei
habitatoribus exstructum, ut corpus a doloribus
calculi jam securum quiete contegatur, dum fama
excellentissimi Viri per Orbem volitat, et Gloriae
in sermone ac memoria omnium latius vagatur,
cujus apud nos exstabunt Virtutis, doctrinae,
prudentiae, pietatis, ad omnem aeternitatem
impressa vestigia. Hafn./ die XXX. Octob./
Anno MDCXC.
Nec invidebimus benigno Lectori geminam supra
laudati Vindingii inscriptionem, alteram Effigiei,
alteram tumulo Borrichii dicatam:

p.387
(1)
Aera Corinthiaco nil concessura metallo,
Queis sculptor tanti condidit ora Viri!
Cerne tuum heic, Medicina, aevum, mirare lacertos
Et decus, et Genium, Lingua Latina, tuum.
Cujus in obsequium consurrexere Camoenae,
Et numeros flexit promptus Apollo suos.
BORRICHII aeternos se fama sacravit in annos,
Dum saxa Arctoo stant Medicea solo.
(2)
Quicquid ex aeterno Naturae rescripto communem
mortalitatis sententiam deprecari non
potuit, post longam cum interno hoste luctam et
dolores humana fere constantia majores, in melioris
vitae exspectationem, et desideratae quietis
fructum hoc in loculo reliquit vir incomparabilis
OLAUS BORRICHIUS Sacrae Regiae Majest./
Consiliarius Cancellariae, Assessor in supremo
Tribunali Justitiae, et Collegio Consistoriali,
Medicinae et Philologiae Professor. Caetera
Orbi tradidit, Immortalem nominis sui memoriam,
et famam cum aeternitate certaturam. Vixit
coelebs, sed ex Musarum filiis tot adoptavit liberos,
quot in Collegio a se pie fundato Pietatis
et Virtutis exercitiis tanto Parente dignos se
ostenderint. Natus est Anno MDCXXVI, die
septimo Aprilis. Denatus Anno MDCXC.
Quiescat in Pace.

p.388

p.389
OLAI BORRICHII
CARMINA VARIA.
(1)
Infelicissimae Apostasiaj
CHRISTIANI WILHELMI
Administratoris quondam Magdenburgici
levis adumbratio;
Ad Virorum maximum
D.D. CASPARUM
BROCHMANNUM
Sialandiae Episcopum.
Viderat horrendas Dux Magdenburgicus artes,
Erroresque graves, quos passim sparserat ille
Mentitus Petri nomen; deriserat ausus
Tanti lenonis; Cum demum Caesaris ira
Surgit et armato prosternit milite Trojam,
Auspiciis, Papenheime, tuis: Wilhelmus inermi
Quid faceret dextra? multis custodibus arcte
Servandus trahitur: ruit hinc constantia magni
Principis, indigno mox sollicitata furore
Pontificis; saevus Phalaris namque imperat ut sit
Impius, ostenso dictans perjuria Tauro.
Spemque metumque inter sanctam dediscere mentem
Incipit infelix, atque evilescere passus
Dogmata scripturae, medicatum melle venenum
Canisio dictante bibit: mox perfidus alter
Cum conjuratis coelum rescindere monstris
Inflammare Ducem cupiens in viscera sanae

p.390
Doctrinae vertit dextram; nec vana Quirites
Bellua, sed Josaphat, Constantinumque suosmet
Induere in laqueos satagit, dum Maximus orbis
Arctoi Rector petitur; dum spicula torquet
In Regem, sperans debellatura Leonem
Somnia magnanimum, et vani commenta cerebri.
Argumenta vibrat, faciunt mendacia promptum
Facundum sine mente sonus; male sana propinat
Dogmata lecturo, speciosaque nomina facto
Imponit, nescitque suas et venditat iras
Lingua, Alemanne, tua, quo magnum promptius agmen
Pertrahat in casum, dentesque in voce relinquat.
Occurrit magnus BROCHMAND, numerosa retundit
Spicula Divinos simulate imitantia cultus
Afflatus propiore Deo; nam jactibus iisdem
Interitum, vitamque parat, dum perfidus hostis
Sternitur et veris firmantur dogmata templis.
Audacem proba causa facit, promptumque Minerva,
Invictum Codex sacer, et mirabile acumen.
Hic cadit ingenti sparsum molimine falsum,
BROCHMANNO larvam tollente, hic debile lucens
Obscurat speculum LYCHNUS; SPECULARIA noctu
Caligant, splendet LYCHNUS; Sic tempore lethi,
Romanum sordet speculum, lychnusque triumphat.
Scilicet ostendit quo possis tramite Olympum
Scandere LYCHNUS ovans, sed quo descendere possis
In coelum, tibi monstrat iter vegrande SPECILLUM.
I nunc et magnis gaudens laetare triumphis,
Exuvias numera Sartor; quin stigmata primum
Quae tibi conflictus peperit, quae vulnera pectus
Aversum gestat, prius haec narrare memento.
Sed velut in bello miles sibi conscius alti

p.391
Vulneris, extremas moriens ardescit in iras,
Attollitque manum, et ferro labente minatur:
Sic exarmatus, sic immedicabile corde
Vulnus alens monstrum moriturus colligit aestus,
Ridendasque minas, et verba cadentia tollit
Dentibus infrendens; Crispini scrinia lippi
Compilat, Patresque oculo fugiente pererrans
Instaurare parat nugas, et crimina falsi,
Committit manifesta, citatque interrita charta
Quae nunquam scripsere Patres; mendacia quodvis
Ostentat folium; cumulatur crimine crimen.
Quo moriture ruis, majoraque viribus audes
Deplorate nimis? tantos a crimine sumis
Infelix animos? sed cornua secta resurgant,
Cur spolieris erunt, non cur metuaris ab hoste.
Sic quas postremo Divinae offundere luci
Nubes tentasti, pellit, mirabile, tanta
Dexteritate sua Praesul, verusque Dialis
Flamen ut aeterno perstet fundamine nixa
Relligio, nullis post convellenda sagittis.
Macte tua virtute Pater, tali itur ad astra
Limite, sic omnes nomen revirescit in annos
Brochmanni et toto florens cantabitur orbe.
An dubium est habitare Deum sub pectore tanti
Praesulis? et Christum Divino Numine totum
Dispensare virum? cum quaevis linea magni
Authoris sacros non dissimulare Calores
Flaminis aetherei valeat, quod scripta loquuntur
Aurea Divinis passim splendentia verbis.
Sive docere placet, seu confutare rebelles
Adversosque Deo, diri seu conscia facti
Pectora solari, dubiosque evolvere casus.
Qui miserum torquent animum, mentesque fatigant.
Sed quo devolvor? vires et copia fandi
Nulla mihi, dignumque nihil mens flumine tanto

p.392
Repperit ingenii; vox omnis et omnia verba
Landibus inferiora tuis, queis secula nunquam
Postera victuris praesint, nec lingua nocebit.
Hic Libitina nihil sibi vendicat, alter Apelles
Se calamo pinxit nullo delebilis aevo.
(2) Ad 27. lectissimos Juvenes
primum in Philosophia gradum
Anno 1648 ambientes.
Arma canant alii, fasces, strictasque secures
Et Martem in validis ructantem saeva carinis
Bella, paludatos Reges, monumenta, tiaras,
Quos ad majores soccum transferre cothurnos
Calliope voluit; graciles sufferre recusant
Pondera tanta humeri, nec mens Mavortia spirat
Tympana, sed placidae gaudet dictata Minervae
Induere in carmen, meritis et florida lauris
Tempora, queis certum meditatur Pallas honorem
Cantare, Aoniae dum laeta altaria Divae
Thure calent, Phoeboque sacris cadit hostia templis.
Viderat Hafniadum moestas incedere gentes,
Et Danas lugere Domos, lugere Clientem
Praesidium demptum, pullo diadema colore
Squalens et tristi latrantia pectora luctu
Palladiae gentis; solitas nec tempora lauros
Cingere, nec virides hederas, sed lambere taxum,
Pieriasque simul Musas singultibus ultro
Moerentes tragicum moliri gutture carmen,
Cum sic Phoebus ait: nigris semperne cucullis
Gens immersa sedet? tepido num semper ocello
Funereas dolet ire faces? quin porrige frontem,
Sic voluere Dii; magnus qui fulmina vibrat
Jupiter Heroi rursus transcripsit habenas

p.393
Magnanimo Cimbrum; nova mixta levamina luctum
Excludent veterem, condemnabuntque tenebris.
Sed mihi non satis hoc; rursum Phoebea loquentur
Pulpita et Aoniam velabit adorea gentem.
Ipse ego tergemini qui fungor munere Divi
Hic inhonorus eam? tripodemne palatia nostrum
Spernant et nullo mactentur honore Camoenae?
Quin vigilate viri, dulces haurite liquores,
Pectus ab insipido dirimit queis nobile vulgo
Noster amor, Clarii veneranda volumina Phoebi
Volvite non segnes, mea nam pulcherrima Daphne
Provocat ingenuos animos, animatque calores.
Dixerat. Ascraei monitis immota tenebant
Lumina Castalii juvenes, quos Pallas ab annis
Nutrivit teneris, et castigavit ad unguem;
Quos nec amor vitii turpis, nec amica salaci
Ebria planta Deae, nec imperiosa Megaera
Pigrities unquam excussit tramite honesti.
Sirenum voces inter; cassesque latentes
Praeteriere vafros occlusis auribus hymnos.
Mensque manusque vigil, sapiens et mascula virtus
Imbuit hos Juvenes, hos cunctis plena Camoenis
Porticus, et magnus Stagirae finxit Alumnus.
I nunc et stantes in curribus Aemilianos
Dimidiasque Curi statuas ostende, Cleanthe
Misso, cui pulchrum est alienae incumbere famae;
Stultitiam! nec enim quicquam juvat undique ceris
Atria dedecorare Patrum, si vivida virtus
Exulat et turpi sordet farragine lingua.
O dilecta cohors propriis innixa lacertis
Pectora circumfers, propriis virtutibus ultro
Lauriferam Sophiae meruisti ferre coronam.
Ecquid Scyllaeam rabiem, Cyclopiaque arma
Miramur domuisse Patres? quid sanguine pastos

p.394
Humano Diomedis equos, taurique ferocis
Cornua, Tartareumque canem, Lernaeque venenum?
Herculeum sane, sed et id magis Hercule dignum
Commotos proprii compescere pectoris aestus.
Scilicet hoc voluit Pallas, cum laude dedistis
Effectum id Juvenes, nec enim juvenile perussit
Pectora vestra malum, vitiis qui bella parastis.
Jamque favete viri, Clarius Deus ora resolvit:
Macti animo Juvenes! vester Dominatur Apollo,
Vos o difficiles aditus, vos frigora brumae,
Iras, insidiasque, catenatosque labores
Musarum in castris perpessi, plaudite, fructus,
Fructus adest; vestros modo laurea vitta capillos
Implicet et titulum superaddet splendida bacca.
Ars mea sorderet, meritam nisi praemia laudem
Exciperent, paribusque labos et gloria starent
Auspicis; jam Flora redit, jam Maja recursat
Foeta bonis, solitas revocat Philomela querelas;
Singula quid referam? Nereus, coelumque solumque
Cuncta placent, meritis modo digna dedisse placebit
Praemia; jam sertum de colle bivertice Pindi
Cum Musis texunt Charites, Parnassia Dona.
Sed noster legatus erit, subsellia scandet
FROMMIUS atque meis laurum decernet alumnis.
Conticuit. Patres Cathedrae, Charitumque maniplus
Permessique chorus meritis et honoribus auctis
Applaudunt, geminat votivo corde Lyceum:
Sic prodest Phoebo, sic sic adolesse Deabus
Thura Novensilibus; sic confert inclyta Pallas
Nomina, nominibusque animos, animisque favorem.

p.395
(3) In Musaeum rariorum Naturae
et Artis partuum WORMII.
Cedite Pyramides, Mausoli cedite busta,
Et Philadelphei Bibliotheca Ducis.
Vos tot Myriadum vix congessere labores,
Plus hic unius dextera sancta viri.
Sive placet Superi miracula cernere mundi,
Sive quod in gremio dives abyssus alit.
Omnia Wormiaci pandunt miranda penates,
Ipse tamen magno pectore plura tenet.
Tartarus hic Borametz, videt hic gens Turcica Maslach,
China tuas gazas, et, Calecutte, tuas.
Quae nondum effoetae fundunt animalia nubes,
Ovaque foemineo vera reclusa sinu.
Quicquid in Arctoa convasat semifer Hecla,
Aetnaeo quicquid Mulciber ore vomit.
Altera Phoebeo vestitum lumine saxum.
Et lapidis gressus altera cista notat.
Haec Libani dotes, Paradisiacasque volucres
Ast Hierichuntinas altera capsa rosas.
Tertia compactum cernit lapidescere panem,
Enceladi costas proxima quarta stupet.
Explicat hic furvas atrata ciconia vestes,
Et confers niveam, muscule rare, cutem.
Cerneret heic doctum Pyrrhus redivivus Achatem,
Et Pluto mineras, et sua mollis Arabs.
Nil opus ut transtris studiosus circinet orbem,
Una domus Wormi, quae tenet orbis, habet.

p.396
(4) In honores 24. primae laureae
Philosophicae Candidatorum
Anno 1650.
Distinguit natura vices, nec limite semper
Pignora consueto, quamvis oculata, coercet.
Muneribus variata suis; hinc stagna residunt
Exsiccata, novo persaepe repullulat ore
Flumen et incultis mutantur saltibus arva.
Scilicet Exemplis stamus, nec segnius illa
Alternare locos, alioque volumine cursum
Vertere Phoebeae spectamus lumina gentis.
Ante quidem helleboro vixit, laurumque momordit
Graecia, sed sparsam sepelivit nescia famam
Barbarico corrupta sago, foetisque triumphis
Dilaniata, lubens victas victoribus artes
Tradidit infelix, laurisque librisque relictis.
Post didicit migrare solo, post gloria Phoebi
Accessit propius, cum contemplata quietem
Sedit, et illustri posuit se mente Catonum.
Hinc Italis assueta diu protendere fines
Arsit et egelidos non aspernata Triones
Auroram liquit, Cimbroque renascitur orbe
Imperiis gaudens Danis; quaeque alma per urbes
Servitium regnumque tulit, totiesque reverrit
Grajorum cineres mediis modo fulget Athenis
Hafniadum, figitque lares, ubi totus in aure,
Totus in ore sonat Phoebus vertigine fessus.
Tandem Alemanne, tua: Dano sic crescere laurus
Asparagi didicere solo, fructusque quotannis.
Premere vernantes, et inexstirpata Minervae
Germina mansuris sobolem vincire corollis.
Hinc toties floret, totiesque maritat ad artem

p.397
Pansophiae mentes, studiis queis pectus honestis
Excultum splendet, coeloque propinquior aura,
Unde animum moresque trahunt; non nascitur arbor
Delphica Penelopes sponsis, lapsoque Catoni
De Coelo, curvisque animis, somnique patronis.
Secum habitent Junonis aves, quas nulla redemit
A vitiis virtus, queis laeva in parte mamillae
Nil salit egregium: genio coelestium inani
Desidiaeque procis nullas ereximus aras.
Sed Phoebea cohors, merito tua discrepat illis
Et vox et ratio, divinorumque capaci
Pectore lauriferi conscendis culmina Pindi.
Hinc decus Aonidum, Borealis gloria terrae
Instaurata micas, exspectataeque palaestrae
Gymnasium praefers vultu; tibi laurea vitta
Artifici crevit studio, vigilisque Camoenae
Conscia Luna tuae est; viderunt Pallada cultam
Ignibus in varias clum laqueantia formas
Sidera et exhaustae senserunt frigora brumae.
Aera quid crassum, naresque Aquilonis obesas
Inculcas, Suffene, Dano? quid frigora mentis
Tibridis et Rhodani potor, tuque accola Rheni,
Atque Iber atque Brito? quid inexplorata remordes
Virgula Censorum? velut hic sanctissima ventris
Majestas censenda foret, cassumque Minerva
Pectus et Augusto recitantes mense Poetae.
Errat Aristarchus, nec enim libare Prometheus
Aethereos ignes soli duntaxat Eoo,
Austrinisve dedit, Boreas quoque munere tanto
Laetatur, nebulasque suas indagine mentis
Dissipat optata solers, frigusque calore
Pectoris excludit, genioque illuminat Arcton.
Sic lapidi suus ignis inest, fulvoque metallo
Flamma, licet tactu gelido, sobolique Trionum.
Nec sunt rara adeo vestigia, vel totidem quot

p.398
Thebarum portae: simul et virtutibus obstat
Sufflamen praegrande Danis; contracta supellex
Aeris adest, sistitque gradum, sic flaccida bulga
Imperat et magnos cogit sopirier ausus.
Nonne hederam, Censor, praesente statumine coelum
Spectantem cernis; si desponsata resolvas
Brachia, reptabit, suetosque ejuret honores.
Da Maecenates mox inventure Marones,
Livide, fastidit sterilem, sed laurea pingui
Luxuriare solet gleba, et custodibus umbris.
Si tamen et nostras lolium inter serpere Musas
Contigerit, toto tribulorum fructus in orbe est,
Et Soli maculae: non verrucosa barathri
Turpat Aristotelem facies, non atria pulvis,
Hecla nec exactum terrae decircinat orbem.
Aspice quot lauros verso cum sole reducit
Portua, Phoebeas inter numeranda Magistras
Prima, quot adducat venerandae germina baccae.
Hic nos, hic Juvenes, atque argumenta retentae
Palladis, hic Musas, cognataque nomina stellis
Sistimus, et tripodi notos; his ora Minervae
Induit ingenium. nec delassabile Musis
Pectus, et ingenuis foecundat munera linguis.
Inde virescenti crines ornabere lauru
Gloria Castalidum, meritosque expendet honores
BANGIUS, et totam decorabit bacchare frontem,
Auspiciis, THOMAEE, tuis, ne Zoilus ungue
Infestet scabro baccas: sed saeviat ille,
Efflet et in coelum pelagus, morsuque fatiget
Pallada, contusi crepitent sine vulnere dentes.

p.399
(5) Ad
D. JOHANNEM RHODIUM
de venis lacteis disserentem.
Cedo tuam, devicte Chares, devicte, coronam,
Praeconesque tuos, nunc se jaculatur in auras,
Exarmatque tuam Rhodiana Colossica molem
Viribus, occultas dum pandit sedula valvas
Naturae, gremiumque chyli mundique recessus
Exigui; prostrate Chares, tibi viscus ahenum
Suffecit formasse tuo, vastumque Colosso
Corpus et immenso lambentem sydera truncum
Vertice; sed minimo mirandam claudere pugno
Structuram, calamoque cibi tot commata priscis
Incomperta sequi, tot inexhaustosque canales
Purpureaeque vias animae, qui circinet artus
Hic Rhodus, hic Rhodius palmam lucratur, et omni
Suspendenda tholo depromit munera solers
Naturae, totamque sagax spatiatur in artem.
Macte tua virtute, Rhodum sic perge Colossis
Exornare tuis: hirqui transversa tuentes
Non remorentur iter, tua nec, nove Mome, pharetra.
Dum Rhodium rodis, rhododendra asperrima rodis.
Zoile, rodentem corrodunt spicula linguam.
(6) Ad
D. PAULUM RESENIUM
de sensuum organis disputantem
Organa parva quidem; sed queis solertius unquam
Effinxit natura nihil: sic orbibus orbes
Connectunt oculi: totum sic parvula coelum

p.400
Pupula collustrat: Sic Lydius ille saporum
Formatus lapis est: geminae sic ostia pandunt
Nares olfactus: sinubus sic atria cernis
Detornata soni rumpantur ut ilia Momis.
Hanc dum pertractas studiis exculte Reseni
Exigui faciem mundi, sensusque coloras
Instrumenta tuo genio, manifestius omnes
Igniculos Patrii splendoris cernimus, et mox
Flammam virtutis tantae cernemus avitam.
(7) In nuptias
JANI LASSONII
et
MARGARETAE LUNDIAE.
Oratio Veneris ad Misogamos et sponsos.
Quid toties bellum dedignabare maritum?
Quid tibi sordebat, trux Atalanta, Venus?
Nempe tuas poteris vel adhuc numerare clientas
Militat in castris rara caterva tuis.
Quod si Vestales, bellatricemque Dianam
Objicis, et paucos, sed sine mente, viros;
Nos contra, vastum nostris sub fascibus orbem
Cernimus atque ipsum subdere colla Jovem.
Regnat ubique Venus, totasque perambulat urbes
Et modus est regni non habuisse modum.
Succubuere sacri, mihi succubuere profani,
Quos habuit mundus, quos habiturus erit.
Non, licet ex toto facundia confluat orbe,
Non, si Divinum Nestora reddat humus,
Vincent Misogami, nec enim mea lancea fallet,
Quae solet in jusso stare parata loco.
Pulveris exigui jactu compressa silescent,
Quae promit fortis garrulitate Bias.

p.401
Fallor an hanc mentem febrilem querquera febris
Induit in doctum, non abitura, caput.
Non placet antiquae monumenta accersere famae.
Aspice quam prompta est Hafnia ferre jugum.
Cernis ut Idalias vibrat Lassonius hastas,
Cernis ut accenso Margaris igne calet;
Ille Patris magnum decus, et non degener haeres,
Illa in virgineo gloria rara choro.
Virgo potens facie, sed virgo potentior arte
Hic tuus est Helicon, hic tua Cyrrha salit.
Ut Lugdunensem Rhetor dicturus ad aram
Palles, ignotum jam subitura jugum?
Sponsa remitte metum, pia sponsa remitte pudorem,
Non sequitur pavidam bellua torva ferams;
Serius ille timor non sit, simulata recede,
Nec fuge, quo fugias, quo capiare, fuge.
Scilicet in vacuo furor est sterilescere lecto,
Et damnare sacras, Ambrosiasque dapes.
Lucra parit versas Aquiloni ostendere glebas,
Sed quas divitias terra inarata dabit?
Haec in clavigeras, cum se demitteret ulnas,
Pectore lustravit Deianira suo.
Haec pia Penelope committens brachia Ulyssi,
Brachia Sithonia candidiora nive.
Crede mihi Scythicas subito spectabis eremos,
Omniaque in purum, mox abitura nihil,
Illa Dionaeae si deflagraret in orbe
Flamma, vel e mundo se removeret Amor.
Recte igitur pateris precibus mansuescere pectus,
Candidaque ingenuo porrigis ora viro,
Quem dudum Charites enutrivere Magistrae,
Et Themis et Dani callida turba fori.
Ite per obliquos morborum examina mundos,
Hinc procul, Eoas ite, habitate plagas.

p.402
Nil horum meruere manus, non triste bidental,
Et sacra polluto non tetigere pede.
Vos sponsi, indomitis fremat orbis et orcus in armis,
Seu pax sanguineum pellat, agatque Deum,
Incolumes seros vitam ducetis in annos,
Horrebit vestros mors temerare lares.
Non nisi formosi cernetis praelia lecti,
Non nisi quas inflat blanda cupido tubas.
Lusitet in patriis Aeneas parvulus aulis,
Et videat gemmas, gemmula clara suas.
(8) Ad
Dn./ GREGORIUM
CHRISTIANUM
Conrectorem Hafniensem, cum Anno
1651. Philosophiae Magister crearetur.
Quamvis nativo virtus splendescat in auro,
Divitiis animosa suis; nec fascibus ullis
Altius assurgat; non inclarescere vulgi
Plausibus, aut celsas cupiat scandisse Curules:
Hanc tamen invitam laudum prolixa caterva
Insequitur, Dominamque suam diademate fulgens
Ambit honor, gaudetque comis inserpere laurus.
Sic tua jam dudum virtus, clarissime Cimber,
Fortunae secura stetit, splendore refulgens
Ipsa suo: pectus non inflexere labores
Sponte catenati: mens se diffundit in omnes
Palladis Articulos: nunquam tibi marcida luxu
Otia: vix somnos studium permisit inertes.
Interpellatae donec sufflamine longo
Devinxere tibi laudes caput, atque repertae
Virtuti comes ire suae foecunda corollis

p.403
Gloria, et invitos tentavit lambere crines.
Floreat ista precor laurus tua tempora circum,
Et dilata diu totis jam germinet annis
Splendida, nec longo marcescat adorea seclo.
(9) In nuptias Herois generosissimi
Dn:/ ERICI KRAGII
Augusto Danorum Regi a secretis intimis,
et Nobiliss./ virginis
WIBICHIAE
ROSENKRANTZIAE
Anno 1653.
Sistite hyperborei versanda negotia regni,
Sistite, dum grandes delenitura labores
Gaudia delibat Kragius; dum laeta Diones
Bella triumphatis Heros exercet in arvis.
Sic mirabundo cum versaretur in orbe
Amphitryoniades, quamvis in publica mundi
Commoda, belligerae libraret verbera dextrae,
Succubuit Paphiae telo, calathumque gubernans
Omphalees, paulum clavamque minasque reliquit.
Intervalla placent, et spiramenta laborum
Diis magnis, parvisque simul; non Jupiter ipse
Jura secuturo semper dispensat Olympo.
Nec semper Geticis Mavors Gradivus in armis
Fulmineo ruit ense minax, dextrumque cruentat,
Saepe sed Idalios amat inter spargere lusus.
Hic Heros noster, sacra dum vestigia calcat
Tot pedibus signata Deum. Jam publica mentem
Possedere viri longum: Si Martia spectas
Gesta, vides circum Trojanos Hectora muros

p.404
Agmina magnifico fundentem hostilia ferro,
Cum Patriae sic bella jubent: sensere Sueones
Pectus ad oppositas non exhorrescere turmas.
Si pacata cupis, facundum cernis Ulyssem
Munia prudenti disponere cuncta cerebro;
Rectius haud Astraea potest, si quando revisat
Danica pacifico famulantia regna Quirino.
Seu librare placet, quae per tot sedulus annos
Archivo spectante facit; seu publica regni
Munera vicinos inter sat cognita Suecos;
Seu Jovis Arctoi, quae nunc mysteria versat.
Sed quo me ducis mea Musa? quid incipis audax
Aegaeum tenui pontum transmittere cymba?
Icarios vita cursus; quis praeter Apellem
Fortis Alexandri sat digne expresserit ora?
Id tantum mea plectra volunt, vicina Tonanti
Nomina curarum tantam excipientia molem
Non frustra in Paphiae castris inquirere asylum.
Salve igitur dilecta Cypris te tanta Diana
Dispensante venit, pro qua vel Jupiter ipse
In pluvium decies sese converteret aurum.
Attonitae stupuere Deae cum labra moventem
Aspicerent, tandem clamant: spectate supremum
Naturae conantis opus, jam Danica tellus
Progignit Divas; istis se noster Olympus
Incassum jactat titulis; quae forma genarum est?
Sydereae quis frontis honos? quae gratia linguae?
Illa catenatas Domini dulcescere curas,
Illa facit blandis salientia pectora dictis.
Non magis Ambrosii quondam plenissima mellis
Verba sub Oebaliae fluitantia gutture lassum
Mulcerunt Paridem, cum post exhausta reversus
Praelia sanguineos excussit corpore grumos.
Illustres animae, Danorum lumina, fausto
Omine securos tandem miscete calores.

p.405
Auspiciis, Cytherea, tuis: sine conjuge coelebs
Sceptriger interea vivat, dum pronuba Juno
Insternit thalamos magni paris; ilicet adsit,
Quicquid in Idaliis molitur gaudia lucis.
Mox tenerae surgant Veneres, et ludat in aula
Parvulus Aeneas, qui per vestigia Patris
Progressus, sceptris affinia nomina gestet.
(10) Ad
Dn:/ HIERONYMUM
KOCKIUM,
Cum Rostochii eodem die et summis in
jure honoribus, et summae inter virgines
pulchritudinis, virtutisque sponsa
CATHARINA RHANIA
bearetur.
Ante simul ternas vidistis Olympia lauros
Diagorae natis implicuisse caput
Sic se luctator, sic pancratiasta rotavit,
Sic pugil hostiles exiit arte dolos:
Nunc duplicem triplici, fato meliore, triumphum
Varniades Grajis opposuere viris.
Nempe triumphantem bis scena inducit Heronem,
Dum citus in medio sol micat orbe semel:
Utraque Phoebeo victoria digna Magistro,
Utraque pancratiis, major, Achive, tuis;
A Themide emeritam sive aspectare coronam,
Seu libet a Rhania capta trophaea domo.
Quantae molis opus per tot digesta cerebrum
Frangere? tot vasti codicis ire vias?

p.406
Quantae molis opus Rhaniae evicisse Cytheram?
Quae Peitho ingenti sat fuit apta patri?
Macte bipertita, Cochi clarissime, lauro!
Nesciat invisum frons geminata situm.
Fauste conveniant, fauste una in sede morentur
Et rigor Astraeae, Cyprigenaeque calor.
Diagorae tantum superabis, sponse, trophaea,
Quantum adamas bullae spumea labra solet.
Nam tua promisit mansura Diespiter, illa
Attulit una dies, abstulit una dies.
(11) In obitum Generosissimi Herois Dn:
HENRICI HWITFELDII,
Equitis Aurati et Arcis Coroniensis Praesidis,
quondam, Gravissimi, Amplissimi.
Anno 1652.
Perpetuum sub sole nihil; vertigine nutat
Orbis, et immodice pervertis cuncta rotatrix
Atropos; hinc stantes in curribus Aemiliani
Sternuntur, Corydonque pari discrimine; nullum
Praeterit infausta mordax Proserpina falce.
Non aurum, non gemma necem, non marmora vitant
Interitum, sentitque suam pila saxea mortem.
Quo moritura ruis tandem fera Morta? quid illae
Hwitfeldi meruere manus? vicina tonanti
Nomina, et in nostris semper viventia fastis
Quid vita spoliare paras? converte Pharetram,
Et si tanta tuas urget sitis, improba, fauces,
Huc gressus, huc ora refer, vilemque popellum,
Et quibus assuevit fatum crudeliter uti,
Dejice, nec magnos tangant dispendia patres.
Sed quam dulce tibi est, et inexorabile verbum,
Naviget, excelso feriat seu vertice stellas,

p.407
Seu colat obscuri fumosa mapalia Mauri.
Sed bene, quod Mortae pars exiguissima tanti est
Herois, metuit duntaxat carnea moles
Imperium: domus est, non rector, quem tua figunt
Spicula, Parcarum transcendunt caetera leges.
Ceu cum villosum Getula puerpera brutum
Audiit in sylvis pallamque stolamque relinquit
Affixam ramo, se seque exercita condit;
Ursus adest, cassumque videns pro corpore corpus
Saevit in exuvias, et quamvis murmura torvus
Crebra vomat, rabidos evadit foemina dentes:
Sic tibi quantumuis saevo undique et undique telo
Parca ruas, quamvis pontem indignetur Araxes,
Exuvias praeter nil Diis immista relinquet.
Umbra senis magnis mons excellentior urnam
Nescit et ex Superis mortalia despicit astris.
Quid me magnifici percurrere gesta Curulis
Musa jubes? nunquam membris imbellibus isthaec?
Materia superante premor:t sua nomina fastis
Linque, nec insipida vilescant grandia voce.
Namque hunc seu Tiberis potor, ceu Celtiber ardens,
Seu vidit Tamesis, nil non mirabile vidit,
Et grandi dignum calamos, non Gallia nescit
Hwitfeldi pectus, non Heidelberga vigorem.
Quis, cum Caesareas Mavors induceret hastas
In Patriae gremium, magis imperterritus illo
Obstitit? aut propere quando improvisa Sueonum
Agmina fatali miscerent omnia bello.
Scilicet hinc Elephas, ea Majestatis imago,
Aureus intrepidum properavit tangere pectus.
Et si cui laudes libet evolvisse togatas,
Oceanum cernet, magni se circulus anni
Absolvet citius, quam vincet singula dictis.
Conscia tantarum procede Coronia rerum.
Et Domini mores, et quae reverentia legum

p.408
Sub Divo fuerit, veraci edissere lingua:
" Jura virescebant: justum proscripserat omnes
" Infandi sceleris facies: fraus compede vincta
" Mordebat proprias nimium vexata catenas:
" Tutamen miseris vixit: solamen egenis,
" Pupillisque pater: nec quicquam sanctius illo
" Vidit in Arctoo Phoebus nitidissimus orbe.
Incola celse poli, tu nunc super aethera vectus
Sub pedibus morbos, et lethi fulmina calcas
Liber ab insidiis, vitamque a funere sumens
Vivis in aeterno nunquam moriture theatro.
(12) In Effigiem Ejusdem Generosissimi
HWITFELDII.
Lumina sic patrio sapiens HWITFELDIUS orbi
Abdita sic mentis conspicienda dedit;
Vir secli, Saturne, tui; vir nomine candor,
Et re Sithonias candidus ante nives.
Nec mirum: externa satis his praelusit in Aula;
Heidelberga, tui cura, decusque Ducis;
Redditus hinc patriis, civem se praestitit, oris
Dum saga, magnanimus, dum toga, plebis amor.
Suspice, Dane, virum, qui murus aheneus hosti
Oppositus, muro deficiente, fuit;
Dumque cruentatis Sueo promovet arma lacertis,
Ille coronanda rursus ab arce pluit,
Imber erat mortes; ut ferreus excidit imber,
Deucalionea rejicit arte minas,
Consilio ingentis Generi, defendere certus,
Aut subitam nitro fingere ad astra viam.
Illustret Cajum Mavors, Titiumque Tribunal,
Affinem jactes Aemiliane Jovem;

p.409
Singula sint aliis illustria; quantus at ille?
Quem simul illustrant et toga, bella, gener.
(13) Ad
CHRISTIANUM FOSSIUM
Medicum Experientisimum, cum sibi
ELISAM SCAVENIAM
in societatem tori assumeret.
Quid sub sole novi? rursusne in praelia, rursus
In prius extinctam scandit Elisa pyram?
Ardet Apollinei cineres post nempe Sichaei,
Ardet, et in toto pectore vulnus alit:
Perdius Aeneas animo, pernoxque recursat,
Huic, ait, huic soli dulce resigno meum;
Hujus ad arbitrium fixam prius exuo mentem,
Hujus in hac nostra ludet Iulus humo.
Hoc sub Sole novum: jam mitius uritur illa,
Atque magis stabilem porrigit ille manum:
Alter in Italiam celeri rate fugit Elisam,
Alter ab Italia, quo potiatur, adest.
(14) In Compendium Geographicum, Sphaericum,
et computum Ecclesiasticum
D. M. GEORGII HILARII
Scholae Hafn: Rectoris, et Prof: P.
Aspice tantillo tot clausa volumina pugno,
Descriptas terras sydereumque polum:
Circinus ut certis producat legibus orbes,
Utque obeat partes regula docta suas.

p.410
Quomodo labentes Ecclesia supputet annos,
Cyclorumque rotas, Embolimasque vices.
Maxima Petavii non sic monimenta cerebri,
Aut quae Scaligeri composuere manus.
Hic tibi se pandunt armillataeque figurae,
Atque Colurorum non simulata via;
Quo vergat Cepheus; ubi laxat crura Bootes,
Cernis, Ephemeridum jam rota tota pacet.
Quo mare Sarmaticum, quo se Caledonia vertat
Unda, fretum Davis, quo ruat orbe, vides.
Jactitet ignarus modo spissa volumina, lector,
Hic reperis nucleum, grande putamen ibi.
(15) Ad XX florentissimi ingenii viros Anno
1649, supremis in Philosophia honoribus
merito suo decoratos.
Apollo inducitur.
Excessit glacialis hyems, et stiria tecto
Dedidicit pendere suo: foecunda resurgunt
Gramina, purpureo tellurem flore coronat
Flora; Magistrales iterum revocate coronas,
Palladiaque sacram lauro circumdate gentem
Thespiades Musae; Danas florere Camoenas
Sic volumus, nostris juvat impallescere chartis.
Infaustum Phlegetonta bibat, qui sacra Vacunae
Tractat, et immundo cupit indormire veterno.
De meliore luto nostri finxere clientes
Pectora; diverso pergunt ad culmina laudum
Limine, nam veram totis quinquatribus optant
Virtutem; Pallas tales animavit in ausus
Castalium populum; coepto fortuna labori
Annuit, et meritis jam dispensabit honores.
Scilicet innumeros culta cum Pallade Soles

p.411
Condidit, et studiis, gravido cum Cynthia cornu
Surgeret, indulsit, Boreas nec, sole remoto,
Impediit fixos, fama accedente, labores.
Non coluit Bromii latices; non Sardanapali
Quaesivit plumas; nec quas Pactolus arenas
Gurgite provolvit: caecae ludibria sortis
Haec sunt; haec Croesus, vel quos famosa sagina
Fixit humi, quaerant, et amatae pondera terrae,
Auritusque Midas; trahit in contraria mentem
Gens devota mihi, totumque explorat ad unguem
Facta sua, et justo trutinae se examine librat.
Jam super ora virum, supraque cubilia Lunae,
Et Solis thalamos, generosos mittit ocellos,
Inquiritque Jovem, nec sola fronte Deorum
Contentus manet, et coelum speculatur in alto,
Cognatumque sequens corpus se quaerit in astris.
Jam terrae rimatur opes, nec margine primo
Subsistit, gremium Vestae, Neptuniaque arva,
Abstrusosque sinus solerti indagine quaerit.
Vel veterum monumenta petens diademata mundi
Infantis numerat; vel quis praetextus inermi
Expressit populo bellum, Martemque novellis
Induxit primum terris; quis moenia finxit,
Contiguasque domos; tristi cur Pergama bello
Argolico cecidere; quid Hector et acer Achilles.
Quo Babylona modo circumdedit undique saxis
Foemina coctilibus, mixtoque bitumine primum
Moenia formavit; Phario nutantia saxo
Pondera, et induto moles geminata Colosso
Quid voluit, volvit; vel quae miracula quondam
Ostendit Memphis, memori trutinata cerebro
Excutit, aut Latias cupidus spatiatur in arces
Romuleasque domos, et quicquid Martia tellus
Patravit, meminit: non impenetrabile quicquam
Objicit ingenio Pallas, seu nupera spectes

p.412
Dogmata seu veterum, callet praecepta Sophorum.
Ecce Peripati redivivus sistitur Atlas,
Cecropiusque Plato mea gens est, plaudite Musae.
Hic Suadam Cicero, hic poterunt didicisse Marones
Carmina, et antiquis saturari Graecia linguis.
Amphitryoniadem quondam sacravit Olympo
Fabula, et aethereis permiscuit Hectora Divis
Robur et Argivo maculatus sanguine campus:
Displicet haec methodus nobis, hoc tramite nunquam
Grassamur; tales Phoebi sapientia palmas
Negligit, hic grandes poterunt exesse lacerti.
Quid juvat immodico dextram temerare cruore,
Atque avidum geminis pectus satiasse triumphis.
Si mens Aoniae marcescat lumine cassa
Palladis, et claros squalens obnubilet ausus
Farrago linguae, medioque inserpat honori
Caligo mentis; non haec victoria coelos
Scandit, non possunt victricia puncta mereri
Brachia. Quid Cannas, Trebiam, Thrasymeniaque arva
Objicis armorum genitor? tuo laurea mortem
Spirat, et intrepidos serto vinxisse cruento
Ambrosia est, nectarque gulae; mea laurea vitam
Promittit; Phoebi nunquam Libitina clientes
Hauriet, aut doctis meritos subducet honores.
Jamque Ego, qui tantum terrarum Regibus exsto,
Quantum aliis Reges, toto spectante Lyceo
Hafniadum, longos delenitura labores
Munera depromo, et decoranti germine lauros.
FINCHI, noster amor, genti mea castra secutae
Sufficito titulos, Clario applaudente senatu,
Atque Magistrali vestito tempora mitra:
Praecessit sudor, livor, vigilantia, cura,
Sedulitas, moles; sed jam glomerantur in unum
Praemia, cum titulis laus, laurus, fama, cathedra.

p.413
(16) In mortem D. D.
CASPARI BROCHMANNI,
Episcopi, scriptis eruditis, et inusitata in
pauperes omnes liberalitate illustrissimi.
1652.
Ergo ubi terrarum magnos insurgere motus,
Indomitique nimis florescere crimina mundi
Aspexit sanctus Brochmand, perrumpite, dixit,
Fila Deae, satis est, sat in his sudavimus arvis;
Lampada contineant alii, me laeta vocarunt
Gaudia, nil mundo praeter tormenta relictum;
Vixi, nec Patriam, spero, vixisse pigebit.
Vera quidem divine Senex; qua Danica Tethys
Lambit humum, et vitreis late complectitur ulnis,
Nomen honosque tuum vivit, meritisque triumphat
Laudibus in circo quovis, nec carcere Balthes
Clauditur, extremum mundi sed navigat aequor;
Qualiter Eoo sol mane profectus ab ortu
Currit et ingentem subito perlabitur aethram,
Nec vespertino laxat spumantia ponto
Frena prius, totum quam perlustraverit orbem.
Nec meruere aliud sanctae miracula linguae,
Et cerebri foetus, queis enervatus hebescit
Bellarminus atrox, et personata Wilhelmi
Nomina, queis Sohnio, debacchantique cohorti,
Trux Calvine, tuae genuinus frangitur, atque
Infortunatum Crelli vitatur acumen.
Te vivente, Pater, Cyri spectavimus ora,
Augustique manus largas, atque aera Periclis
Rebus Anaxagorae succurrere; vidimus omnes
Alphonsi mores, Artaxerxisque favorem,
Et Philadelpheam profundere munera dextram.
O quoties inopem succumbentemque palaestram
Hafniacae Musae tua munificentia numis

p.414
Erexit! quoties linguas tua lingua disertas
Reddidit admonitu dulci! mentemque togatam
Gessere et corpus, cum te tua purpura vidit
Ore movere virus, Musasque accendere donis.
Sic quondam trepido domitor Pellaeus in orbe
Munera distribuit; nec solos praeda beavit
Induperatores, sed tyro gregarius inter
Horrores barri crebros, fremitusque cerastae
Vixit inauratus, verso cum Perside fato.
Dixisses priscum venientia secula in aurum
Surrectura brevi, queis Vespasiane dedisti
Annnua Rhetoribus centena, et census equestris
Mendico patuit, propter sua metra, Salejo.
Sed ferrum mundi, postquam venerandus ocellos
Conclusit, remanet; nutant tabulata palaestrae,
Et dudum digito mendicat Pollio nudo.
Sancte Deus supera jactatos respice ab aula,
Arctoisque fave spatiis, ubi sceptra capessit,
Successorque premit solium Svaningius orbum,
Clarescat titulis, queis hic, Brochmanne, perennas,
Queis nunquam moriere solo, dum vivimus ipsi,
Dum cathedrae atque scholae stabunt, dum templa perennant.
(17) In nuptias fratris
M. CLAUDII BORRICHII.
Anno 1646.
Vecta levi curru medias Cytherea per urbes
Scanorum, rapidis humeros ornata pharetris
Aurea flammanti vibrabat cuspide tela.
Jam sua Borrichius cernebat vulnere membra
Confixisse Deam; quod nec Podalirius herbis,
Nec verbis Nestor, nervis nec doctus Arion
Pellere sufficeret; tandem sic pronuba Juno:

p.415
Mecum erit iste labor, nunc qua ratione medelam
Nancisci liceat, paucis, adverte, docebo.
Hanc nurus Assaraci non victi roboris urbem,
Romam Scanorum (liquidus circumfluit amnis
Helliacus) peragrans urentes blanda sagittas
Immisit tenerae, fixitque in corde puellae,
Cathrinam dicunt, quas non medicamine Poeon
Teolleret, haec Medicum, Medicam tu quaeris, at illa
Sit tua nunc Medica, optatusque huic esto Machaon.
Dixerat; hic magnae matris parere parabat
Imperio, et primum precibus, sacrisque litatis
Sollicitat thalamum: laeta se voce resolvit
Bella puella, suam facundo sicut Ulysii
Dulichio dextram roseo Peribaea pudore
Penelope quondam, tradens, sua cuncta procanti
Promittit, stabili summi matrona tonantis
Foedere conjunxit decretos nuper amores.
Ergo Castalidum dux lauriger alme Sororum,
Illuxisse diem, quo vincla jugalia Sponsi
Omine connectent dextro, et Junone secunda
Cum pateat, cithara subito modulere dicatum
Dulcisona carmen taedis fatalibus, inde
Ordine Thespiades facias cantare Camoenas.
Haec Jovis instinctu Phoebum Cyllenia proles
Jussit, et edoctum medio sermone reliquit.
Vix ea fatus erat, viridi cum tempora lauro
Cinctus Apollo suos tentaret pollice nervos.
Apollo.
[Eteostichon. Claudius. Borrichius. Cimber in mg. ed.] CastaLIVs Castae ConJVnXIt Chara CathrInae
BraChIa BorrIChIVS; beLLIs BetLaee benIgne
ConsVLe ConnVbIIs, Constanter CorCLa Corona.

p.416
Calliope.
Gratulor auspiciis; socialem foedere sancto
Accedant lectum: corpora jungat amor:
Injiciat Sponsis adamantina vincla Cupido;
Binaque nuptorum pectora pectus erunt.
Clio.
Fausto Minervae splendor intret alite
Torum jugalem virginis;
Claro sat hactenus datum est Apollini,
Nunc et suum Cypris petit.
Erato.
Nexus quae faciat beatiores,
Quae reddat studiis laboriosis
Pausam, BORRICHIUMQUE stemma late
Diffundat, decime hic adest Camoena.
Thalia.
Exulet discors animus, jugandi
Gaudio laetam sine labe vitam
Transigant, adsitque beata pleno
Copia cornu.
Melpomene.
Aperte Momos Jupiter improbos,
Perrumpe Codri viscera lividi,
Sponsos periclis expeditos
Perpetui maneant amores.
Terpsichore.
Portabit atros penniger Aeolus
Morbos protervis in mare Creticum
Ventis, ut aurae almum malignae
Non quatiat thalamum procella.

p.417
Euterpe.
Te, Claudi, placido lumine viderit
Nubentem Clarius, tempora suaviter
Traducas, simili prole puerperam
Laudabunt animae dimidium tuae.
Polyhymnia.
Extendant Superi stamina vividi;
Longaevi Pylii secula tangere, et
Sponsis Nestoris annos
Concedat Lachesis soror.
Urania.
Postquam demum Parca severa
Nolit vitae pensa tribuere
Ulterius, rerum jam saturi
Arces conscendant coelestes,
Vitam viventesque perennem
Potent rutili nectar Olympi.
(18) In mortem foeminarum officiosissimae,
Eloquentissimae,
GIÖRWELDAE ALANIAE,
in pestifera lue paulo ante inusitatam
Solis Eclipsin Anno 1654 pie extinctae.
Eloquar in tristes abeunt conamina fletus,
In singultantes omnia verba sonos.
Conticeam? sanctae prohibet reverentia Matris,
Et spectata diu tot benefacta negant.
Ergo loqui certum, quamvis scindatur amaris
Luctibus in media vox miseranda via:
Scinde Thalia comas, contemne Polymnia lusus,
Res monet, auratam projice Phoebe, lyram;

p.418
Sumite pulla Deae, Tyriosque reponite cultus,
In lacrymas abeat, quod fuit ante merum.
Quid natura paras? rursus nova praelia? rursus
Saxorum jactu Pyrrha replebit humum?
Forsitan Augustus Phoebum tumulabit et orbem,
Et Phoebea prius corda micare vetat;
Aera laboranti succurrant omnia Soli,
Sol flebit morti proximus, omen adest:
Nempe cadit mulier, qua Sol nil clarius unquam,
Nil sibi cognatum vidit in orbe magis.
Seu formam spectes, Venerem nitidissima vicit,
Seu mentem, fulgens nil nisi gemma fuit.
Illa tenebrosas verborum lumine mentes
Fovit, et ablatum reddidit illa jubar;
Consilio, auxilio notum, ignotumque juvabat,
Docta movere Deos, Docta movere Deas.
Daedaleam quoties laxabat in ardua linguam,
Discrimen sexus excipe, Nestor erat.
Cedite Romanae Sirenes, cedite Grajae.
Hanc supra vestrae nil potuere nurus.
Victa es Penelope, Cornelio, Julia victa es,
Et tendis victas Amalesunta manus.
Volve, revolve libros, non officiosior umbra est
Hactenus Elysium, jussa subire nemus.
Sed quid in immenso tentabit cymbula ponto?
Dixero quantumvis plurima, dico nihil:
Quicquid concipio, minus est: modo viveret ipsa,
Cogeret haec verbis verba rubere suis,
Orabunt urbis pro me suspiria causam,
Et testabuntur pectora mille virum.
Dicere plura libet; consumunt metra dolores,
Et modus est lacrymis, non habuisse modum.
Illa tamen lacrymas, illa haec ludibria mundi
Ridet, et aeterno nectare plena canit.

p.419
Et si forte oculos haec ad mortalia vertit,
Exoptat nobis gaudia nota sibi,
Gaudia, quae, si non simul insanimus in orbe,
Praeferimus nucibus, terra maligna, tuis.
Credite mortales, nostri haec dementia secli est,
Lingua velle polum, pectore velle solum.
(19) In obitum
CRISTINAE BANGIAE,
D. M. GEORGII HILARII
Rectoris Scholae Hafn: et P. P. Conjugis
desideratissimae, D. D. Thomae Bangii
Theologi Eminentissimi sororis, in
medio pestis ardore beate
occumbentis.
Tristes exsequias, et inexspectata pudicae
Fata parata Deae, singultantisque mariti
Lumina qui spectas, versumque in nubila vultum
Heu! quondam, heu! hilarem; mecum suspiria misce,
Mundanique vide quae sit vertigo theatri.
Vivimus et Pylios spe prospectamus in annos
Absurde cauti; vix terna trihoria cursum
Absolvere suum, cum trux Libitina per artus
Victrici grassatur acu, nil contra Melampus,
Nil Chiron, nil mille viri, nil pharmaca mille.
Felices animae, queis ista pericula primum
Excepisse datum; non vos instantia Phoebi
Syrmata turbabunt; non vos ludibria mundi
Centum inter Syrtes verrent, centumque charybdes.
At tu Christinae mens fortunata triumphas
Terrenos supra motus; nil fata mariti
Declinata tuis lacrymis, nil pignora triste
Offundent dilecta tibi; metus exulat omnis,

p.420
Occurrensque tener duplicat tua jubila natus.
Nos autem scopuli, nos Acroceraunia in horas
Sacrum inter saxumque tenent; latus omne tumultu
Funeribusque fremit: passim feralis amictus,
Urnae, sandapilae, campanarumque boatus,
Supremumque vale: vix tot Pharsalica strages,
Cannarumve furor mactaverit ante Quirites.
Sentit id, ah! nimium sentit fidissimus Atlas
Hafniadum, ludi-Rectorum gloria, lumen
Nutantis Patriae, qui dum funebria passim
Agmina dispensat, pestisque incendia votis
Desaevire jubet, conjux, dulcissima conjux,
Astyanaxque cadunt; Paphii riguere lacerti,
Marmoreaeque manus: heu! nuper lumina gemmis
Splendidiora jacent vix agnoscenda marito.
Eurydice, Eurydice, quis te mihi casus ademit?
Flebilis ingeminat, cur Atropos invida solum
Vitae solamen, condimentumque laborum
Eripis, et vivum reddis me funere funus?
Illa laborifero redeuntem e pulvere molli
Alloquio mulsit, curasque recedere fecit
Convictu suavi: sicut cum Troicus Heros
Exhaustus post bella redux, ut vidit in ulnas
Irruere Andromachen animo secedere sensit
Mille rates Danaum; nullae obstrepuere phalanges
Moenibus, et Trojae nusquam occursabat Achilles,
Omnis in electa requierat conjuge moeror.
Sed metam lacrymis tandem, Vir maxime, fige
Tristitiaeque modum; non duratura dederunt
Dii superi, coelum praeter: tibi nempe sciebas
Mortalem nupsisse Deam, tandemque futurum
Serius aut citius praeciso stamine finem.
Ipsam crede tibi Naturam dicere rerum:
Singultus inhibe, sua sint discrimina sexus;
Tantum mentis abest, quantum dolor occupat, edic

p.421
Magne Cato quid sit moeror? vesania certe est,
" Foemineumque malum: Siculi non aera tyranni
" Elicient fletum: nusquam Stoa suggerit illud:
" Infra brutorum mores descendite luctu.
Illa tamen primo seponunt vespere quicquid
Urit, et ad solitos convertunt lumina saltus.
Vidi ego, cum nidos circum fremuisset inanes
Ex pullos querulo petiisset murmure Progne,
Mox tamen ad suetos iterum rediisse volatus.
Nec tua tota tamen Conjux laxatur in auras,
Vivit adhuc terris, cum dilectissima spectas
Pignora, quae moesto liquit solatia Patri.
Quae sanctae Matris pia per vestigia ducet
Et Pater Aeneas, et avunculus excitet Hector.
(20) In obitum
D. D. OLAI WORMII,
Medici celeberrimi, et fugientis Antiquitatis
instauratoris incomparabilis. 1654.
Ergo ratum est crebro verti mortalia luctu?
Ergo vices fortuna rotat, laetisque negatum
Stare diu? quis te, quis te descripsit in astris
Ferrea lex, tanto non evitanda Melampo?
Credideram citius viduandam civibus urbem,
Et migraturos in coemeteria cunctos,
Quam te magne Pater; toties qui jura ruenti
Scripsisti Parcae, toties quem Cerberus offa
Frustratus timuit; contoque scaphaque relictis
In desolato trepidavit littore Porthmevs.
Sed fatum commune vocat; jam paene salutem
Desperare salus, Lachesis cum saeva Medentum
Incumbat jugulo, nec se Podalirius arte
Defendat propria: dictis ignoscite cives,
Non regnat mortale malum; nil pharmaca centum

p.422
Cocta recocta modis prosunt, divina flagellum
Cum vibrat Nemesis, populosque cruentat Olympus.
Ipse licet Phoebus gemmas jugularit in haustum,
In vino quales Prolemaei filia solvit
Impensura proco totum Cleopatra Canopum,
Nil agitur; stat contra Deus, viresque retundit,
Hafniacis totum statuens impendere fulmen.
Si quid enim succi, si quid vivacia possent
Pharmaca, Nestoreos numeraret Wormius annos,
Qui prius anguste mortem regnare coegit
Felici dextra, naulo spoliare Charontem
Doctus et instantes morti subducere mortes.
Hoc genio externas se Patria fudit in oras,
Hoc genio cautes et saxea corpora rursus
Edidicere loqui, longumque oblita per aevum
Runica longinquis ostendere sigmata regnis.
Posteritas mirare virum, sine compare, cujus
Ingenio, quicquid rarum tenet orbis, in urbe
Cernitur Hafniaca; quicquid vel Goa, vel Ormus
Colligit, et si quae Gangetica littora spectant
In nostris male nota plagis; coelique solique
Abdita Wormiaci demonstrant cuncta penates.
Hunc humeris impone tuis, hunc Hafnia luge
Defunctum, qui vita tibi, qui gloria vixit
Incluta, non posthac rediturus abivit ab Arcto.
Cynthia se reparat, Solesque et Sydera possunt
Occidere in fluctum, fluctuque redire relicto
Lucida; mortalis quamprimum arctatur in urna.
Perpetuam dormit plebejo in pulvere noctem.
Sed corpus tantum rosurae foenora genti
Wormius addixit; fama illustrissima pergit,
Quae Zephyrus Boreasque ruunt, qua turbidus Auster
Sibilat, et primos Aurorae fertur in orbes.
Scilicet hoc meruit tanti sapientia Coi,
Tinctus et in cerebro calamus, virtusque fidesque.

p.423
Et sine pomposis fortunatissima dictis
Cura, alios sivit verborum vendere fumos,
Et phrasibus curare malum; nam saepe Melampus
Advenit ad lectum recitator, et omnia verbis
Oblinit Hippocratis, dum corpus debile circum
Ambulat Hippolyti, tumidasque elatrat Athenas;
Saevit at interea morbus, nec murmura curat
Dorica, et inflatos peregrinis vocibus utres.
Wormius haec contra, Suadam cum Chloride junxit,
Et profecturas aegrotis miscuit herbas,
Unde et servato reperit praeconia cive.
Personet Adriacas modo Trincavellius oras,
Et Siculas Marcus; jactent Vallesia Celtae
Nomina, Fernelium sua Gallin; Belga Forestum,
Lusitane tuum Moreschottum; tollat in astra
Scotia Duncanum; Primerosius Anglica tempe
Illustret; tellus plaudat Germana Cratone;
Danica Wormiaco plus debent regna cerebro.
Diis immixte Pater salve, te fulva corona
Ambiat, et laeti constipent undique Divi:
Quem servatorem toties gens Danica sensit,
In Servatoris requiescat molliter ulnis.
(21) Ad D.D.
THOMAM
BARTHOLINUM.
Medicum et Anatomicum consummatissimum,
cum beatis WORMII manibus
parentaret.
Marmore subducant alii sua fata tenebris,
Mausolique rogis. Praxitelisque manu,
Nos Bartholini Parcis opponimus arma,
Fatorum nullo debilitanda situ.

p.424
Arma rogas? penna est Phoebeo intincta cerebro,
Lingua est, quam Pallas venditat esse suam.
Scilicet haud aliis meruit doctoribus uti;
Omnia sic Numen, quae meditatur, habent.
Seu monstrat populis habitantes viscera Divos,
Donaque naturae semisepulta prius;
Circinet ut nostros cruor irremeabilis artus,
Ut chylus axillae per catadupa ruat.
Qualiter humanas crystallina lympha per arces
Ambulet, Authori gloria rara suo.
Sive resurgentem libet audivisse Periclem,
Et flores Tulli Grajugenumque melos.
Ipse parentanti sacer auscultavit Apollo,
Et Musae positis obstupuere lyris.
Wormius Arctoi decus immortale Bootae,
Semideos inter dum sua gesta legit,
Dumque ita magnifico sibi fata retexta cothurno
Aspicit, in cathedram paene resumit iter.
Hanc unam Parcae contra ludibria clavam
Qui reperit, Parcae vicerit ille minas.
(22) Ad Virum Experientiss:
D. D. SIMONEM PAULLI,
cum exsequias dulcissimae Conjugi
ELISABETHAE FABRICIAE
in partu extinctae moestus pararet.
Parce senescentes lacrymis accersere canos,
Parce sacrum madido rore lavare caput
Phillyridum Paulline decus; Tanaquil tua adire
Non potuit fato nobiliore Deos.
In medio cadit officio: dum mater anhelat
Esse iterum, mater desinit esse suis.
Lucinae in gremio vitam effudisse decorum,
Sit gravis haec lethi, sed generosa via est.

p.425
Pro Patria suaves vir masculus aestimat ictus.
Pro partu sapiens foemina dulce mori.
Bellantem in segni pudet exspirare grabato,
Ad lituos animam reddere, laudis opus.
Ille triumphatae fraenator Persidos optat
Clangentes inter succubuisse tubas;
Hostilem emisset toto vel Gange sagittam,
Dum penetrant juvenem toxica dira sinum.
Felix in proprio cadit Accius Amphitheatro,
Inque suis felix est Palinurus aquis.
Exspectet reliquas Lachesis segnissima, vitam
Officio impendit sed genuina Rachel.
(23) In obitum
BENEDICTI et
NICOLAI ANDREADUM,
Consulis Frideticsstadiensis in Norwegia
filiorum, quos in medio studiorum Academicorum
cursu fatalis 1654 Annus
simul eodem die Sorae ad beatiorem
vitam transtulit.
Hic in Apollineo fratrum par nobile quondam
Corporis exuvias deposuere sinu;
Spes Patriae, spes ampla Patri, spes ampla Lyceo,
Rostrorumque sacro spes animosa choro.
Ut viguit spes illa; colum pervertite, Clotho
Intonat, o furvae scindite fila Deae!
Nemo interpellat, prompto subjungit uterque
Pectore: Nil tellus, quod veneremur habet;
Jactentur posthac alii; subduximus alnum
Syrtibus, incutient aequora nulla metum;
Sub pedibus Solem calcabimus, aurea Phoebe
Longe nos infra continuabit iter.

p.426
Felices animae, terram sine pondere vestra
Spirantesque diu sentiat urna crocos.
Jam vos Dia suos Academia pascet alumnos,
Totaque Divinum personet ore melos.
Ter fortunatum qui sic mutaverit orbis
Nil nisi damna serit, nil nisi lucra polus.
(24) In obitum. Generosissimae Heroinae,
Dnae ÖLLEGAARDAE
HWITFELD,
Magni Aulae Magistri Conjugis desideratissimae,
in partu extinctae.
1656.
Hactenus obscuras animas, ignotaque fastis
Nomina perdidimus; paucos Orchestra Camillos
Defecisse videt, dum coelo et Sole iubente
Parca Lycaoniam decimavit ferrea plebem.
Nunc majora tonat, consanguineumque tiaris
Praecipiti assultu sternit caput, atque cruenta
Ardet in Heroum penetrare cubilia falce,
Successu famulante ferox; non purpura frontis,
Semideumve genus, non stemma curulibus ortum.
Interpellat opus, non pleni Pallade mores.
Scilicet illustres libuit turbare Penates,
Et stravisse Deam, ne praefocata silentum
Agmina lucifero squalerent cassa pyropo;
Accersenda fuit nigranti lucida turbae
Gemma soli: Ducibus rutili plebeja metalli
Lamina censetur, nisi scintillaverit igne
Gemmarum, et mistas adamantina fulgura luces
Concursu splendente vibrent: placet illa Tonanti
Victima quae patriam valet illustrare cadendo.
Non secus Iliacis dum Mars bacchatur in oris

p.427
Myrmidonumque globus, seclisque incognita mactat
Corpora, ad extremum, tua Penthesilea, securis
Occidit et patriis laudata Polyxena terris.
Digna quidem Euboicam vita superare Sibyllam
Ollegarda fuit; sic conspirauit in uno
Pectore, quicquid habent, cur decatentur Achivae
Romuleaeque nurus, seu prima exordia vitae,
Seu progressurum spectes virtutibus aevum.
Ut Lucina stetit juxta, dextramque tetendit,
Prodiit, et puros cepit liquidi aetheris haustus
Magna Deum soboles: talis Lucretia matris
Haesit ab uberibus; facies Latonia talis,
Talis erat, terrore minus, cum nuper in auras
Enixa est genitrix fugitiva ad littora Deli.
Post nutante gradu, post lingua nobile germen
Audet adorandae sublimia nomina matris
Dimidio tentare sono, titulosque Parentis
Ire per augustos; jam colla, comasque manusque
Irruit, amplexusque suae genitricis, et instat
Gressibus: haud aliter se Thermodontis ad undam
Parvula maternis vires metitur in hastis,
Explorat peltas, animosque incendit Amazon.
Ast ubi firmavit se jam maturior aetas,
Ac Genius vivax infantem excussit, et artes
Attrectare datum est, ad Penelopaea resolvit
Munia virgineos artus, dignosque labores
Majestate Deae, patruisque insignia crenis
Evolvit monumenta frequens; sacra verba Tonantis
Nectar erant, et mella gulae; nil dulcius aris;
Multus in ore Deus, solumque in Numine asylum.
Volvitur interea spatium irreparabilis aevi.
Accrescuntque dies, crescit simul illa; Nepotum
Jam tum certa fides, Generum debere Parenti
Posse videbatur Danisque statumina Regnis.
Stabat adhuc animo magni dubitabile Patris,

p.428
Quem socium arcani promittant ordine fati
Astra suae soboli, quo speret conjuge felix
Dania finitimae supponi fulcra ruinae.
Ipsa Deae virtus, et inenarranda venustas,
Et facies Charitis, pro qua vel obiret Achilles.
Vel se se incurvaret Atlas, Heroica passim
Pectora in exstaticas mutaverat ignea flammas.
Credibile est Zeuxin, forma dum libat ab omni
Ora, genasque Helenae vultu expressisse tabellam
Heroina tuo; sic se Cytherea cupisset,
Sic se spectari Diva Augustissima Juno.
Sed dubium solvit veniens Gerstorffius heros,
Spes Patriae, qui nunc amor est, Danaeia Turris
Huic patuit, Superis ita dispensantibus, imbri.
Nupta salutatis ingressa penatibus aulam
Ingentis Domini, mirum est, quam splendida curae
Resque domusque fuit, quamque exoptata marito
Mitibus obsequiis curarum pondera solvit.
O! quoties multo rostrorum a pulvere fessus
Amplexu Dominae nova respiramina sensit
Illustris Conjux; sic Deianira labores
Leniit Herculeos, et sic Cornelia Gracchi.
Prodeat Aethiopum furva de gente Nicaula
Quaesitis praegnans; rotet enthymema Theano;
Fulvia tractet epos; commendent Stoica Paulam
Dogmata; Sulpitiam poscat sacranda Dione;
Aspasiae nervos, et acumina crebra Pericles;
Sit Tanaquil sapiens; sit Theodelinda potenti
Gloria summa Viro, sint obfirmata Lacaenis
Pectora, in exilio servet Sisigambis honorem;
Margaris invicta confutet falsa bipenni.
Nomina magna quidem, nec defraudanda Nepotum
Laudibus, at superat, mores imitarier Annae,
Susannaeque nives, et plenam Numine Saram,
Semideumque sibi cultu astrinxisse maritum.

p.429
Hoc Divae studium, seu scanderet aethera Titan,
Seu Tartessiacis se contumularet in undis,
Hoc fuit in votis, cunctas superare Lacaenas
Obsequio, et primos Domini cognoscere nutus:
Qualis hyperboreo tactus Magnete sequaces
Fert motus index, licet hinc vertigine mali
Nutet, et invitos agere in contraria cursus
Imperet Oceani furor, hinc longinqua Bootae
Intervalla vetent Dominae subscribere jussis,
Paret, adoratam se seque obvertit ad Arcton.
Nec satis hoc, alio commendat pignore mentem
Et Domino et Danis, dum foecundissima Rachel
Prospicit in longum, secloque novella futuro
Fundamenta locat, numeri sacra nomina complens
Pythagorae decreta Scholae, neque dissona Mosi,
Lucinam decies coelo aspirante vocavit,
Consultura magis Patriae, nisi Juno rogatam
Subtraxisset opem, septemque Trionibus aram.
Sed fati nullo circumcidenda potestas
Ingenio, nostram properavit tollere lucem,
Ut sibi consuleret, gemmamque aptaret Olympo
Indignam Patris post exsordescere terris.
Sensit id, et forti caput objectavit in ictum
Pectore, non querulis, ut Vespasianus, ocellis
Detrectavit onus; nil sceptris proxima fata,
Nil Domini virtus, nihil omnia pignora tardant;
Discessisse libet, quid enim? quid Olympias, inquit
Vel geminata juvat? calcabitur illa Monarchis
Semita, plebejisque simul; quid deprecer horna
Fulmina, post subeunda tamen? te pectus anhelat,
Te gemitus, te corda vocant, qui victima mundi,
Hanc animam, hos artus, haec jam morientia sensa
Morte cruentata rapuisti mortis ab ore.
Tuque oculis dilecte magis dulcissime Conjux,
Accipe supremas morituro e pectore grates.

p.430
Conjugiique memor nostri venientia salvus
Secula, pignoribus laete comitantibus, intra.
Implevit mea vota Deus, viduumque cubile
Ignorare dedit, formidatumque feretrum
Praevertisse Tuum; nihil est mortale quod optem
Amplius, aetherei praelibo nectar Olympi.
Dixit, et extremas animosa per oscula grates
Aeternumque vale repetens; interrita vitam
Reddidit authori, factoque hic fine quievit.
Nil actum o Clotho! jam Diva soluta triumphat,
Sydereosque inter tua fulmina ridet alumnos,
Herculeis immista atavis; procul horror et error,
Angelicae circum meditantur jubila turmae.
Ipse Heros grandi licet exarmatus ab ictu.
Dimidioque sui, Superis repetentibus, orbus
Debita magnifico suspiria laxet ab ore,
Stat tamen, et forti quicquid sors dura minatur
Concoquit occursu, longum cui nota per aevum
Ars discenda diu; prius haec praevisa subivit
Pectore, quam toleranda humeris: ceu Mutius olim
Ante secuturo mentem exploravit in igne
Quam dextram; sapiens ut ut infremat orbis et orcus
Est idem semperque suus; quid pulchrius unquam
Spectatis Divi, quam fractum Marte Catonem
Infractum medias inter perstare ruinas?
Nona aliter rapidis saxa Acroceravnia in undis,
Seu tumidum Boreas Aquilonibus incitet aequor,
Seu Cauri sua flabra vomant, coelumque salumque
Misceat Aeolius, nauta pallente, tumultus,
Seu lambant aurae Zephyri, seu fulmina saltent
Horrida, fortunam vultu patiuntur eodem.
Nempe pius Conjux, quicquid sine murmure coelum
Commodat, id coelo monitus sine murmure reddit;

p.431
Et merito; quid enim paret irrevocabile terris
Singultu revocare? quid instet numina contra
Nil profecturis genium aflictare querelis.
Omnibus una via est ubi desaltaverit Ajax.
Cedendum scena, seu fatis Nestora vincat,
Sive infantiles numeret jactantius annos.
Personam jam Diva suam spiransque cadensque
Illustri cum laude tulit, dum fata sinebant,
Exemplum nuribus Patriae: nunc quando vocarit
Ad superos virtus, Astraeam indulsit Olympo,
Pieridasque novam terrae, Phoebumque Trioni.
(25) In obitum inextpectatum Viri Celeberrimi
Dn./ D. JOHANNIS RESENII,
Episcopi Saelandiae vigilantissimi. 1653.
Sic est, bellorum rumores inter et urnas
Tempora dividimus: vix dum postrema quierunt
Vulnera, semineces repetito fulmine lethi
Urimur, ardemus: numerent sua secla Quirites
Consule, nos magnis numeramus cladibus annos.
Quid! quid! quid Superi, quas incestavimus aras?
An Diomedeo cecidit Mars saucius ictu?
Quisve Deum nostra laesus crudeliter hasta
Infremuit? casus num tristes cogitat aestas?
Subducitque prius pia lumina? nonne piarunt
Crimina grassatae per mille cadavera febres?
Parcite supplicibus mitissima Numina glebis,
Parcite, jam satis est nostro luxisse Cometen
Climate, sat grandi patriam lustravimus horda.
Sed nimium celeri transis mortalia cursu
Magne Pater, deflende Pater; cum vivere longum
Spes erat, et vitam nostram tua vita regebat,

p.432
Vivere desisti. Jam Templa, Scholaeque, tuique
Te meditabantur, te directore valebant.
Sed vocat aula poli; coeli vocat illa cathedra,
Qua Magnus residet Brochmand, superisque remissus [remistus ed.]
Pascitur Ambrosia credendaque gaudia captat.
Illic fata tuos exspectant, maxime, vultus;
Illic Nectareo laetus satiaberis haustu,
Angelico modulante choro: nil praeter acetum
Mundus habet, nisi bella, nihil nisi fellea dona.
Hic senium ponis crudum, faciemque caducam,
Ut duraturam vitam, seniumque resumas,
Optime Reseni, quod dirae vulnera Parcae
Rideat et supera rursus juvenescat in arce.
Haec tua mors tua vira fuit, tibi splendida palmam
Palmarum lux illa dedit: nos taxus inumbrat,
Hostilisque dies, luctusque laborque fatigat,
Et per tot Syrtes fortunae ventilat aestus.
Nos igitur lacrymas, igitur geminare querelas
Tristia fata jubent, non vilis fila Menalcae
Mordaces secuere Deae, sed furva cupressus
Excubat ante fores nostri Jovis; hocce feretrum
Commune est Templisque, Scholisque, hoc spiritus
Publicus exibat; multos Libitina cruentat (ore
Unius excessu, multos involvit egenos.
Non diuturna quidem venerandi flaminis artus
Infula velavit, sed quid? non tempus inane est;
Non quantum, sed quale siet, sed quomodo gestum
Quaerimus: ille Deus, qui tempus et omnia librat,
Messibus haud annos finit; qui singula recte
Dispensat, facienda facit fugiendaque vitat,
Vixit Olympiadas centum, licet invida Clotho
Perturbet calathum primaevo in flore juventae.
Ille triumphato victor Pellaeus in orbe,
Et qui plura manu gessit, quam volvere possit
Desidiosa manus, quot decurrentia lustra

p.433
Vidit in imperio? vix cursum absolverat unus
Saturni circus, cum se scyphus Herculis infert.
Ille Quirinali magnus dominator in aula
Julius, et terror Gallis, et vipera Magno,
Ante diem cecidit, mediique in cursibus aevi
Sarcophago illatus celerata morte recessit.
Non secus ac celeres Titan cum tollit Eoo
Matutinus equos, completque hinnitibus auras
Utilibus, rapido fertur per inania curru
Vitales spargens radios mox lumina mergit
Oceano, conditque citos sub marmore vultus.
Scilicet Heroi quo major gloria, tanto
Esse minus spatium suevit; non rara querela est,
Augustae mentes angusto tempore regnant.
Principi Illustrissimo, Celsissimo, (26)
Dn./ CHRISTIANO,
Dn:/ FRIDERICI III
Serenissimi Danorum, Norwegorum etc.
Monarchae, felici aemulo filio, delitio
humani generis. Spei Septentrionis,
Homagii solennem actum, et adorantis
Patriae fidem devote gratulatur
civis humillimus. 1655.
Quem tandem Arctois Phoebi cortina tiaris
Destinat, Augustum postquam merita inclyta summis
Insertent astris; quo Dictatore, Nepotum
Dextera finitimo sit formidabilis orbi,
Sistitur hic oculis, et Numinis ora parentis
Aspectuque habituque refert; stant plurima circum
Millia adorantis populi: pars VIVE retractat,
VIVE secuturo, Danorum gloria, seclo,

p.434
Pars agit obsequiis, et sacramenta genuque
Praeparat Ascanio: pars inclinatur ad aras
Cernua, et immensum vocat in suffragia Numen:
Sunt qui plectra movent: sunt qui vocale metallum
Facundis animant inflatibus, alter aheno
Dum responsuro citus intonat: ille frementi
Pulvere vicinas docet exsultare fenestras:
Hic bellatrices, Neptunia fulmina, puppes
Insanire jubet flammis, laetoque tonitru
Fulgida hyperboreos jactare ad sydera plausus.
Non Pelusiaci, Pharaonica turba, Canopi
Plenius intendit vocem, cum Regia Joseph
Esseda gemmanti premeret sublimis in auro;
Cum, populo circum flores jaciente, tonarent
Classica, et excelsis resonaret in urbibus Abrech.
Talia post lapsae funebria taedia messis
Jubila providit Dominus; jamque Atropon iras
Ponere, et optatos jussit succedere menses.
Sic mutat fortuna ices, ubi triste feretrum,
Et nigra damnato lugebant, pallia cocco,
Stant modo purpurei, Parca indignante, Gabini,
Et Phrygiis toga picta notis, stat pegma beato
Ornatu, et Dominum viridans acceptat Iulum.
Nec tantum Patrias haec dispensantur in oras
Gaudia; participant Luneburgi affinia tempe,
Saxonicique lares, et quo se porrigit Arctos
Mascula, sudentes Heclea cacumina flammas
Gratatura Duci revomunt: videt omnia Finnus
Fausta Lycaoniis cito portendentia regnis.
Ille licet Cimbro procul excantatus ab orbe,
Nescio qua pelagi vertigine, gaudia sentit
Semifer ingenti vestitus tergora phoca
Grönlandus, nescitque suos et ventilat aestus
Nubiferas inter cautes, et inhospita Phorci
Tesqua, iterumque suis sperat delubra cavernis.

p.435
Haud aliter certum postquam Pellaeus in orbem
Flexerat insolitum quadrupes; canit omina rector
Emathiae, fremuere simul Libethria circum
Oppida belligerae gentes; favet ille precando,
Ille gerunda canit; scelus est siluisse futurum
Europaeque Asiaeque Deum; neque Strymone currens
Unda nec instantes tacuit Sperchius honores.
Salve delitium Patriae, tibi supplicat Arctos,
Et famulatrices observantissima Regum
Protendit gens Dana manus, manibusque sub illis
Et nati natorum, et surrectura propago.
Te sceptris genuit Pallas, tibi multus ab ortu
Astrorum chorus arrisit, genitoque faventem
Indulsere sinum Charites, et digna Curuli
Pectora lactenti conformavere sub aevo.
Addita luminibus Majestas, purpura fronti,
Eloquio pondus; crinem redolentibus Hebe
Ambrosiae tinxit succis; Tritonia pectus
Obtulit, et vivax ad grandia quaeque cerebrum.
Sic patrio felix CHRISTIANE adolescis in ostio
Inter adoratos fasces, Divinaque mentis
Semina nobilibus facis exsplendescere signis,
Praevertens animis annos; sublimia tantum
Concipis ingenio, jam quo fundamine tellus
Nixa feret vastum pondus: quod clima veneno
Infecit Mahomet: quo saeviat aere barrus;
Cui mappae inclusus tuto perdiscitur orbis;
Sanguine ubi rubeat Mavors, quibus artibus Arcti
Magnus Avus, majorque Pater moderamina firment.
Utque olim patriae moneant si praelia, factum
Inveniat fortuna Ducem, jam tympana poscis,
Et ferrum et flammam; validas quatis ipse sarissas,
Ipse struis cuneum, circumque astantia volvis
Agmina flammantes oculos; mox impete prono
Nunc latus infestas alae, nunc vulnera fronti

p.436
Impingenda vibras, cornuque insistis utrumque
Turbare, et propria Bellonam accendere dextra.
Sic Libyae propter scopulos, cunabula vix dum
Excussit generosa Leo, cum dentis acumen
Mitibus explorat dapibus, jam tergore cervi,
Nunc onagri scapula, moxque imperterritus ipsis
Tigribus indicit stragem, erectoque jubarum
Vellere magnanimas unguem exhortatur in iras.
Perge decus patrii, spesque augustissima regni
Heroum stabilire animum totumque Parentem
In tua Divino transfundere pectora nisu.
Illius exemplar menti praescribe, tenebis
Quicquid in Hebraeo celebrat Salomone vetustas,
Inque Themistocle Graji; quod Pella triumphans
Jactitat et Latium; quicquid Diadema Bootae
Augustum tenuit, se pectore colligit uno,
Componitque tuum, mundo astipulante, Parentem.
Aspice quam laetis coeant amplexibus, illo
Directore ratis Boreae, Pietasque Fidesque
Et Themis et rosea gremium circumdata palla
Relligio: frontes ad mutua foedera jungunt
Cura vigil, clemensque animus; prudentia sedem
Figit et Arctoa senium sibi spondet in Aula.
Aspice quam patrio constet reverentia juri.
Seu Tyriam Cajus, seu Dano e murice laenam
Tityrus excelsum produxerit ante tribunal.
Sic videre suum quondam Minoa potentes
Curetum populi: sic illustrata Lycurgo
Moenia Tyndaridae. nullo sufflamine causa
Atteritur, nullus nisi lege ulciscitur iras.
Urna serit sontes, insontes liberat urna.
Adde quod afflictis nusquam praesentior ara est,
Nusquam singultus frustra cadit; auris inermis
Ad toleranda patet, Majestatemque resignat,
Supplicibus quoties occurritur illico, ne sit

p.437
Martia degeneri frons consternatio plebi.
Stat tibi Castalia mentem perfundere lympha
Plenius, Augusti genitoris in ore notabis
Pieriosque lacus, Aganippeumque fluentum
Et quicquid memori seclorum pectore Clio
Possidet, hic Pimplae fluit unda, hic Pegasus alis
Bellerophonta vehit; nusquam cordatius inter
Sceptra stetit medio fulgens diademate Phoebus.
Ecquid Aristippus? quid Chrysippea reclusit
Porticus? aut Samii facunda silentia claustri?
Miletive decus? quis sceptra tumentia primis
Rexit in Aurorae thalamis? quae fata subivit
Auster? et occiduae quae sustinuere secures
Aspera, Regifico nondum penetrata cerebro?
Abdita Naturae, leges stellantis Olympi,
Et Ptolemaeeis studia evigilata Camoenis
Tota patent; nihil ipsa sibi servavit Eleusis
Intactum: fuerit rari quondam Africa mater,
Nunc Patria est, ex quo Regi Zephyrusque, Notusque
Pendit et Eoae dant vectigalia terrae.
Nec minus interea nos divite pace coronat
Nominis omen amans motusque intentus in omnes
Effera sanguinei compescit limina Jani.
Inde adeo Patriae, dum frendet ad ostia Mavors,
Nunc his, nunc minitans illis totumque Trionem
Excitat, et reliquum rotat inconstantia mundum.
Nos augustali tuto spatiamur in umbra
Fortunaque Ducis fruimur, cerebroque manuque
Armamur Patris Patriae: ruat Eurus et Auster,
Stabimus, et tumidam mundi eluctabimur iram.
Spiret bella licet gens conjurata Gigantum
Et superingestis involvat molibus Oetam;
Pelion insultet fremitu, nos arma Tonantis,
Arma tuebuntur Regalia; colla tumebunt
Enceladi incassum; petet irritamina Phlegrae

p.438
Bellicus et rabidum damnabit in antra Typhoecum.
Hinc si Roma foret jam Portua, staret in altis
Curribus aurato spirans in marmore Princeps,
Inque triumphali per et ora et pectora cultu.
Ferret Olympiacam Regali vertice laurum;
Nunc Paros illustres quando ire in marmora vultus
Invidet, AUGUSTO statuas in pectore cuncti
Ponimus et nullis violandas imbribus aras.
Vive Lycaonio Dux florentissime sceptro,
Vive diu sublime caput; te sydera ducent
Per divina Patris vestigia; militet aether
Auspiciis, CHRISTJANE, tuis, et stamina Clotho
Proroget ad seros, fato tardante Nepotes.
Sive per infestas iter est tibi forte Charybdes,
Nereidumque domos, felicem Castora spondent
Antennis Superi; seu quadrupedante volatu
Arva per et scopulos tibi semita, nesciet unguis
Fallere Sessorem; discrimina nulla penates
Audebunt quassare [quassere ed.] tuos, sic clamat Olympus.
Sic Orchestra petit concors, sic plurimus astra
Liniger ingreditur votis caveaeque Quiritum
Sic conspiranti praesagit Patria voce
Nil mortale tuos mundo: portendere fasces.
(27) In Effigiem generosissimae Dominae,
OLEGARDAE HWITFELD,
Magni Aulae Magistri
JOACHIMI GERSTORFFII
desideratissimae Conjugis.
Haeret Apelleo licet hactenus apta metallo
Dextera, et assuetum reddere nescit opus:

p.439
Fallor? an hos radios et scintillantia quondam
Lumina luminibus sustinuisse nequit?
Lumina ter geminis plusquam exoptata Deabus,
Colla nivi, rutilis aemula labra rosis;
Omnia perpetuo cerni dignissima Sole,
Nullaque sandapilae propria, nulla rogo.
Ne ferrum crucies, sculptor, Hwitfeldia sese
Rectius in natis reddidit, inque viro.
Cogat, ait moriens, mea ne jam Parca jacere,
In tot pignoribus sto rediviva meis;
Hic mea labra, meaeque nives, mea lumina splendent
Has habitat rediens purpura nostra genas.
Vis mores coelo placitos, vitaeque tenorem?
Nomine non solo te docuisse velim;
Aspice quem liqui terris Heroa maritum,
Inque illo nostrum pectore pectus habes.
Vis immaturae causam necis? albida campi
Lilia vere vides surgere, vere mori.
(28) In glaciem Giörsleviensium, Anno 1657.
4. Januar: paulo ante bellum illud funestum
Dano-Suecum, prodigiose
rubentem.
Ecquis Erythraeis hospes novus exit ab oris?
Quae faciunt Danos fata rubere lacus?
Quid monstri Natura paras? vel, si tua nescit
Dextera, quid Superum curia Dia coquit?
Ecce opus insuetum seclis! se stagna cruentant,
Et glaciem supra sanguinis unda meat.
Haud mihi cinnabari, gemit, haud alkanna liquores
Miscuit, in toto coccina nulla lacu;
Nostraque simplicitas quid praestent santala, nescit
Quid minium et dibaphos, quidque rubrica vomat;
Adsit et irrubeat, qui sic lutulenta rubere
Judicio nimium praecipitante crepat.

p.440
Infusu in terram jurabitur unda cruoris
Ad Phoebi radios purpura missa Tyro;
Puncta, characteres, cortex, non infima tincta,
Atque ipsis violis anteferendus odor
Naturam absolvunt a crimine, fata lacessunt,
Et decreta poli fixa patere jubent.
Nil opus ut Delphis cortinam accersat haruspex,
Ipsa satis patulo, quid velit, ore docet:
Dane, monent Superi, tibi flos tibi sanguis abibit
Per glaciem; at violae spem melioris habent.
(29) Ad
Dn:/ M. VITUM BERING,
Historicum Regium optatissima conjuge,
medios inter armorum infelicium strepitus,
per mortem immaturam
spoliatum.
Ut nova se patrias vertigo infudit in oras,
Attonitaeque retro terga dedere minae,
Funestam Vito jam tum impendere procellam
Absque Sibyllina viderat arte Danus.
Quaesieris causam? patitur cum Patria manes,
Historico lemures quid nisi bella parant.
Conjugium est Patriae et Vito; docet altera, et alter,
Sentit ut illa malum, sentit et ille malum (vel)
Illa caput coelo tollit, et ille caput.
Disjicit hostiles ubi Dana sarissa maniplos,
In calamo Viti grande triumphat eques.
Sub cane dum patitur cum frigore funera Cimber,
Dimidium Viti funerat ira febris.
Sed bene, quod medio vel adhuc versemur in orbe,
Vultus ubi vultus excipit, alba nigrum.
Surgere dant casus; vivent felicius ignes,
Si gelida accensos sparserit unda focos.

p.441
Fortius haud alius caput erexere Quirites
Quam cum Romuleos Hannibal ante lares.
Magne Vir, illum animum, quo totum amplecteris
Collige, dum creperi sic tonuere poli; (orbem,
Punctum erit, et rursus purgata nube redibit
Et Patriae et Vito vita secunda meo.
(30) Ad Virum consummatisimum
D.D. THOMAM BANGIUM
Theol: P. P. P. Magno Regis Danorum
Cancellario, Dn:
CHRISTIANO THOMAEO,
furente in Patria bello parentantem. 1657
Soli quid inter classica,
Decus virum, quiescimus?
At incruenta natio est
Phoebea gens; ergo ictibus
Exsanguibus bellabitur.
Certemus utrum Bangii
Sit in manu perennior
Thomaeus, utrum cordibus
Futurus in tot civium!
Vivit suis coloribus,
Vivetque Phoenicem supra
Thomaeus in Thomae stylo,
Dum literis sunt literae.
Nostris sed una alacriter
Perorat in praecordiis
Illud inaestimabile
Pignus Deum, ille provido
Mistus Catoni Socrates,
Mistus Soloni Pittacus;
Orabit et meta procul,

p.442
Dum nos in abnepotibus
Renascimur, dum pectus est
In pectore, dum nomine
Virtus suo signabitur.
Se terminent Mavortia,
Non inde terminabitur
Hoc praelium vivacius
Ventura spectet secula,
Quin secla cum defecerint,
Noster vigebit acrius
Amor, sed ille chartulas
Tyrannus ignis ustulet.
(31) In obitum Virorum humanissimi
Dn:/ M. NICOLAI FRISII,
Schehenensium Judicis Provincialis
Epitaphium.
Disce. quis hic positos, habitarit spiritus artus,
Ipsa fuit Frisii corpore tecta Charis.
(32) In Effigiem
Dn:/ OTHONIS KRAGII,
Regni Daniae Senatoris amplissimi.
Quis supra inspectos dispenset Spiritus artus,
Hospite quo caleat Diis adamata domus,
Rebus et integris Respublica sensit, et arctis
Illius optato fora refota sinu.
Fulmina senserunt hostilia missa retrorsum
Consilio, monitis, pectore, voce, manu.
Dii servate caput, quo sospite Dania rursus,
Si qua fides vati, tollet in astra caput.

p.443
(33) Ad
D. D. SIMONEM PAULI
Medicum consummatissimum de genuina
febrium malignarum petechialium
etc. causa ex Naturae potius, quam
Scriptorum fontibus
commentantem.
Hactenus in variis, mentes satiavimus umbra,
Et prodire tenus gloria visa fuit;
Tandem, sero licet, certis proluditur, ex quo
Res prius e rebus, quam calamo orsa peti.
Huc, Paulline, tuus spectat labor, abdita febris
Dum penetras ferro, mente, calore, manu;
Sic se se aethereas librat ovis ales in auras,
Et Patriam supra fulminis ire parat,
Nubila permittenda aliis, et proxima terrae,
Mens Dia in Solis lumina lumen agit;
Tolleris heic supra doctorum ignobile vulgus,
Dum digito ostendis triste cubile mali:
Nil humile, aut ulli versas protrita Lyceo,
Lux haec Poeonium pectora virgo subit,
Et nullis temerata procis; primum hocce cerebrum
Hanc vivam Medico Pallada donat agro.
Puncticulis aegri, mirisque inscribimur umbris,
Ex quibus et vitae jus patet, atque necis;
Pingimur infantes, adque incunabula certis
Lex morbillorum stat sociata notis;
Saepe intestino juvenes expingimur ostro,
Et caput invisi Zeuxidos arte tumet;
Pingimur effoeti, scelotyrbenque ore fatemur.
Ardet et in totam Pardalis ire cutem;
Sed quo peniculo, sed quo pingamur Apelle,
Pendet in Asclepi lis inaperta tribu;

p.444
Ingenii est, Paulline, tui, ne pendeat ultra,
Inque tuis crenis Oedipus ille latet;
Scalpello et flamma reseras, quae condita seclis,
Et volucri adscribis semina tanta sali,
Hic ille est Proteus, tot qui in miracula rerum
Vertitur indocto res inopina gregi;
Ut sese intendit calor, hic sequiturque fugitque,
Stat, nigricat, livet, jam rubet, inde viret
Fermentare sagax, doctusque ciere cruorem,
Et tragico circum ludere corda joco.
Perge Machaonio reliquum quod pectore servas,
Orbis in eximium pandere velle jubar,
Deme palimpsestis tenebras, Sosiosque fatiget
Flora sub incudem sat revocata novam;
Puncta febres inter retegens, punctum omne tulisti
Da locupletatam Chlorida, et omne feres.
(34) In illustre monumentum Mavortii
Herois,
Dn:/ ULRICI CHRISTIANI
GYLDENLÖWII,
apud Exercitus Danicos cum potestate,
quondam, Legati.
Heic silet exigua lugubre arctatus in urna,
Arctari cujus limite fama nequit;
Parce tibi, lector, sacroque horrore bidental
Aspice, quo tanti fulminis ira jacet.
Fulmen erat, seu cum Patriae Bellona vocaret,
Seu cum Cantabriae classica, fulmen erat,
Hinc passim Gallis albescunt ossibus arva,
Atque Sudermanno terra cruore natat;
Nec tantum fulmen, sed mente, manuque Leonem
Supra; et praelustri nomine, reque Leo.

p.445
Sed cur fulmineus, se se Leo subtrahit orbi?
Cum Patria, et justam flagitat orbis opem,
Accipe fatalem, Lector cultissime, causam,
Hoc genio est fulmen, fulmineusque Leo:
Fulmen ubi impresso disjecit stigmate tectum,
Et quicquid solido robore contra meat,
Labitur, et tutam prima in tellure quietem
Postulat, ac puncto temporis urit, abit.
Ut longum bellet cum bellatore leone;
Et tigris, et, pejor tigride febris agit,
Tigrida discerpto mox stratam deserit armo,
Quam cuperet similem febribus esse jubam
Nostras ille Leo saepe insultantia Tigris
Hausit Sequanicae pectora, colla, latus;
Saepe Lycaonias docuit magno impete Tigres
Verrere Suecano sanguine, et ore solum;
Suggestum valli, qua debile, pervia fossa,
Is vallum, atque loco fossa profunda fuit,
Pectus erat vallum, quo stante hostilia coepta
Non ausa infirmum sollicitare latus,
Dumque cadente audent, subita vertigine rapta
In ferrum et mortes coeca caterva ruit.
O quoties volucri turbasse infesta maniplo
Agmina, cordatis Hafnia plena refert!
O quoties nostris solitus pinguescere Finnus
Divitiis, pingues corpore fecit agros,
Ulrico raptante globum! terra Amagra salve,
Cui cygnea fuit cantio visa Ducis;
Heic Leo sceptriferum mira virtute Leonem,
Quod nunquam didicit, perdocuisse valet,
Invehitur Gothicas inter mucrone phalanges,
Mors, fuga foeda, cruor parte ab utraque volat,
Julia se donec prodit sententia: ferro
Parcatur, non est sternere strata meum;

p.446
Idque Leoninum: post haec victricia gesta
Nil nisi cum Lachesi belligerare libet;
Pergite, ait, febres, vel quo vos nomine signat
Natio Chironis, pergite ferre necem,
Contemptricem animam fatique, malique videte,
Ure, seca, lethum, nil moror, ure, seca:
Qui cum Rege meo Regemque Ducesque fugavi,
Mortis ad incursum sperno parare fugam.
(35) BEATIS MANIBUS
Sancti et incomparabilis Herois
D. JOACHIMI GERSTORFF
Summi et providentissimi, Augusti Danorum
Norvegorumque Regis Ministri,
magni universae Patriae, literatum literatorumque
omnium delitii luminis
praesidii, Domini et Patroni
sui longe desideratissimi.
Denique quid cessas anime? occidit! occidit! eheu!
UIlle tuus, tuus ille Atlas, secumque recepit
Dimidium ferale tui; quin flebile pergis
Dimidium terras, atque hunc coelestium inanem
Deseruisse globum, Dominoque intrata subire
Atria, et heroam statui gladiator ad urnam
Cuncta oculis atrata meis: non Phoebus in auro
Nascitur assueto, pallet Phoebe, astra nigrescunt,
Nectar acet, Musa est Lachesis. Rhadamanthus Apollo
Creditur, ipsa etiam Batavae pulcherrima glebae
Semineci apparent Nomadum magalia luci;
Leida mihi turpis, trux Amstela, degener Haga,
Delitiae mundi insidiae: quin te exigis ergo
Spiritus, et superas una inclinaris ad aras?

p.447
Spes tua, spes Patriae, decus immortale Trionum,
Os Regis, flos nobilium, Phoebea voluptas,
Delitium humani generis, quo Dania civem
Majorem luxisse nequit, lacrymabile visu!
Fatali infertur tumulo; quo gaudia nostra:
Quo lux nostra fugis? pullae lugete Camoenae,
Vester honos obiit: plora Themis, ille patronus.
Justitiae afflictam nimium cito deserit Arcton:
Plange genas Virtus, non ullo dignius unquam
Pectore sedisti, sive ad juvenilia spectes
Tempora, seu plenos meritis, et honoribus annos,
Longa retro series. (sed jam sine Apolline nervi
Officium implebunt lacrymis) Cunabula quondam
Ipsa aliquid Patrio spondebant grande Bootae.
Conscia lactenti reptata Asarota puello
Conscia Sora viri, cum prima elementa juventae
Ingressus virideis animo praecederet annos
Virtutum totus, Phoebique; Eudoxia talem,
Talem Antonini finxerunt vota Nepotem.
Itur in Europae florentia, potus Iberus,
Sequana, et exculto Mosa nobilis orbe Batavo,
Et Rheno cum fratre Albis, Tamesisque, Tybrisque
Junge Lycaonio vicina fluenta Melero.
Diversum linguis, diversum moribus acri
Versat mente genus, populoque observat in omni
Quae faciat, quae digna fuga; volucrisque Matinae
Exemplo innumeros alacer spatiatur in hortos
Hinc atque hinc libans, castigatoque palato
Nectareos transfert in Hymettia texta liquores.
Jam sede: Aularum speculari occulta, quid auri
Jupiter insinuet tacite, quae machina Pacem
Conservet, quae bella viris, quae commoda Regnis
Parturiat; magnis Phoebi jam mistus alumnis
Enthymema rotat, stupet invida turba diserte
Orantem, et vetulo pudor est didicisse Magistro;

p.448
Jam soli Archetypos libet excussisse Platonas
Nunc Senecae divina placent: interrogat omnes
Grajorum, Latiique animas, quid sceptra gubernet
Justius: hic Fabii momenta senilia librat,
Hic Minuti; rursus quid Crassum impleverit auro,
Quid Sullam iratis, Capeneaque miserit umbris.
Cur praestet Dominum esse sui: juvat hos, juvat illos
Subjicere ingenio memori, modus omnibus unus
Omnia divino mentis pervadere sensu.
Sed majora patent: ut consummavit Ulyssem
Circuitu, Patriam tandem regressus ad Arcton
Secum habitat, fruiturque die, stant pulpita circum
Pierides, stat sacra quies, distinctaque Musis
Atria, nec querulae vigilant ad somnia curae.
Te celare paras? Gerstorffi magne, nec illud
Dii sierint unquam privatim habitare cerebrum;
Gemma licet lateat, licet internoscere gemmam;
Quid luci et modio? lateas quantum libet, Aula
Aula vocat, veniunt, non accersuntur honores
Cumque suis crescunt meritis, nec sistitur ante
Quam vicina sacro statuatur sella Tiarae.
'O! quanti sapere est? dat provida surgere virtus,
Suadaque linguarumque nitor, dat pectus inundans
Flumine Musarum, et sanctae reverentia legis
Adde animam pro Rege suo, pro cive paratam
Per flammas, furiasque rapi: Cnerodia testor
Culta, Amagrum cineres, immortalemque Palaestram
Qua nitet, et pingues inimico sanguine campos
Hafnia despectat, fida Hafnia, quam sibi virtus
Martia supremos legit sensura labores;
Heic vis explorata animi, seu poscit arena
(A latere ut stantes mors ignea verberat artus)
Consilium, ad mediam reddit consulta Capenam;
Curia seu forti decreto ulciscier hostes
Destinat, is solidos circumspecte ingerit ictus,

p.449
Et Fionum vocat arva prior; Seu voce Quirini
Legatorum inter spinas, cinerique tepenti
Suppositum passim Vulcanum, et lubrica eundum,
Explicat ingenii vires sedatus, et omnem
Nestora praegressus simul hos simul occupat illos
Pondere dictorum, et facundo promptior ore
Exprimit assentiri, animosque ad verba gubernat.
Ut taceat Boreus, non divisa orbe, tacebunt
Nomina magna, Goes, Rebolledique Catique
Terlonii, non Sarmaticae venerabilis orae
Morstenium sanguis, Sueonum nec gloria Bieloki
Queis Kleistos adjunge graveis, et triste minantem
Sidnejum, Albionem, sociique electa Batavi
Pectora, et excelsum, dederat quem Moscua, civem
Quosque referre mora est: omnes Gerstorffia Siren
Composita traxit Domini in compendia Suada.
Accipe quod stupeas ultra: licet omnibus unus
Sufficeret, sive acta togae, seu cura Gradivi
Magnificum partes animum versaret in omnes.
Nulla unquam vertigo Virum, Zephyrusve, Notusve
Egit in abruptum, nulla aspera, nulla secunda
Dimovere gradu mentem, vultumve, sereno.
Ipse Dei, semperque suus, semperque tumultu
Celsior affectus, irasque, metusque, minasque
Sese infra aspexit, minor illo injuria templo.
Sola animo Cynosura polus, supremaque vitae
Regulo, se Regi, populoque impendere, quo dum
Mens abit, et miro praetentat acumine cuncta,
Metiturque tacens secum, latebrasque per omnes
Ingreditur rerumque hominumque ad inania famae
Immotus, pleno contendit ad utile gressu
Tuta magis subitis adamans, coeloque gemellus
Tantum opportunis erumpit ad ardua rebus.
Visa quies, sed talis erat, quae, Phoebe, caballis
Sentitur germana tuis; modo raditur Eos

p.450
Antevolante oculos cursu, modo fervidus Austros
Incendit vapor, et superi laquearia mundi
Percipiunt vitale suum, nunc Tethys Ibera
Stringitur, interea plebejo expensus ocello,
Cum nondum Phaethon cadit, inspectaris eodem
Stare loco, atque uni vestigia figere puncto.
Fabula sit Grajum sedisse bivertice Phoebum,
Cum verum in Phoebo hoc: quis enim memorabilis orbe
Clivus in Arctoo, quo convenere Pelasgum,
Romulidumque Deae selectius? ordine certo
Excubat alma cohors Patrum Asclepique Senatus;
Hac iter est Themidos Mystis; hic Tullius altum
Pegma tenet; pone Historicae, Pindique Phalanges.
Exspectant nutus, alia dum parte manipli,
Moribus illustres tendunt: sursumque deorsumque
Omnia plena Diis, docteque loquentibus umbris.
Nec clivus tamen ille satis; celebratior alter,
Ignea mens Domini, qua sese illa omnia junctim
Condiderant, et jussa suos (mirabile) ad usus
Currebant properante rota. Tirynthius Heros
Vertice lassatum quondam gestarit Olympum,
Nil moror, hoc sancto gestata polusque salumque
Et Superi, et tellus, et Alexandria cerebro.
Quid memorem ingenium? quo mitius invenit orbis,
Et Philadelphaeo propius nihil, acta loquantur
Ipsa, memor Boreas totus: Septemplicis instar
Amnis habe; Pharios hic late excurrit in agros
Fertiliore unda, nunc sicca Diospolis haurit
Vitales succos, verso nunc Delta rigatur
Commate, nunc Coptos bibit; is contentus hiulcos
Foecundare sinus, tacet, atque ingratius audit
Flabra, nec allatos exprobrat murmure fructus.
Mittor in Oceanum, rapit huc generosa propago
Funcribus demersa novis, et Sole perenni

p.451
Dignior, huc privata vocant, verum ista papyro
Delegare vetat praesens dolor, ille medullas
Intus edens scindit metrum; pro voce peroret
Pallor et humecti vultus, libet acta fateri,
Tota stoa excussa est animo atque inscripta libellis,
Inscriptas menti nequeunt abstergere nubes.
Vix linguam inveniunt sensus; manus icta tremiscit
Patrono devota suo, tentatque caditque
Et stupet in mediis poene intermortua chartis:
Scilicet agnosco tandem, cur Strymona propter
Squalidus, abjectaque lyra, fidibusque metrisque
Sederit et solis vivens singultibus Orpheus
Nota prius longo pensarit carmina fletu.
Heu! quantum amisisti Aquilo! si Patria nondum
Jacturam ipsa tuam capis, aut cur nobile bustum
Prosequar his guttis, ex illo collige vultu,
Qui Boreae terras, patrimonia digna, serenat,
Cum suus est, qui infusa Danis tot Classica regnis.
Inspexit gemitu major, nunc substitit ante
Luctantem cum morte animam, tristeisque Penates.
Nubilus, et fido coram illacrymavit Achatae.
(36) Consummatissimi Parentis gloriose
aemulo Filio
D. D. HENRICO VANDER
LINDEN,
cum Hippocratem sollicita beati Patris cura
emendatum publicaret. 1665.
Assere te, Medicum jam longa ab origine germen,
Cygneumque Patris profer in ora melos;
Suave melos, doctis quod et os titillat et aures.
Anteque Sirenas, Ambrosiamque placet,

p.452
Nectar suave Deis, et terrae mella colonis,
Suave exsurdatae lacryma Thusca gulae.
Suave coloratus mittit quod Saccharon Indus,
Suave Calabrini roscida manna soli.
Suavius Antoni sapit ultima cura cerebri,
Et modulis ultra lusciniam exit olor.
Phillyridum testor genios, animasque Pelasgum,
Illa Machaonii prima elementa chori.
Jam demum Hippocrates proprio exsplendescit in ostro
Ipse nitor Grajus, formaque prima redit.
Vere novo brutam ponit cum pelle Senectam
Anguis et in juveni veste volumen agit;
Cous at in squammis tot secula dormit iisdem,
Rara avis, exuvias quae removeret, erat.
Foesium supra nemo assurrexit, at illie
Proh! Superi! quam infra mascula coepta jacet.
Illius a nitida vitalior exiit ulna,
Spemque resurgendi semineci ore bibit
Oraclo propior tamen exiit: aspera multa,
Multa abrupta, situ trunca et hiulca vides:
Sed merito Hippolyti se Collectore Batavus
Jactitat, Oedipodae nomina, LINDE, meres.
Mens immixta Diis, Te per sine veste Diana
Cernitur et Coi quicquid Eleusis habet:
Pelle nova in priscum spirarum Epidaurius aurum
Voce tua et calamo supperiante redit.
Quin nisi spe citius lacerassent stamina Parcae
Doctorum Antiquis reddere nata diem,
Ipso se Hippocrates sapientior isset in auras,
Ipso se Celsus celsior usque foret.
Patris adi pluteos celebrati nominis haeres
Fac praeli excipiant Dia reperta stylum,
Cantemusque: Pater fuerat Cos maxima Coo,
Cosque simul Patri maxima Natus erat.

p.453
(37) De institutionibus Medicis lectissimis
Viri Experientissimi, Celeberrimi
DD. GERARDI LEON:
BLASII
in illustri Amstelredamensium Gymnasio
Professoris Medicinae clarissimi.
Regnatum satis est, morbi, sat vestra tyrannis,
Sat potuit rigida Parca cruenta manu;
Fas magis angusta fortunam ut jactet in aula,
Parcius et Cives, nec sine lege, regat.
Fas licet indomitus pontem usque refutat Araxes,
Et fugit in Medico discere jura foro;
Diis genitis tantum leges et jura Melampis.
Scribere, Diis genitis froena parare datum est.
Talis ades claro, Blasi clarissime, scripto
In Cathedra, in mortis limine talis ades;
Seu fabre incisos libet excurrisse per artus,
Atque orbem humano quaerere in orbe novum,
Miratur positam Vessingius ipse Senectam,
Seque os mortali majus habere stupet;
Seu placeat Veteres excire e Pulvere Phoebos,
Ablatumque Italis restituisse diem;
Chemica seu Gallo monstrare politius Hermae,
Beguinumque nova voce docere loqui.
Plura referre mora est; praesenti ex ungue Leonem
Aestimet Asclepi mente, manuque nepos:
Ecce! Machaonias inter via tuta Charybdes,
Vix Ariadneum certius isset opus.
Flamma est Divinum quamvis medicamen, ab arte
Ni quid, ni quantum, quomodo, quando, scias:
Ferrum est, Ceritus stolide quod jactet Orestes
Artificem Methodi ni cynosura regat:

p.454
Versa, Lector, opus, nec erunt tibi pharmaca flammae,
Nec ferrum. in dubiis sed Panacea malis.
(38) Ad Virum Clariss: et Consultiss:
D. D. JOHANNEM LEONHARDI
BLASIUM
Themidos et Apollinis delitium, cum amorum,
amantiumque fata, laeta saepe, saepe
nubila diserte calamo adumbraret.
Forsitan occultos in aperto cernimus igneis
Queis tu queisque calet dimidium illa tui.
Flamma amor est; clausae marcescunt illico flammae,
Et nisi lux agitet publica marcet amor.
Dis paria attentas, sua quondam incendia sensit
Jupiter, et Vati commemoranda dedit.
Hinc Leda in calamo Danaeque renascitur omni,
Et suus Europae est, Antiopeque locus.
Mars sua, Mars Paphiae manifestat dulcia seclis,
Ut sensisse juvat, sic meminisse juvat.
Bis tua mellito delectant basia morsu,
Dumque domi libas. dum recoquisque foris.
Te Duce panduntur jam publica vota procantum,
Et privata simul mista querela fluit.
Quicquid id est, Naso Tibi vel redivivus inerrat,
Ipsa vel hoc dictat clam Cytherea melos;
Sic te infers calamo, genium sic pingis Amorum,
Tristiaque et junctis gaudia mille jocis:
Cur intercedant gemitus, cur scindat Amantum
Vota supercilio saepe Noverca truci.
Sit genetrix, ubi juncta tamen duo pectora findit
Et Natae, et cupido tota Noverca proco est,
Durate, haud aliter Paphiae sacra dulcia constant,
Horridulis spinis it rosa munda comes.

p.455
Quid tibi non spondent Divi tres; Phoebus in ore,
In gremio Venus est, in cerebroque Themis.
(39) Viro Prudentissimo
JANO JACOBI
Lectissimae Virgini
AGNETAE ERASMIAE,
Sponso et Sponsae
feliciter.
Surgite Luciferi; tuque illustrissime Titan
Inclaresce magis, fulvos expande capillos,
Et coeptis applaude novis, dum frena Cupido
Dirigit et victam deducit in atria SPONSAM
Victoris JANI, thalamumque insternit ovante
Praedatrix Cytherea manu: dum ridet Amorum
Diva, Cupidineas tandem libasse sagittas
AGNETAM, et blandis jam succubuisse pharetris.
Plaudite, vicistis Veneres: contempserat olim
Prima rudimenta Paphiae, sociumque cubile
Aversabatur, nullo vincenda procante:
Non secus ac cerebro pulsata Ceraunia morsu
Aequoris, allisos debellant fortiter ictus.
Sed solvenda fuit turritis clausa cavernis
Jam tandem Danae, reliquisque impervia cunctis
In JANUM vertenda novum: quapropter amatas
Vestales jubet ire procul; contraria mente
Volvit, et ignavi damnat fastidia lecti.
Scilicet inflexit praestans facundia sponsi
Virgineam mentem, niveique in pectore mores,
Et quod per Themidos sacrae circumtulit artes
Ingenium solers, et longum cognita virtus.
Hoc Magnete trahens Agnetam vicit, et omnis

p.456
Indelibatae pandet mysteria gazae.
Tu Cytherea faces porta, tu maxima Juno
Instrue proliferi generosa toralia lecti,
Atque prius quam se vertens absolverit annus,
Casta fave Lucina, novamque admitte Clientem.
Foecundet Neptunus aquas, et Vesta recessus
Terrarum, placidi foecundent aera venti,
Vestro SPONSE bono. Semper pax candida foedas
Proscribat rixas, et formidabile murmur.
Accrescat laudandus Amor, flammamque Dione
Ventilet uberius, taeda incandescat eundo,
Et magis accensos progressu sentiat ignes.
(40) Nuptiis
D. SIMONIS PAULLI
Bibliopolae Argentoratensis.
Piscamur cuncti, sunt queis stat in orbe Batavo
Nassa minax, sunt queis lympha Britanna favet;
Gallica non rarus ferit aequora, cernitur et qui
Romulidum arcanis retia tendat aquis;
Hic Themidos medio reperit sacraria in hamo
Mercibus huic Italis laeta sagena redit;
Asclepi mitras alius deportat, Ulyssei
Is propior suadae pondere onustus adest
Piscatura licet felix, jucundior illa est
Quam facis in Tuisci Simon amice salo.
Nos blatarum epulas, membranarumque labores
Archetypos dum tu vertis amasque libros
Felix sorte tua, Simon deprenderit olim
Pisciculos, carnes prendere majus erit.

p.457
(41) Nuptiis
D. D. CHRISTIANI
FOSSII.
Intonuit triplici lustrum, quod vertimus, aestu;
Atque tuum petiit, dulcis Elisa, caput.
Vulnus erat rigidum, succumbentemque maritum
Cernere funereo membra locare toro.
Vulnus erat magni Patris aspectasse feretrum;
Cupressus Matris, quid nisi vulnus erat?
Vidit et ad medicas versus cito Fossius artes
Haec ego compescam vulnera solus, ait,
Nondum Moly perit, nondum Nepenthea tellus
Nescit, adhuc nostra vivit in arte Panax.
Haec tria pro triplici medicamina vulnere promam.
Haec jucunda bibet pharmaca, tuta, cita.
(42) Viro Excellentissimo, Experientissimo
D. JOANNI VAN HORNE,
In illustri Lugduno-Batava Acad: Anatomes
et Chirurgiae Prof: Publico
celeberrimo,
SPONSO,
et Emendatissimae, lectissimaeque Matronae
Dn./ ANNAE VAN ULFT,
SPONSAE
feliciter.
Palma tua est, Cytherea tua est: van HORNE triumpho
Ducitur, et Dominam flectere discit Amo.

p.458
Ante refutarit ferroque et forfice amores;
Nunc aliud didicit suavius ure, seca.
Semiviro suetum quondam Enthymema Bianti
Torserit ad genium, stulta Atalanta, tuum.
Jam tandem Hippolyti terret via, mutit anhelus:
Aestuo, quo properam fonte inhibebo sitim?
Seu libet artifici spirantia cominus exta
Divisisse manu; dividit acta Venus.
Ossea seu primis decorare statumina formis;
In formas alias mente animoque feror.
Fila, canaliculos doceo scalpella, specilla,
Uncos, Volsellas, lintea carpta, stylos:
Nil ago; conantem teneri speculantur Amores
Atque stylos alio vertere more jubent.
Quid juvat abstinuisse diu? nunc occupor aestu;
Undique; sera venit flamma, severa venit.
Nil ea Vesalios, nil Hippocrataea moratur
Scripta: liber placeat, sed quoque liber, ait.
Alea jacta esto! comitor te sancte Deorum,
Quisquis es, inque tua sint mea vota manu.
Macte novo, Vir magne, ausu! tibi militat aula
Aetheris, ad flammas excubat illa tuas.
Illa tuis sanctos jam destinat ignibus igneis,
Illa tui castam versat amore Deam.
Uritur insolitis felix van ULFTIA flammis,
Unius et Medicam poscit ab HORNE manum.
Luminibus vultusque tuos, habitumque decorum
Crebra habitat, Diam libat in ore Charin.
Nec mirum; tua mens prodit septemplice lingua,
Pectora Sithonia candidiora nive.
Dectra tua ancipiti subducit corpora morbo,
Et jam mille modis ingeniosa secat.
Roscius in reliquis; uno nunc vulnere fessus
Pergis in externa quaerere Numen ope

p.459
Et bene; vulneribus nova vulnera pharmaca reddet.
Vulneris illa auctrix, et Panacea Cypris.
Faelices animae! placitos miscete calores,
Ventilet insueta luce Cupido facem.
Bina dedit mikrou van HORNE volumina kosme
Tertiaque exaugens HORNIA praela dabit.
(43) Amico strenae loco missum Sueco
urbem obsidente. 1658.
Munere quo carum digne pulvinar adorem,
Dum verso, ad leges, Jane novelle, tuas;
Ecce subit, Sueco patriam spoliante, relictum,
Spem praeter, nobis muneris esse nihil:
Sed bene quod Divam hanc nullis extorserit ausis,
Illa tibi, illa mihi muneris instar erit;
Illa tuos animos inter frameasque globosque,
Illa meos inter bella diurna fovet.
Bella, inquis? bella ajo, ferox, te moenia, meque
In castris vidit culta Minerva suis.
O! quoties Logici sese opposuere manipli,
Hinc a Celarent a Ferioque minae.
Parte alia Grajae caput hoc petiere phalanges,
Budaeo quamvis, turba molesta, Duce.
Utque intentatum nihil, ecce Diique Deaeque
Parnassi hos artus obsidione premunt.
Sto tamen, et sola spe sustentata futuri
Membra armo, induro pectora, figo pedem;
Non te belligerae cogent succumbere turmae,
Non me Castalii tota caterva gregis;
Pergamus porro bellare poloque favente
Gaudeat eventu spes tua, spesque mea.

p.460
(44) In Climactericum magnum
Amplissimi et Celeberrimi Viri,
D.D. SIMONIS PAULI
Archiatri Regii.
Cum Quadripartitum suum magnis auctibus
locupletatum publicaret.
Siccine defesso Podalirie magne lacerto,
In scenam lauru concomitante redis?
Naufragus ille aliis, et in Acroceraunia pendens
Poene triumphali Te vehit annus equo.
Quid causae? media crocus exit in aera bruma,
Inter honoratas floret uterque nives:
Sola aloe in senio germen vitalius urget,
Et levat innumero flore stupenda caput:
Myrrha fatigatis lacrumat generosius annis,
Quam sequeris plantas, Chloride nate, tuas!
Donec erit tellus, Myrrhamque, aloenque, crocumque
Quae ferat, et PAULLI nomen in ora feret.
Argentorati 25 Junii. 1666.
Sequentia de
D. BURRHO
scripta sunt, cum ille a magnis Principibus
Ducibus, legatis, Rebus publicis etc. tanquam
Summus Arcanorum naturalium
Mystes judicaretur, et pene
adoraretur.

p.461
Sanguine et meritis Illustrissimo
D. FRANCISCO JOSEPHO
BURRO
Equiti Mediolanensi
INCLUTO NATURAE
THESAURARIO
Sacrum.
(45) In laboratorium Consummatissimum
Illustrissimi Domini
FRANGISCI JOSEPHI
BURRI
Veram Naturae Curiam.
Amstela delitium Superum! tibi curia duplex,
Orbis ad invidiam, ter pretiosa micat.
Altera rixanti dispensat jura popello.
Altera naturae grande tribunal habet.
Istic justitiae duodena palatia surgunt,
Hic at Eleusine vel duodena quater;
Omnia coelestes Domini ostendentia sensus,
Omnia mortali nobiliora manu.
Scire voles, haec quo Capitolia sacra recessu
Condantur, vulgi lumine visa parum
I venerabundus, flumen qua evolvitur urbe,
Qua secat Amstelius saxea strata latex;
I propere, excelsi tecta illustrissima BURRI
Consule, et ignipotens devenerare caput.
Forsan inexhausti germana cubilia Solis,
Et rubra Lunaris cornua facta globi,
Vulcanumque novam per mille foramina doctum
Ire viam, et volucri fraena parata Deo

p.462
Inspexisse dubit, vel quae Salomonia quondum
Austrinae ostendit dextra stupenda Deae.
Parte alia inflexae rostro curvante lagenae
Exsudant Arabum balsama digna plagis.
Tolle oculos supra, cinerumque marisque Spagiri
Ostia pandentur, spirituumque greges.
Ingredere in thalamos; flammarum hic verbera et omnes
Mulciberis videas, arte regente, dolos.
Materia superante premor; sua vellera Jason
Hic videt, hic tauros Colchis amica domat.
Hic manus Hermetis, quae supra infraque coercet,
Sol pater, et mater Luna ministrat opem;
Filius in venti medio volat huc, volat illuc
Donec in infernis sat stabilitae quies:
Suaviter atrato remove subtilia spisso.
Connubioque iterum junge, telesmus erit.
Salve Hermes secli, Naturae gloria BURRE,
Cui patet, occultum quicquid in orbe latet;
Sive rogas certas elementa per omnia leges,
Auscultant Medico prompte elementa suo:
Seu libet auratas, flammis sine, fundere massas,
Frigora flammarum munus obire doces.
Poscis ab aethereis mannamque et mella colonis?
Ad nutum replent mannaque melque cados.
Agra qui in famulis numeras, potes inde tributum
Nitraque et augustum sollicitare Salem.
Vult quis inextinctum, si pabula dempseris, ignem
Claudis in Artifici vota cupita globo.
Spes aliis exspes, oleosa extundere talco,
Ad tua res veniat limina, ludus erit.
Felix, cui patula est Naturae haec Curia, felix
Secula cui similem nulla tulere domum:
Curia marmoribus micet altera, at altera gemmis,
Plus habet haec vitae, plus habet illa necis.

p.463
(46) In admirandum, et seculis inauditum
Artificium, Quo magnus ille Naturae
Consultus, et Medicorum
Coryphaeus
Illustriss: FRANCISC:
JOSEPH. BURRUS
Coecis visum restituit.
Trajicitur solido pupilla exterrita ferro,
Qua patet, et retinae stringitur ora stylo:
Stringitur, et trini dextra pressante liquores
In prope spectantis lumina poene volant;
Hec aqueus gyrat sese, crystallinus illac
Vertitur, atque alio vitreus urget iter.
Orbita funebres tunicas, et flaccidae luges
Deliquia, aeternis semisepulta malis.
Conclamata salus; nil spondet dextra Galeni,
Et Delphi Hippocratis, re superante, jacent.
Phillyrides! nondum Colophon: res digna stupore.
Sunt heic, sunt tantae pharmaca nata spei:
Qui se intentato Phoenix redivivus ab igne
Asseruit flammis clarior, atque rogo,
Asserit ereptumque diem lumenque sepultum
Solenni rursus luce micare docet.
Nectar in oppositum siphonibus urget hiatum,
Atque oculi hoc solo nectare vita redit:
Impletur bulbus, coit, et cum septima Phoebi
Lux oritur, pleno lumine lumen adest;
Exhaustum doluisse neges, nisi contra cicatrix,
Quae tandem amisso nomine tota perit.
Res fastis celebranda novis, celebratior illa:
Noctem iterum, atque iterum restituisse jubar:
Visa cano: pupilla iterum divisa coivit,
Et nova crux oculo, lux nova facta fuit.

p.464
Hoc est octavum terris ostendere mirum,
Bis demptis oculis bis dare posse diem.
(47) Ad summum in Naturae lumine
Philosophum,
Dn:/ FRANCISC:/ JOSEPHUM
BORRI.
Equitem Transalpinum
Cisalpini BORRICHII
Elegia.
BORRI, Poeoniae fax illustrissima gentis,
DIIS prope, BORRI, oculo, sanguine, mente, manu,
Ne sine BORRICHIUM tanto de nomine dictum
Amplius in tenebris delituisse suis.
Me, me felicem solo cognomine BORRI!
Non mihi nota CHIUS, non mihi grata CHIUS;
Insula ea Otthomanae subjecit nomina Lunae,
Phoebe, CHIUM teneas nominis, oro, mei.
Sat mihi, sat BORRI nomen, mantissa fatigat
Noxia, ut in curru noxia quinta rota.
Sed quid ego? solus mundi regit omnia Phoebus,
Et BORRI in mundo nomine solus erit:
Nos humiles stellae, nos tanto a lumine lumen
Carpere et alterius luce micare sat est;
Gloria Phoebeo debetur sola Magistro,
Sit quoque Phoebeo gratia prompta viro.
Phoebus adorantes Phoebum fovet, excitat, auget,
Phoebe fove nomen discipulumque tuum.
Fovisti, agno sco, meritisque ingentibus ultra
Fortunam existi, terque quaterque meam.

p.465
Meta rogare mihi; sed meta quiescere Phoebo
Cum nulla, et nulla est meta rogare mihi.
Phosphore pelle meo nubem et tenebrosa cerebro,
Unus adhuc radius, quem peto solus erit:
Ille est Mercurium fida qui compede stringit,
Mercurium plagam, delitiumque meum;
Sive ego chrystalli jubeo mentirier ignes,
Seu latice avertam praecipitante fugam;
Seu solum in stricto cogam juvenescere vitro
Totus ut in Lymphae clara retexat iter,
Ille remordenti ludit mea facta cachinno,
Retibus inclusum dum puto, liber abit;
Liber abit, solum linqui: mihi transfuga nidum,
O me infelicem post tria lustra procum!
Connubium illusus tria post quinquennia tento,
Tento frequens iterum, rejiciorque frequens.
Heroae es mentis, mea spes, mea gloria, BORRI,
Dic verbum et felix postmodo Sponsus ero.
Fati erat, et studio me jungi et nomine Phoebo,
Fata mihi supple tertia, Numen eris.
(48) Ad
D. FRANC:/ JOSEPH:/
BURRUM,
Cum ex Anglico, Gallico, Germanico et
Italico itinere Amstelredamum rediret
Auctor.
In peregrinando quaeris miracla Viator
Et nova, quae pensent utilitate vias;
Credibili majora cupis; jam nave Britannos,
Jamque petis Gallis oppida trita suis.
Inde per aereas deferris in Itala rupes
O Paradisiacis aemula regna jugis;

p.466
Cernis et in patulo quodcunque Alemannia dorso,
Quodque vehit latis Sarmata torvus agris,
Omnia ubi vigili lustrasti attentus ocello.
Belgica ni videas lumina, nullus eris.
Illa inter celebri BURRHUS se jactitat ore,
BURRHUS inauditi per tria secla geni,
Quem videt exterius, sed non videt Amstela totum,
Nam populo exculti pectoris ima latent;
Nil opus, ut rari scrutator regna peragret,
Rara avis in terris si fuit, ille manet.
(49) In Museum rariorum nobilissimum
MANFREDI SEPTALII
Mediolanensis.
Jactarunt Veteres mundi miracula septem,
Queis jam saeva diu mors inimica fuit:
Septem alia ostendit nobis miracula mundi
Septalius, nullo quae peritura die.
Ipsum, ipsum octavi titulos meruisse fatemur
Miracli cerebro, peciore, mente, manu.
(50) In funebre classis onerariae
Belgicae incendium.
Uruntur Batavae flamma victrice carinae,
Et modus est damno, non tenuisse modum.
Millio bis decies numeratus in aera fertur,
Relliquias Flevi flebile littus habet.
Hactenus insueta est natura volatilis auro.
Argentum flammis indomitum esse solet.
Ventum ad extremum est mundi, secreta patescunt;
Anglica pix, Lector, fixa volare docet.
Vidimus hinc ferrum, fulvumque volare metallum,
Cum coelum Icariae tot petiere rates.

p.467
Dolia cum rutilo scanderunt aethera Baccho,
Et de Ceilanicis cinnama lecta jugis,
Pannique, glomique volant volat aures tela
Praecinctura tuum, Moschua furva, Ducem,
Triste cano: auriculis quem vel Cleopatra petisset
Unio, in aereas raptus et ipse vias.
Has inter clades sibi lex constantia Belgae.
Stat rupi similis, statque adamanta super,
Et gemere, imbelle est, inquit, modo ligna cremavit
Anglica pix, Anglos Sulphura nostra crement.
(51) In Celebrem et Sacrum Actum
Baptismi
FRIDERICI LASSONII,
Allusio ad maternum nomen Margaritae.
Semideum mittunt Indi cum classe metallum
Murrhinaque et vellus serum, orientis opes.
Bengala margaridos foetas in littore conchas.
Et Coromandellae caerula sponte ferunt.
Sed quae ter ternas produxerit unica gemmas,
Hactenus in nullo concha reperta mari.
Repperit in terris Lassonius, unica cujus
Margaris in gemmas multiplicatae novem.
Parva cano: in decimum pia conchula hiavit elenchum
Ut Phoebum ad sacras affore scivit aquas;
Atque aliquid, dixit, reliquae sint; ultima magnus
Sponsor cui Rex est, unio semper erit.
(52) Magno Patriae Archiepiscopo
DD./ JOH:/ SUANINGIO
in sex ultima Danielis capita commentanti
dexterrime.

p.468
Ante laboratos Regali in mente Colossos
Vidimus, et Saxi praecipitantis opus,
Oblitasque sui flammas, licet aucta camini
Insanis fremeret vis furibunda modis:
Qui medias inter jacuit Leo Tantalus escas;
Qua Regum ex Bruto maximus arte redit;
Omnia Cygneo pridem evigilata cerebro,
Qua Boreae flatus, qua Zephyrique meant.
Nunc praeit altivolans vates, Phoeboque remugit
Altius, obscuras itque, reditque vias.
Insequitur, figitque simul, vestigia flamen
Et locat in claro lumine noctis opus.
Nox Daniel, Genio Doctore aurora renidet,
Sed micat a magni Praesulis ore dies;
Applicat exsomnes somnos dexterrimus, Ursi
Guttura, seu costis sanguinolenta legit;
Sive alas pardi, pennataque terga leonis,
Horrentemve decem cornibus ire feram,
Donec in ultrici componitur ipse cathedra
Et nato defert sceptra regenda Senex;
Ipse senex, cujus numero sine mille coronant
Atria, et ad nutum est flammea turma vigil.
Parte alia hirsuto jacet exarmatus ab hirco
Et rubet Arbellae sanguine Persa bidens.
Ast Hircum ut mersit Scyphus Herculis, hei! crepat unum
Cornuum et in quatuor cornua fragmen abit:
Illa diu immensum spargunt se fulmina donec
Antiochus sanctis parturit, atque polo,
Parturit et partu divinitus occubat illo, ll
Calcantes stimulus sic terebrare solet.
Plura referre mora est, Solymaeque et gentis apellae
Fata, Michaelis quid remoretur iter.
Omne retexit opus Patriae sacra gloria Praesul,
Occlusumque aliis in penetrale volat:

p.469
Dividit ingentes curas, seque omnibus unum
Objicit, Hebraeum nunc idioma vocat;
Nunc mera Chaldaico panduntur sigmata flexu,
Cura veternosis non adeunda viris;
Nunc pugna Auctorum cum tempestate cienda
Queis Daniel nusquam est in Daniele suo;
Hinc illa in scriptis centeno interprete quanquam
Florescat crambe, fit laceranda filix.
Hoc Ariadnaeo progressum dirige filo.
Lector, erit Daniel, nubilus ante, Pharos.
At tu, sancte Atlas, rigida attenuate palaestra
Post decursa sacro Pythia tanta pede
Exspecta a gratis vivus praeconia Musis,
Inque urna lauros, perpetuumque crocum:
Vivet ad extinctum famae reverentia seclum,
Idem ardor serae posteritatis erit:
Aut si unquam meritos tellus frustretur honores,
Parque actis pretium continuare neget,
Altera scena Tuis aperitur laudibus, alter
Orbis ad applausus officiosus adest;
Qui docuisti alios, cum e pulvere vita resurget,
Cum radiante poli luce gemellus eris.
(53) Carmen Gratulatorium
ad
Invictisimum Dominum
Dn:/ FRIDERICUM III.
Regem Daniae, Norvegiae etc.
Haereditarium.
Fata viam inveniunt meritisque ingentibus emptos
Tandem, sero licet, dispensant sydera honores
Liberiore manu, divexataeque Tiarae

p.470
Fortunam vultu cogunt meliore renasci.
Ite Gigantei, faustis, queis pectora rebus
Macrescunt, sursum cuncta, infima, summa deorsumque
Invertisse licet, penitusque infundere Regnis
Armatas Cadmi segetes: elementa minentur
Omnia; feralem venti transversa frementes
Induerint habitum; virtus exercita palma est,
Quae pressu assurgit: virtus per dura, per aegra.
Perque abrupta meat, scopulos, dirosque per ignes,
Per tumidos fluctus, per mille pericla corollas
Texit et augustas angusto ex tempore lauros.
Scilicet altitonans terrarum Numina Numen
Aestimat, et caput irradians diadema tuetur
Stans propior, sortemque ausis hostilibus aufert:
Vix tamen excellens ante aspera praelia sertum
Crinibus inserpsisse dabit, vix Dia brabea
Conferet, in tristi nisi desudaveris actu;
Mansura nec enim fama Tirynthius isset
Ad Superos Nectarque Deum, nisi Cacus et Hydra
Clarassent pugilem: nisi caligantia regna
Irrumpens, dubio tolerasset Marte trifaucem
Cerberon, expertusque urentem corpora Nessum.
Post belli casus, Pompejanumque labores,
Post frameas, trux Galle tuas, montesque nivesque
Exhaustas, post undosi discrimina ponti,
Et piratarum ponto crudelius agmen,
Imperium tandem, Dictaturamque perennem
Juli augusta manus, Roma exsultante, recepit.
Haud aliter notum quamvis virtute Leonem
Sceptra obscura parum decorant, inglorius ante
Quam saevos Tigridum conflictu senserit ungues,
Collaque aratoris tauri, barrosque luposque
Et quem rhinoceros praetendit naribus hostem.

p.471
Ante oculos, interque manus. Auguste, tuorum
Explorata jacent, quae vis tibi cudit aperta,
Quaeque occulta manus, mitis fjam corde sedebat
Irarum requies, rigidaeque injuris brumae
Transierat; ponis quos hosti opponimus, ungues
Passus eras, civesque tuos pacatus oliva
Fraenabas, mox obrueris, nox moenibus instat
Improvisa lues, cunctoque a colle timetur:
Quam tamen ante ungues (mirandum) Auguste renatos
Majestate animi premis, et vegrandibus ausis
Excutis, infestumque vetas proserpere cancrum.
O quoties dirae sacra circum tempora mortes
Stridebant! quoties Ducis advigilantia somno
Pila gregem similes exemplo induxit ad actus!
Excipe, REX, illa pro tempestate laborum,
Pro vigili, patriae placuit quam impendere, cura,
Proque catenatis Abavumque, Atavumque periclis,
Excipe, Rex Anguste, Tibi quod dedicat Aether,
Tantum offert humana manus, superumque Ministram
Ad tua deponit sacra pulvinaria vocem.
Scande triumfalis, tibi rursum in pectore pegma
Erigimus, dignare novo his succedere tectis
Nomine, et in titulis FRIDERICUM audire Monarchum.
Assequimur demum tripodum secreta; sulutem
Mortalem tulimus, dum Rex mortalis, at illo
Nunc immortali meritis et sanguine toto,
Danorum est mortale nihil; jam serva tenaci
Intrabit Fortuna gradu camposque domosque,
Et patriam optata posthac venerabitur aura.
Ipsa ad Regales Academia Regia lauros
Laurea tota viret, Phoebumque Deosque, Deasque
Provocat ad plausum et laeta praesaga futuri.

p.472
Antiquum plusquam jam spe juvenescit in aurum
Augusto devota suo, cui pectore prima
Gratata est commune bonum, linguasque Quiritum
Anteiit votis; alius praeverterit ore,
Haec animo precibusque piis, sacroque rogatu
Coelica nunc audet sub te, Philadelphe, triumfos
Natio Thejologum votis invadere, tanquam
Jessaeus cathedras, Josaphatve animaverit; in Te
Justinianeum Themis aurea rursus adorat,
Et Mithridateas gens nata Machaone Musas
Assclepi remeare putat. ter maximus Hermes
Eripitur nocti; diadematoque Platoni
Oscula dat Sophie; redivivo Atlante Mathesis
Erigitur; Pindus salit, Alphonsumque reverti
Certus in Arctoo laxat pomoeria coelo.
Macte Pater Patriae, regna cui fata solutum
Legibus imperium tribuunt, solique regendos
Permittunt fasces: nata est lex illa Leoni,
Quippe ubi firmatis stringuntur nexibus armi,
Dediscit sensim generosos surgere in actus
Degeneratque frequens, speque inferiora minatur;
Solvantur nexus, legem generosior ipsam
Moribus implebit, seque explorabit ad omnes
Justitiae metas, aequique bonique tribunal,
Inque suos constans dulcedine dulcior ipsa
Adversos solum gravis insultabit in hostes.
Jam mundi REGINA decus, populique figura
Syderei, tanto felix possessa Marito
Arctius invito Patriam amplectetur amore.
Amplecti se gnara suos, jamque Alitis instar
Flammigeri, licet haud edicta minacia cogant
Pro trepida pullorum anima, prolisque salute
Excubias agitans penna tectrice fovebit.

p.473
Bis nobis, Auguste minor, bis grata Tonanti,
Cujus adhuc primo viridans aetatula flore
Devotos Danorum animos studiumque secundans
Bis sensit, sensura iterum, cum tertia fata
Addere dignati superi (postquam aethere summo
Mens composta patris, sed totum fama per orbem
Compare se cum Sole feret) dare jura jubebunt.
Felix aeternus sanguis, quem fata dederunt,
Felix quae nondum felix aeterna propago
Postera, Te quamvis nascentem Dania speret
Nec videat, Dominam jam nunc, ostrique veretur.
Haeredem, Dignosque studet Te discere cultus.
Sic summum mundi imperium, decretaque parvo.
Flamma trisulca Jovi est, strepera cum luderet Ida
Junonique prius coelum, quam cognita Juno.
Ecce ut hyperboreus sese prosternit Apollo
Ante pedes, Auguste, tuos! sequiturque novena
Sed duplicata cohors Augusti munere munus
Advenisse sibi cantans, proque omnibus unum
Delegat, qui vota chori, qui pectora mundo
Explicet, et Regis meritum super astra sequatur.
Tu BARTHLINE sacri decus immortale Senatus.
Excute foecundum gremium, quaeque ante Lyceis
Tullius ille tuo dudum redivivus in ore,
Narravit Patriis, aevo transcribe sequenti,
Et Socios narrare jube, chartasque loquentes
Instrue ut in toto, quaqua diffunditur orbe,
Augusti meritum, laudesque decusque loquantur.

p.474
(54)
D.D. THOMAE
BARTHOLINO
Prof. Honorario etc. cum suas amicorumque
Epistolas medicas publicaret.
1667.
Ut doctum implesti meritis ingentibus orbem,
Et via, qua licuit crescere nulla fuit;
Crescis inexhaustus, dum crescere cogis amicos,
Quos tecum in famae publica sponte levas;
Dum secure tui trahis in consortia laudum,
Quicquid Apollinea nomen ab arte meret.
Pellaeo atque Tibi par gloria: solus ut ille
Sol fuerit, comites, astra minora, tulit,
Perdiccasque, Clytosque, Hephaestionasque Cleandros,
Et Polypercontas, Parmeniosque suos.
Sed nimia est BARTHLINE Tui vicinia Phoehi.
Quem propius stellae dum venerantur, hebent.
(55) In Imaginem
Viri plurimum Venerandi, Excellentissimi,
Amplissimi,
D.D. JOHANNIS JOH:
SVANINGII,
Consiliarii Regii, in Collegio status Assessoris,
In Collegio Consistoriali Praesidis, et
primi Evangelicorum in Dania
Archiepiscopi.
Hoc legit hospitium genius venerabilis almi
Praesulis, hoc homines, hoc movet ore Deum.

p.475
His oculis sortem videt, et miseratur egentum;
Hac summis, imis fronte serenus adest.
Haec manus e viduis proscribit nubila lectis,
Haec seclum scriptis erudit omne manus.
Nil tituli immutant; sedet inconnivus, et alnum,
Sive Austris quatitur, sive Aquilone, regit.
Nunc sacra consiliis; nunc mente et voce Lycea:
Splendori antiquo restituisse parat;
Nunc magnos Aulae vigil excubat inter Achivos,
Publicaque immensi ponderis acta librat:
Vis animi historiam Patriae stupefecerit, unum
Molibus Aetnaeis rot simul esse parem.
Prisca Virum in Cygnum verti si viderit aetas.
Cygnum in Phoenicem nostra abiisse videt.
(56) Dum in Aula
Dn:/ BURRHUS
Chemica tractat, BORRICHIUS de Chemiae
ortu domi commentatur.
Cur raro Augustam penetrat Borrichius Aulam?
Ex quo, Naturae gloria, Burrhus, adest.
Nil ibi quod faciant Lunae, quando omnia Phoebus
Illustrat genio, corpore, voce, manu.
Sunt tamen in coelo, dum Sol tenet omnia, stellae,
Obscurisque licet gressibus ire parant.
Hinc procul Aegypti Borrichius aequora tranat
Chemica, an in cunis Mempheos ille lapis?
Ingrediturque oculis antiqui aenigmata secli,
Qua praeiere Hermes, Lullius, Haly, Geber.
Quam bene dum Veteres Burrhus Sol edocet Artes,
Insequitur calamo vindice Luna minor?

p.476
(57) MITRAE EPISCOPALI
WANDALINIANAE
feliciter.
Roma time! e Cimbris aliud tibi fulmen; et exul
Succubuit Marius, Rospiliose, tuus,
Contra hodie infidam regnator Wandalus urbem
Arma capit, Latio sanguinolenta foro,
I simul infestos, pie Wandale, jungimus enses,
Ut tandem Babylon Cimbro adeunte cadat.
(58) In Imaginem Nobilissimae Dn.
IDAE ROSENKRANTZIAE,
Viri Generosissimi et perillustris Dn:
HUGONIS LYTZOW,
Arcis Antworschoviensis Praesidis, conjugis
desideratissimae, vivi virtutum omnium
exempli. 1669.
Qualis in Idaeis generoso vertice Sylvis
Eminet, et germen provocat omne rosa:
Talis in illustri Danorum educta roseto
Sustulit, heu'! quondam nobilis Ida caput
Diis genita, et magno similes paritura marito
Scipiadas plures, Penelopesque novas,
Ni tenera adversis versasset stamina Parcis
Illa decus gentis, Conjugis illa decus.
Sed Parcae Calathos pars coelestissima Divae
Effugit, et mundi non cadet ante rogos.
Donec in excultis rosa crescere desinet hortis
Crescet in exemplum Lytzovia illa rosa.

p.477
(59) Illustrissimi
GABELII,
Augusti Septentrionum Regis
In Hafniensi Metropoli Vicarii, Intimi status
et Camerae Arbitri,
NOMEN
Ex anagrammatis mysterio evolutum
GABEL BELGA.
BELGA quod in reliquo est (genus admirabile) mundo
Qua saga, qua poscunt munia sacra togae,
Dum simul et casus ventorum prospicit omnes,
Et mira anticipat sedulitate dolos;
Dum plus consiliis pugnat, quam ventilat enses,
Et simul armatis se docet esse parem;
Dum vel ad extremos commercia porrigit Indos,
Praemonstratque suis ad nova lucra viam;
Dum quae nata domi, vigili dispensat ocello,
Inque usum vertit, quae. generata foris;
Hoc, ex auspiciis ter magni Principis, hoc est
Danorum in regnis, * stella novella, GABEL.
natus quo die stella nova Magis illuxit.
(60) In natalem Sexagesimum
Augustissimi Septentrionum Regis,
FRIDERICI TERTII
Domini Clementissimi.
Surge, age, Natali grandis sacrata Monarchae
Clarior et solito saepe recurre dies!

p.478
Te Danus, Te Thule ardens, te Nerigon orat,
Publica te Boreae vota, precesque vocant.
Augustum stabili caput, illustresque regressus
In serae adventum, posteritatis ama:
Ultra aquilam exsurgat remeabilis usque juventa,
Et sola discat canitie esse Senex.
Quem dudum assuetis exsolvit legibus Arctos,
Legibus annorum solvere fata velint.
Is climacterum plebejos urgeat horror,
Astrorum it scalas publica vita supra;
Aut si forte orbis cum fine senescere par est,
Aestatemque omnem concomitatur hyems,
Nulla Tuis veniet meriris, AUGUSTE, senecta,
Exodium heic vitae Regis, et orbis idem.
(61) Magnifico perillustri et generosissimo
Domino Dn./
GEORGIO
ROSENKRANTZ,
Academiae illustris Soranae Praesidi,
Cum iterata cura natales Salvatoris nostri
sacris meditationibus veneraretur.
Ergo salutiferas iterum rosa sedula cunas
Floribus et sacro sternere thure paras?
Invitas proprios Bethlemum, et jubila in hortos,
Nascentique addis serta, crocosque Deo.
Quam bene dum marcet terris rosa: Delphica Sorae
Floret, est medias inter adora nives?

p.479
(62) Eidem
In Psalm./ David.
Commentanti.
Fistula Davidicos iterum emodulata labores,
Fistula cautigenas docta movere seras,
I felix vates, secloque extunde veternum:
Ut plantae in riguis luxuriemus agris:
Ut scelerum aversemur iter, paleasque torosque
Et risum improbuli, ludibriumque gregis.
Assere te totumque animose invade volumen,
Divinumque tuo more retexe melos,
Sic licet ex roseis sis fistula nexa flagellis,
Viceris et cedros, buxa, orichalcon, ebur.
(63) Viro Clarissimo
Dn:/ ADAMO FRID:/
WERNERO
Carmina sua Germanico Latina edenti.
Opitii Wernere diu tua Musa lepore
Provocat et Risti, flore, nitore chelyn.
Restabat, Latio Parnassum scandere clivo
Owenumque sequi, Bilbilidosque decus.
Huc iter est cultis, quas mens tua parturit odis,
Huc tendunt, facili metra dolata manu.
Nil restat, docto sedisse bivertice summum est,
Monte sacro clivus tertius esse nequit.

p.480
(64) Natali
AUGUSTISSIMI REGIS
offert
Mortarium ex marmore Porphyretico.
Porphyra Augustis sedet opportunius Aulis,
Quid mihi, quid tecum est, sceptro animande color?
I mortariolum, Regalesque inter acerres
Sollicita ingenue, suppliciterque locum.
Dum Salvatoris lumbos porphyra tuetur,
Principis Augustos te refer ante pedes
Et dic: Natali Regis Borri offerat aurum;
Borrichius per me purpuram adesse jubet.
(65) Ad foecundissimam Clarorum Virorum
Urbem Ripas
B. CASPARIS CHRISTOPHORI
SCHÖLERI,
Viri antiqua et cordata fide illustris, patriam.
Mantua Virgilio celebris, Pontusque Zamolxi.
Roma Catonino sanguine clara fuit:
Felices Ripae! queis tot sacra nomina quondam
Reptarunt tenero culta asarota genu.
Vester Apollineo meritis nunquam excidit orbi
Ille Severinus nomine, reque Geber,
Vester is Andreas, qui longa in morte silentem
Saxonem Patriis reddidit unus agris.
Vester is, et justi tenor incorruptus, et aequi
Caspar, in Arctois lucida stella plagis:
Qui nunc in Natos celeberrimus inque Nepotes
Exit et Augustam fulcit in orbe Themin.

p.481
(66)
AMAGRIA VINDICATA
Ductu et auspiciis
FRIDERICI TERTII
Augustissimi Danorum,
Norwegorumque
MONARCHAE.
ORBIS HUIC LAUROS Rego addictissimus offert.

p.482
Viro Excellentissimo,
Doct. OLAO BORRICHIO,
Medico et Professori Regio,
Collegae et Amico conjunctissimo.
Remitto tibi AMAGRIAM virili carmine, et
quod lucernam tuam olet, VINDICATAM.
Audet nunc illa obscura licet, et parvi nominis
Insula illustrioribus se immiscere, dubium posteris
relictura, utri, post Deum et Regem, vindicias
sui debebit, virtutine Obsessorum hostem terra
pellentium, an carmini tuo doctissimo tantae rei famam
in universum orbem extendenti. Digna profecto
est calamo tuo tota temporum illorum historia,
quem illi ut subinde impendas, Patriae et
Posteritatis causa enixe rogo. Sic cum Aeneide
certabit Hauniis, implexamque tanti Vatis crinibus
laurum tibi vindicabis et asseres. Amstelodamo
mihi nunciatur mors Conringii, quae si certa
fuerit, culpam luent furni tui, quorum fuliginem
sustinere non potuit. Sed jam omnibus prope
flagra paraverat Medicis, Politicis, Theologis,
ut laetius prope nihil ipsi posset accidere, quam
tantis turbis mature exsolvi. Tu vero, Vir optime,
sero illuc abi, nec ante vindicatam Daniam,
rerumque novissima, quibus numeros tuos ex
voto debes, publicae luci tradita, Mortem invoca.
Morabitur illa ipsa, dum se viderit, cujus imaginem
nemo te felicius exprimet, qui in singulos
prope dies cum illa luctaris. Et cum fores tuas tandem
pulsaverit, novissimorum tibi jucundissimum
pateat, quod hic describendo, illic possidendo tuum
facies. Vale.
T. ex animo
Matthias FOSS.

p.483
Hafnia, qua validos culta ad Saelandica muros
Inclinat, captisque obvertitur ardua campis,
Durat adhuc invicta, suisque animosa periclis
Excutit imperium Caroli, fertque obvia telis
Tela, minisque minas: volitat de moenibus ignis
Lethifer, Augusti monitu, cui provida Patres
Dant consulta; graves cui fidus commodat iras
Civis, et adversos magis induratur ad ictus:
Haud secus ac rigidis abrupta Ceraunia saxis,
Dum Borea vastum late rapiente profundum,
Intonat ira maris, neglecta refunditur unda,
Et rabiem perdunt fluctus, frustraque remugit
Insultans pelagus; vultu inconcussus eodem
Mons nitet, iratumque refutat masculus aequor.
Non stetit hic fulmen Caroli; invitabat Orexis
Sceptrorum insatiata dolos: alium extudit astum
Sacra fames urbis, spesque immoderata Coronae.
A tergo formare viam, frameasque stylosque
Vertere succurrit; nec per postica viarum,
Si valet Hafniacae pudor est illabier urbi,
Contra aquilae genium, bellatorisque Leonis;
Tigridis exemplo, quam si commiseris hosti,
Dum furit incassum, rejectaturque cruenta,
Impar proposito, subsultim terga fatigat
Hostica, et in scapulis versat praepostera dentem.
Vulturni rapidis qua stringitur Hafnia flabris,
Insula porrigitur, domina quae submovet urbe
Saevitiem pelagi, frangitque obstantia Balthis

p.484
Murmura, et oppositis fera marmora placat arenis;
Spem raro heic mentita seges, laetissima tellus
Chloride; securis lepus anxius errat in arvis
Regali pulpam gaudens se impendere Mensae.
Hinc devecta focos exercet et arma culinae
Humani capitis folio crispante figura
Brassica; nec longae dispar anguilla colubrae,
Rapaque radicesque, et pressi copia lactis,
Unde suburbanae speciem tenet insula villae,
Insula rure frequens, Batavisque opulenta colonis.
Illius adversae cuneato in margine ripae
Tollit in astra domos Christjani a nomine nomen
Sortitum oppidulum, quod vultu principis urbis,
Ut nova Chartago veteris, suspectat arenas.
Huc animus, gladiique volant, haec moenia saltu
Transmisisse parat, clausisque infundere portis
Agmina supremas Cimbro allatura tenebras.
Haec ubi sederunt animo, perrumpere certus,
Arma, arma inclamat: Britonem Vawassora castra
Emittunt, addit Mörnerum Ancona phalangi
Agmen agentem equitum, rarescit pube Britanna
Fluctivagis statio secura Coronea proris:
Invitum variis Croneburgum interstrepit armis.
Parcius horrentes Africae trepidastis arenae
Cum Carolus dubiis Quintus committeret undis.
Robora bellantum. centenaque finderet aequor
Navifragis debens alnus ludibria ventis,
Et Mauro ridenda. minus fremuere tumultu

p.485
Aequora, queis nomen dederat Nefeleias Helie,
Pellaei intrepidos ratibus complexa maniplos
Non nisi calcatis posituros spicula Susis.
Suecica jam classis Batavas infesta carinas.
Opperiens unco mordebat dente profundum
Oppositas inter Nereus qua caerulus arces
Contrahit anguste fluctus, tumidasque procellas.
Gurgite in adstricto jubet exercere furorem:
Hic captae arcis opes portantque, trahuntque vehuntque
Tela, trabes, vectes, serras, mistasque ligoni
Connexas sine lege sudes, stat linea fagi
Spicatis horrens crucibus, glomerantur in unum
Scuta, viri, rotulaque levi, versanda cohortis
Sudantis sarraca manus; quo textile vallum
Certa foret rebus laevum euenientibus ara,
Et festinatis discluderet hostica fossis.
Agmina: discebant Cimbro reverentius uti.
Talibus instructum navis praetoria Regem
Excipit applaudens; saliunt in transtra manipli;
Vela volant, subitique ruunt in suppara Cauri;
Addit se comitem quidvis pro Rege subire
Certa, caputque novis impendere docta periclis,
Bellonae sacrata cohors: ingentibus ausis
Tottius accedit, sese Sultzbacchius infert
Nescio quid redolens ustum, invitatque Dromontem,
Wrangelioque Amagri Martis succendit amores.
Radit iter classis, votis comitantur amatae
Audacesque nurus, et sparsae ad littora matres:
Inrita tela cadant Jutis, portaeque patescant,

p.486
Vesanaeque velint Carolo regnarier arces!
Jamque spei nimium cunctis: non ulla marito
Aggemuit, nati nec sperans funera mater
Confessa est pallore metum: pavitare cohortes
Hafniacas, fractosque putat descendere muros;
Heu! nimium voti largae: jam mente voraci
Urbis opes haurit Lapa, gemmatoque superba,
Sed nondum capto circumdat colla monili.
Una fuit priscam cognato sanguine tangens
Sparria Brigittam, cui juxta finis et aetas
Omnis paene retro; fas illi arcana sororum
Consulta, et dudum quid cogitet aspera Clotho
Noscere, queis tristis barbati syderis horror
Excidium signet populis, quem messibus annum
Sirius infaustum reddat, quid fibra minetur.
Haec per anhelantes graditur lymphata plateas
Omina dira canens, mortesque, fugasque, probrumque
Mugit et Amagricas Suecano sanguine glebas
Imbuit: at Vetulam crepitacula vana sonantem
Plena cohors animi, districtoque ense phalanges
Irrident, stat quisque sibi laetissimus augur;
Jamque exspectandum dispensat praescius aurum.
Sic ubi fatidicus, quid conscia diphtera fati
Promittat, Spurinna docet, pertextaque vitae
Stamina Caesareae, furvasque annunciat Idus,
Spes sibi, contemnit fatales Julius aevi
Ambages, atrique abscondita semina casus.
Sic et Aristandrum praesagi laeva volatus
Omina, sermonesque avium, minitantiaque exta

p.487
Pandentem ad veros eventu interprete casus
Pellaeus risit Princeps, tripodasque jocantes
Subdidit insulsa formidine ludere vatem.
Ergo alni incedunt, atque intercepta relinquunt
Moenia, responsat pelagus, fremituque minaci
Assilit, hostiles dedignaturque carinas.
Raditur: ut visu trepida Helsingora recessit,
Dextra Hwenna patet, nitet alta Coronia laeva,
Et procul excelsas attollit in aethera turres
Malmogium; Hafniacas hinc praeterlabitur oras
Uncta ratis: totas velorum heic explicat alas,
Nunc rectum proscindit iter, ducentibus ultro
Flaminibus, nunc obliquis anfractibus errans
Gyrato liquidas flexu diverberat undas:
Ceu quondam regnatoris per inane, profundi
Flammiger impatiens ales per nubila fertur
Invia cognati pulsans confinia Phoebi,
Et nunc aequato pennas examine librat,
Nunc torta abductos vestigia spargit in orbes
Et varios rotat in gyros, certusque triumphi est,
Interea alituum minimus victricibus alis
Erigitur supra, et furatur nomina sceptri.
Ventum in conspectum Dragorae, cum lumina Phoebus
Occulit, et placidos invitant sydera somnos
Anchora mordet humum, bellatoresque quiescunt:
At Caroli mentem curis mordacibus aegram
Nulla quies, somnusve rigat, sed tarda querentem
Astra, senescentisque polo sarraca Bootae

p.488
Horriferis agitant insomnia dira figuris,
Suspenduntque animi, donec sua condit Orion
Lumina, et adversos ostendit Phosphorus ignes;
Prosilit e strato, Ducibusque in transtra vocatis
Proruit in medium, vultuque in leta coacto
Turbidus instabili, sic longum voce perorat:
Si mea nocturnis sciret constantia flecti.
Ostentis, queis curvae animae, et coelestium inanes
Exterrent sese, jam tum vestigia retro
Verteret haec classis, neque enim insultata jacerem
Hostia ruricolis multum cantanda Tragoedis,
Amagraque assueto parerent arva colono.
Nam varia dubium tremefecit imagine Morpheus,
Illusitque ferox: vates ante ora Brigitta:
Semialberte, inquit, nimium fremis! insula triste,
Triste rubet; Suecum vocat Oresunda cruorem,
Mersandumque caput; tonat Halda; Fionia stragem,
Cannensemque diem exspectat; Gotheburga cadaver.
Astitit et moestas Princeps Curlandicus ulnas
Attollens coelo, temerataque jura regentum,
Fallacisque nefas mensae, dextramque Duglassi
Foedifragam incusans, terras, mare, sydera, Reges,
Ultoremque mali Rhadamanthum, et conscia Suecae
Numina perfidiae magna ter voce poposcit.
Adfuit et toto Gustavus luridus ore
Hei mihi! quam pallens? quam loti sanguine vultus?
Exhaustaeque genae, capitisque orbata capillis
Area, et a Lycio praecordia fossa tumultu?
Talibus at trepident puerilia pectora visis,
Effoetaeque nurus: non vana insomnia Regem

p.489
Terruerint, patulo qui dudum terror in orbe,
Nex Dano, froenum Batavo, Moschoque sepulchrum,
Brandoni pavor, et fax inflammata Viennae.
Quid sibi, quid laceris, promitteret Hafnia vallis
Conclamata nimis? faxo hunc, mihi credite, faxo
Imperio Cimbri Solem lucere supremum;
Caeca fides noctis; si vel suspensa catenis
Moenia vinciret Steropum manus, icta perirent.
Sed mihi nescio quid frigusculi in ossa penetrat;
Quicquid id est, Dano delebitur omne cruore,
Et spoliis Amagrum cum sanguine triste rubebit
Campus et in Cimbris calefactae mortibus aurae.
He! alacres animis, et divitis horrea claustri
Prendite, moerentisque alimenta avertite civis:
Et si quid saturi linquunt fastidia Martis;
Corripiat Vulcanus edax; sic Hafnia tandem
Verba minora Deo dabit, edomitaeque jacebunt
Ore minae; rabies quin immanisssima ventris
Ex longa collecta fame, foetentia coget,
Ut quondam, ingesto stomachum placare molosso,
Muribus insidias, et retia tendere gliri,
Hafniacas epulas! fugitivum arrodere felem,
Inque columbino dentem versare fimeto.
Illa dies consulta feret: nunc scandite littus,
Atque animi quantum magnique haud irrita voti
Dextera sit Sueco, flammanti ardore docete.
Dixerat: et vocem non segnia facta sequuntur;
Mittitur e lembis, hippaginibusque citatis,
Et ratibus, subitisque scaphis, promptisque phaselis

p.490
Effrenis juvenum globus, ut potiatur arena,
Et veteres alio cogat migrare colonos.
Obstabat rarus custos, olerique serendo
Aptior, ex Batava traducta colonia stirpe;
Obstabat tamen, ut celeres Rantzovius iras,
Virtutemque dedit, licet omni admugiit aere
Classis, et immenso tonuit super imbre globorum.
Rejectas videre minas, reditumque suorum
Ore cruentato puppes; tamen ire jubentur
Ire iterum in flammas, et vi contingere littus.
Responsant iterum Duce succendente coloni,
Assuetaeque manus rapis tormenta rotare
Stloporumque ignes moliri in Suecica discunt
Pectora et armatos retrorsum vertere lembos.
Infremit aspectu Rex, insuetique pavoris
Turpe nefas stomachans torvum Vawassora mittit
Littus in oppositum, quod nec tormenta tuentur,
Nec capulis inserta manus, nec conditus agger;
Additur huic ingens juvenum manus. artis inertis
Scilicet illud erat vacuas invadere arenas:
Admissus terris Sueo, dispositisque maniplis
Fertur in adversum Dragorae genus: ilicet illa
Turba Colonorum, globus excors atque magister
Et casei et crambes, sed duri Martis in arte
Tyroni propior, validis assultibus hostis
Frangitur, et spreta bellandi lege, salutem
In pedibus, frustra Duce reclamante, reponit.
Hos inter binos animis, dignoque calore
Implerat Mavors; media qui in morte cruentos
Excipiunt, funduntque globos, fossisque lacertis

p.491
Obsistunt alacres, nec suggestum ante relinquunt
Lignea nascentis simulantem cornua Lunae,
Ferrea quam vasto mergant tormenta profundo,
Inveniantque citum per mille foramina lethum.
O patriae decora! O mentis fatique beati?
Furvo Acheronte procul requietas scandite sedes
Coelicolum: Danis dum brassica nascitur hortis,
Vestra renascetur vernanti gloria flore.
At vos o bardi, fuga quos inhonora coloni,
Abstulit, et ratium sive illaetabile fulmen,
Sive hortis, lactique timor, seu conjugis. aetas,
Ite iterum in latebras, et amarae nubila famae!
Deploranda cohors quid non funestius ipso
Funere perpessa es? postico vulnere queisdam
Vita erepta; aliis conjux ante ora mariti
Incestata; omnes subito efformantur in Iros.
Raptae pacis opes, rurisque ambusta supellex;
Navigat in Gothiam pulvinar, et Amagra palla
Nunc sedet in Finno, quid inexspectatius? armo.
Discite post, quid sit mandata eludere Regis,
Et monitum sprevisse Ducum! ne fidite campis.
Saepe inclamatum est: praestabunt moenia tutos,
Lanigeros huc ferte greges, Cererisque canistros,
Et validos ad aratra boves, bijugesque citatos,
Caeteraque invisis quaesita viatica rugis.
Surdis cantatum est neque enim transcurrere pontum
Castra putabatis, spumantibus undique tuti
Undarum cumulis, et saevo murmure Nerei.
Quin et si infestis pulsaret littora cymbis.
Ille orbem terrore implens, atque artibus hostis;

p.492
Agrestum exigua sperastis sternere pube.
Siccine mentis inops modulis ingentia parvis
Metiris? spe turgescens, fore Amagrica rura
Hafniacis aequanda animis, et robore valli.
Martia Porsennam contempsit Roma propinquum [proprinquum ed.]
Non tamen et Latii poterant excludere pagi;
Quondam etiam e coeno nuper compacta palustri
Ranini Regina chori se inflabat anhelans,
Nodososque toros, et tauri principis armos
Sese aequare fremens, mediis conatibus impar
Rumpitur, et simili reliquos exterret ab ausu.
Fortunam miseros dantem ad spectacla tragoedos
Vawassor sequitur, Dragoramque animosior intrat:
Huc illuc spargens oculos, ne turba resurgat
Hostica in adversum; sed ut omnia milite cassa
Cernit, et imbelli fusas in limine matres
Tristia foemineis ulcisci fletibus acta,
Firmari subito bellatorum impete pagum
Imperat: expediunt rapidae armamenta catervae,
Classis enim effundit crates, uncosque ligones,
Ilignasque sudes, et schemata mille nocendi,
Ducuntur fossae celeres, sudore frementum
In cumulum egeritur campus, circumque supraque
Valla coronat opus transverso robore nexum.
Adstupet infelix operi Dragora, utque domorum
Culmina paulatim descendere, totque fenestris
Fundamenta videt pertundi, o Jupiter! inquit,
Quod genus hoc hominum est? quam natio stulta fabrorum?
Scilicet in castri speciem surgebat ovile,
Mandraque triclinique locus: Sueo stipite crebro
Parietis argillam solidatam, et vimine densam

p.493
Communit, firmatque alacer multaque securi
Perforat, ut centum portis vis flammea nitri
Erumpat, murique vicem pars infima praestet.
Tum vero Carolus mente experrectior alnum
Fastidit, rumpitque moras, et puppe relicta
Occupat infaustum littus, vultumque serenans
Ad nova festino pede propugnacula fertur,
Et docet audaci coelum arridere labori.
Insequitur plaususque virum, fumosque paratus
Vendere adulator; properare extrema ruinae
Hafniacae, exscensu regnum pensarier illo.
Parce sed imbelli Cimbrum prosternere linguae
Futilis! ignoras quid vespertina minentur
Sydera; jam streperam calcat gladiator arenam;
Sed nondum optatas tulit e certamine palmas.
Dispensat coelum lauros, transferre coronam
Non opis humanae est, classes cycladasque revulsas
Immisce, totaque veni innumerabilis Arcto,
Nil agitur, si contra Deus; si contra tribunal
Justitiae et Patriae, et Regi devota juventus;
Si novus immeritis Latium vorat Hannibal armis.
Et jam diverso littus fervere tumultu,
Hic sese attollunt tentoria Regia, curtae
Illic attegiae crescunt: producitur istic
Ut Jovis iratas taurus moriturus ad aras
Dejectus vultum, et nudato vertice rarus
Incola, nam reliquos metus abstulit; ille precando
Vitam et fortunas repetit. penditque tributa,

p.494
Nutrimenta viris, et avenae farra Caballis.
Instat enim terris Mörnerus, stella gubernans
Irasque frameasque equitum; quae ut juncta phalangi
Agmina, fulgebat plenis exercitus alis.
Hafnia lascivire solo vexilla Gothorum
Amagrio, et Dragorae ruere omnem culmine pagum
Audiit, et ferrum subito invocat; horrida ferrum
Foemina, virque ardet, vulsisque excurrere portis
Destinat: haud aliter caveae quem claustra coercent,
Getula de stirpe leo, crudele frementis
Amphitheatrali tigridis mugitus arena
Verberat ut cerebrum, jam tum indignatur habenas,
Et torvo aspectu se ulciscitur, inque magistrum
Obliquus docet infestus quam pruriat unguis.
At Rex consilio prius, inde virilibus armis
Pugnandum monet, atque accinctos voce coercet,
Altius ingrediens belli intima: prodeat, inquit,
Callidus excursor, scrutatrix turma sequatur,
Quantum agmen? quo vertat iter? quid fabricet hostis?
Missus eques procul aspectat bellantia Sueci
Robora, per totum Dragorae strepitantia littus,
Hunc fossas moliri, illum depangere sudes,
Atque alium Hispanos equites praetexere, cunctos
Ferre, agere, et pugnae simulacro et imagine pasci.
Ut subit aspectum Danus, properanter anhelat
Contra Suco, praedamque sibi, non vulnera spondens:

p.495
Fige pedem, exclamat, concurritur; obvia Dani
Turma minor numero, durat tamen inque cruore
Hostili abluitur: Lassum transverberat ense
Praefectum Cimber, cordisque repagula solvit;
Addit Signiferum trajecto vertice Dyrum,
Dyrum cui dextri plumbo volitante lacerti
Carnososque toros Dimachus laceraverat ante;
Lassum captivos solitum obtruncare Polonos.
Plura quoque e Suecis plebeja, ignotaque famae
Nomina sternuntur, Danis Mars aequior armis.
Japeto tantum, dum cuspide transigit Oxum,
Stringit Biorno Gothus frontem, leviterque cruentat,
Vulneribusque novem, queis dudum Wandala pectus
Praelia signarant, decimum superaddere gestit.
Sed non ille animi vacuus, nec acinace falsus
Irruit adversum, rutilante in funera dextra
Diffidit hirsuti caput ad confinia colli.
Malmogium interea legiones roborat, inde
Creber eques, castrisque pedes submittitur ardens,
Et doctus mactare; quibus comitatior arva
Irrumpit Carolus, strepitu anxia compita fervent
Hostili, totisque horret seges aerea campis.
Dirum enses hastaeque micant, et fulgidus ordo
Stloporum in celsa depingit fulgura nube.
Jamque iter ad portum Christiani a nomine dictum
Festinat, sedemque locans, qua Syndeby nuper
Nostrorum facibus mutilatum inscenderat auras,

p.496
Stans rus ne promptas in Dana pericla latebras
Praestaret Gothicis, illic magalia figit,
Fumantesque trabes inspicat, et infima glebae,
Suggrundique pedem castra in subitaria cogit,
Et stipulas comportat, et udo cespite dorsum
Relliquiisque altae fornacis praegravat, ut stet
Nidus ab insultu Danorum tutus, ut aestum.
Et longas illic hyemes eduret et imbres,
Luce renascenti qua Panicus horror abegit.
Sic ubi securum natis textura cubile est
Sedula hirundo, lutum vectat, paleamque pilosque
Disponit rostro subigens, cum natus herilis
Insilit, et strepero laquear parere colono
Indignans, prima conatum offocat in herba.
Jamque immane tumens animo, electaque cohorte
Stipatus propior Carolus, perlustrat anhelis
Muros torvus equis, et fossae cingula adorat
Noctis ab obscuro defensus; in aspera fertur
Et salebras; tellus late indignata ligones
Respuit imperium, et ventis tollentibus aequor
Planitiem infusis late supereminet undis.
Ille caput quassans, tantillaque moenia tanti
Imperii titulos, et semipedalia ponti
Murmura spem regni praescindere questus, in iras
Ignescit, secumque fremens: proh1 Jupiter, inquit,
Siccine Suecanis illuserit Hafnia dextris!

p.497
Siccine victoris populi sufflamen in aevum
Audiet, et Gothici fastus impune sepulchrum!
Quid monstri fortuna paras? quae Wrangele prima,
Quae Sultzbacche via est? illi properanter ad aures
Consilium querunt dubii: subit undique ponto
Claudi aciem, subit irati mox agmina Cimbri
Armisque fremituque cruentatura novale.
Inspectat comites reliquos; sedet altius illi
Ad nares, Dano mucrone impressa cicatrix:
Huic vulnus dorsi sedet aequore, tertia fragmen
Pectora signarat tormenti: fascia plures
Ambibat frontes, certa argumenta prioris
Conflictus, quantique stetit vicinius urbi
Ostentasse manum: timor hinc et Sceptrigerae illinc
Urbis amor varie rapiunt, cum flebile lethum
Nuncius apportat Gardi, cui missile Dano
Excussum pontone necem dedit, ut cava circum
Moenia Valdbyacos late adspectantia colles
Agmina dispensat, primisque accessibus ipse
Funebris infertur: nondum se absolverat excors
Narrator, venit approperans pernice phaselo
Uglarius, Batavasque docet solvisse carinas
Thessalia, et totis freta Danica poscere velis.
Hic Rex consiliis impalluit, ambitus inde est,
Inde pavor; longo brevis insula Amagrica bello
Nutrimenta negat: Batavus saevo impete puppes

p.498
Obruet, et gressum revocare vetabit; ab urbe
Instabit Fridericus, et omni mole suorum
Se super infundet; sic huc, sic fluctuat illuc;
Ut quondam irato cum sibilat aequore ventus,
Hiscentique rati per mille foramina fluctus
Ingerit, alternat Rector, mercemne profundo
Mergat. et hoc jactu navem expiet, anne salutem
Mercibus et vitae roget, an cariturus utroque.
Tandem solliciti librata examina cordis
Acclinant sese probro, et praeponderat irae
Insuetum Gothicis, aut rarum dedecus armis.
Ergo retro Dragorae celeres ad littora gressus,
Maturamque fugam suadentia classica moestus
Inflari de nocte jubet, pubemque reduci.
Ante tamen diris ruralia culmina flammis
Involvit; sterni pecudes, perimique, rapique
Praecipit et totas verti radicitus aedes.
Heic animosa cohors paret; Sultzbacchius ardens
Accendit stimulis animos, promptissimus ipse
Praesultat, rapidamque manu conjectat utraque
In vicina facem stipulis surgentia tecta.
A Duce flammivomae veniunt et ab agmine taedae
In tristes sine lege domos: deflagrat avenae
Laeta seges, fumant pingvem reddentia Zythum
Hordea; se sociat flammis ploranda siligo,
Raporumque globi; strident flaventia pisa,
Et faba Pythagorae terror; radicibus ipsis
Ad coelos via fit, nec parcitur ante favillas.
Circumstant acies torvae, laetosque volutant

p.499
In fumum plausus, et quas avertere praedas
Forte timor vetuit, nec suffectura Rapinis
Nox, armenta boum, sonipes jam lassus ab annis,
Rostrataeque sues, stabulis clauduntur opacis,
Accipiuntque inimicum ignem (quid Bestia, Suece,
Quid meruit? miseras poscisne in praelia vaccas?)
Barbara saevities, ipsique incognita Moscho
Cum brutis acies Cimber dum Cimber, et alta
Hafnia victrices inter numerabitur urbes,
Ore infrenato Suecorum haec sacra loquetur.
Vidi ego cum stabulis taurina cadavera sterni,
Solaque vastatis albere bubilibus ossa:
Vidi semineces lentis procedere costis
Cornipedes, quorum manus immitissima fronte,
Cervicumque jubis nitrati pulveris atras
Produxere vias, et toto tenuia dorso
Semina sparserunt, longos imitantia sulcos:
Tum lateri pecudis lucemque ignemque daturas
Admovere faces, peragrabat noxia cunctos
Flamma pilos penitusque viam redolentis adedit
Sulphuris, et mediis tot viva cadavera campis
Destituit, Sanctis o digna theatra Suecis!
Lanigeras quondam lymphatus saeviit Ajax
In pecudes, et sub vacca transverberat ardens
Atridas, grandemque metit pro Principe taurum,
Hactenus haec aliquis lusum, et commenta Poetae
Credidit, et bijugo volitantia somnia clivo,
Nunc Phlegetontei verum adstruxere manipli.
Ut toto ardentes haeserunt culmine taedae,
Saevius ardescit miles, puerosque senesque

p.500
Ignotos Marti, desponsatasque puellas
Vel trabe fluctivaga claudit, vel vertice prenso
Per caeno informes raptat crudeliter agros.
Ille furor pecudes, aedes, hominesque pererrat,
Donec adest tenebris aurora renata fugatis;
Illa Tragoedorum scenas, illa exhibet urbi
Triste chaos terrae, nocturnaque praelia Sueci.
Jam tota ignitas provolvit ad aethera nubes
Insula, collucet tristi caligine vicus
Belgarum, tenuis deflagrat Madagla, flammae
Castrupium lambunt, et pagus Achantinus ardet.
Ardet in arma gravi sociorum afflicta dolore
Hafnia; jam sese portis equitatus apertis
Extulerat, campumque rapit, pedes agmina flagrat
Jungere, et ingenti succensa cruoris amore
Indignante putrem legio quatit impete campum.
Cum Rex impavidum, nutu compescuit agmen
Obvius ingressus dictis: justissima, cives,
Causa polum inveniet, defensoremque tonantem,
Quem placare prius decretum, et sabbata cultu
Praelibare sacro, paullum suspendite ferrum,
Fulminaque assuetis dum nostra caloribus intrant
Pectora coelestes: post tela, manusque rotate,
Ultricemque doli versate in sanguine dextram.
Ipse ego me atroci socium immiscebo periclo,
Ipse ducem, nec enim leviter me injuria mordet

p.501
Agrestum; regni pars exiguissima agrestes,
Et simul in regno pars maxima. Numine dextro
Ulciscar, nec plura moror, non ante diurnam
Excludent tenebrae lucem, somnusque labores,
Quam palmam mediis, aut mortem invenero campis.
Talia dum populo Regalia jussa feruntur,
Veihus adest portis, turmae Dux, sanguine Gallus.
Illum trans tumidos portantem bellica fluctus
Jussa superveniens Gothica interceperat alnus,
Et contra Amagrios bellare coegerat agros,
Hafniacis fuga nunc muris admovit anhelum;
Vix tandem admisso permissa ut copia fandi:
Si contra hostiles, inquit, felicia turmas
Praelia mente sedent; atque aut exstinguere campo
Raptores, aut flammatis superaddere vicis
Decretum; propere rapidum ruat agmen in hostem,
Dum Carolum approperans dubia in mandata volutat
Opdamius, dum turba ferox incendia spargit,
Et matura neci vestris se devovet armis.
Dixerat. a Sacris Rex ipse inclamat ad arma,
Arma Duces equitesque volunt peditumque phalanges.
It streperum portis agmen, gladioque coruscus
Chrysoleon flammas et fronte et voce fatetur

p.502
Antevolans: tollitque manus Alefeldius ambas
Hostili toties imbutas sanguine: nigrae
Sultzbacchum, Carolumve accensus destinat urnae
Urnaeus, laudumque calens Gothofridus amore,
Viburgusque fremens: omnes ante agmina strictis
Ensibus incedunt in equis, comitique catervae
Fortia magnanimis [magnaminis ed.] implent praecordia dictis.
Insequitur generosus eques calcaribus acrem
Cornipedem incendens, dextram Carabinius armat
Flammifer, iratae minitantur utrinque minores
Scloporum furiae, lateri assidet ensis, et ardor,
Quodque valet signum Sueco discernere amicos,
Linea mappa toros laevae circumligat ulnae,
Foeta armis trepidat tellus, atque inter eundum
Emollit lentas crebra ungula, et ungula glebas,
Vocibus aura fremit: dubiae per maenia matres
Ambiguique senes, votisque oculisque sequuntur.
Et jam a Sunda nigros volvens ad nubila fumos
Transmittit turmas, divinaque Acanthidos aedes
Linquitur, et dextra Xylios squammosaque lucent
Culmina, Belgarum vicus prope sydera lambit
Flammeus, offenditque oculos, motasque fatigat
Palpebras. Istic Danis se viribus offert
Suecus eques, (sedet illi incendi in tergore nidor
Villarum, et pinguis chlamydem suffarcinat anser)
Wrangelus ante agmen, magni patris aemula proles
Fulmineo volat ense minax, stimulatque cohortes
In Danum adversum; trepidis accommodat iras,

p.503
Mactandi audaces methodum docet, ordine certo
Ferre, referre gradus, iterumque resurgere in hostem.
Nec mora: praecipiti lutulenta per arva furore
Concurrunt infestae acies, haeretque viro vir
Consertus, pede pes premitur, mucroneque mucro,
Miscenturque globi: accendit nova gloria Suecos,
Et Cimbros antiqua; salit cruor: omne serenum
Abripiunt Scloporum ignes, et sibilat aura
Grandine telorum: cadit hic cadit ille supinus
Et stomachantem animam variis in mortibus efflat.
Göstaeum irrumpens Suecana ante agmina primum
Chrysoleon ferro propere induit, inde Biörnum
Absolvit; labuntur equis et pectore foedant
Impacto Cereale solum, pede Thorus ab uno
Appendix terram miserabilis inter et arma
Volvitur astantum, donec ferus ungue cerebrum
Excussit sonipes: socios comitatus Ericus
Signifer, Alfeldi scapulam vix stringere clava
Coeperat, invenit postico vulnere mortem
Ductoris vigili framea, rictuque patenti
Mordet humum indignans, nasoque novale salutat.
Inde aliis gravis, atque aliis ferri incubat ira,
Et singultantes resupinat mascula Suecos
Cimbrorum devota armis: pereuntque caduntque
Adversis illi, laudata morte manipli
Vulneribus, certique viam, quae ducit ad astra,
Vel nece lucrari generosa et sanguine palmam
Vendere, vel dextra laurum victrice mereri.
Aversos alii dorso excepere mucrones;
Nonnullis fuga prosperior, quos inter anhelo

p.504
Mörnerus subductus equo, cum fulmina Dani,
Et meritam Gothicae legionis sistere stragem
Non datur, ad Dragorae rapitur confinia tutus.
Jam dudum tepidas Gustavi verberat aures
Bellantum fragor horrisonus, gemitusque cadentum
Victricisque manus voces, queis triste remugit
Littus et arbustum, semiustaque rudera pagi.
Egreditur vallo fremebundus, et agmina spectat
Acre tuens, animumque suis, hortatibus addit,
Nequicquam; Cimbrae nimis invaluere catervae;
Ardescit Carolus, turmisque recentibus instat
Vertere fortunam, lassisque frequentia mittit
Subsidia, et victam facit incrudescere pugnam,
Hic nova bellandi series, infestius itur
In genus Hafniacum, totaque ex arte duellum
Integrat humecta Finnus gladiator arena,
Incassum: cedunt Sueones, et militat aether
Justitiae Cimbrum, causamque tuetur Olympus.
Ergo Wrangelio nequicquam animante Deosque,
Sydera, bellantesque viros, Carolumque propinquum
Implorante, cadunt Sueci, patulumque resecti
Laxantur cunei, diffractaque cornua Danos
In gremium admittunt; illi successibus instant
Exsomnes jugulisque inhiant, perimuntque ruuntque
Adversos atque aversos, totumque supinant
Agmen et impresso pensant incendia ferro.
Quis stragem illius lucis, quis funera metro

p.505
Exprimat, heroumque fugas, caedesque popelli?
Cuncta meis majora modis: jam tota patescit
Ictibus afflictata phalanx; a milite miles
Discrepat, atque ovibus similis, leporique fugaci
Ad terram fluere arma sinit. furit efferus ardor
Hafniadum, pagisque hostili morte parentat,
Et secat, et pungit frendens, aciemque pererrat
Stramineas ceu flamma domos. sic rupta fatiscit
Praedatrix acies, genibusque innixa fatetur
Victorem Fridericum, et: ter dulcissime Cimber,
Ingeminat, vitam veniamque coacta precamur
Corpora, non nostrum est huc irrupisse, regenti
Paruimus; sic Suecus eques: ferrumque remisit
Exutasque armis extendit ad aethera palmas.
Nondum emollitur Danus, repetitque: sub umbras
Ite ferae humano nuper sub corpore tigres!
Aspicite exustas aedes, scelerique nefando
Tollite mercedem plumbum. simul increpat ungue
Flammiferae tormenta rotae, cadit hostica turba
Ceu foenum ad falces, sectove papavera collo.
Mansuescit tandem Cimber, gentisque misertus
Foedifragae indulget vitam licet atra merenti
Funera, plorandosque obitus; et parcere ferro
Destinat, ut Domina captos ostentet in urbe.
Non ea mens Carolo: Danis in mortibus ardet
Vertere adhuc dextram, sparsosque accendere rursus,
Exprobrare fugam, dictisque ferocibus acres
Inspirare animos; surdis canit; omnia ventus

p.506
Dicta rapit, nemo irato concurrere Dano
Sustinet, atque novis corium indulgere periclis.
Anchora sola fuga est, huc se proceresque Ducesque
Semianimesque equitum sese effudere manipli.
Sylvius ex Cimbris, dimachum cui robora curae,
Imminet infrendens Carolo, et: si nobilis, inquit,
Sanguis es, aut Gothica forsan regnator in aula,
Sta prato, nostroque tuum ne subtrahe pectus;
Arma oppone armis, uni feror obvius unus.
Cum dicto assiliit, tergoque obliqua tuentis
Injecit cum voce manum; sese ipse teneri
Et putat et sudat Carolus, cum froena Caballus
Audit, et immani Regem per inania saltu
Eripit, ac Dragorae spumescens Pegasus infert.
Fortunate quater sonipes, non te immemor unquam
Suecia subducet laudi, formaberis aere,
Auro mansuescent ungues, sinuosaque caudae
Syrmata sericeis ostendent gaudia nodis,
Ne metue interitum; non te plebejus Apelles
Sistet in excelsa Stocholmi nobilis arce:
Parrhasii molimen eris. Capitolia multum
Anseribus debent; plus gens Suecana Caballo.
Parte alia effugiens tricatur Wrangelus [Wrange|gelus ed.], illi
Instat et admoto, circum cava tempora Sclopo
Fulminat Haraldus Ripensis, et, elige, clamat,
Quisquis es, anne mori mavis, an vivere captus.
Ille fugam celerans ictum inclinante fefellit

p.507
Aure, globum Haraldus citus expedit, atque secundum
Intentat tonitru: rursum exiit arte periclum
Wrangelus, ambustis, rediitque ad valla capillis.
Haec inter Dragorae sese ad confinia Danus
Sistit ovans, hostemque intra castella paventem
Elicere exprobrando parat: sedet altius illi
Et tremor et vulnus mortesque fugaeque suorum,
Intus agit Carolus ferroque modestius uti
Addiscit, cum scena recens se pandit: anhelus
Accelerat gressum Suecana ex gente maniplus,
Ille pedes, rurisque calens a morte Batavi.
Fumidus ut campo se infert, et acerba minatur,
Spumantes obvertit equos, fertque obvia signa
Danus eques, mox alipedi fit liber habenis
Impetus, it clamor: Suece hos mercabere fumos
Carius optato; simul ingenti agmine facto.
Infestae coeunt acies, plumbi horridus imber
Undique praecipitat, telisque assibilat aer.
Densat se in cuneos Sueo, praefracteque resistit,
Cornipedemque citum ferratis submovet hastis
Belliger, hastatumque agmen bombarda tuetur.
Par utrique diu Mavors assistit, et utri
Debeat imperium nutans victoria quaerit.
Hafniadum tandem cum tertius infremit ardor,
Admittit lacerata phalanx in viscera Cimbrum;
Tum strages, non pugna calet; pars altera dorso,
Altera pars gladiis agit, atque in sanguine tota est.
Sternitur Ebbo fugae propior; cui Schyttius addit

p.508
Se comitem, et magica Sueno infamatus ab arte.
Ense suo jacet Hermannus, versaque bipenni
Byrgerus, Soopusque cadunt: laeva inde mamilla
Perfossus Benedictus agro funestus anhelum
Illidit corpus, diris, Ereboque nigrantem,
Qua primum Amagriam spectarat, devovet horam.
Tum qui latratusque canum, tensasque plagarum
Liquerat insidias, laterique aptaverat arma
Hasius, invisum jaciens cum pulvere sclopum,
Prata fuga secat, at Dragorae vicinior arvo
Implacati animi Fiono a Simone tenetur,
Et jugulo solvit flammas. Cojettulus ater
Hafniaco ut Lethum delegat missile Frido,
Excipit ore globum, qui per secreta cerebri
Discurrens, consulta animi immatura repressit.
Ille caput quassum dubia vertigine nutans
Saltat in Orchestra ridendus, et ilia ducit,
Donec adinvenit Bredana in cuspide mortem.
Fridus adhaec: miserande jace, sic ecce! profunda
Ingluvies regni placatur, et Hafnia Sueco
Claustra aperit portae. tentet vulpecula quidvis,
Migrat in hirsutam tandem vendenda tabernam.
Proximus Acco jacet Finnus, sabuloque lutoso
Immersus caput, et pedibus sublime coruscis
Antipodem nostro meditatur reddere coelo.
Ille characterum crucibus duratus Alexis.
Arvidusque negant gladios dimittere, queis se
Jungit materna tinctus Torstennius obba
Teli in contemptum. ridet ludibria gentis
Cimber eques, clavique Magorum elementa refutat.
Undique fervet opus gladii, pedibusque frementum
Mentis inops, iraeque phalanx calcatur equorum,
Adque preces properat. sed sistere nescius ardet

p.509
Wandalus, horrendaeque dat agmina tota ruinae.
Lugubrem veniam paucis, inhonoraque vitae
Munera concedit, quorum pars magna Britanni,
Cromwello indulgente, Gothos et castra secuti.
Hi faciles Danos consanguineasque tiaras
Sensere; in caeco tantum dum pulvere fervet
Pugna, cadit Johnius, malefidaque dextra Stuarto
Sidnaei, Tajlorque niger, furvusque Robertus.
Talia per campos dum felici alite Danis
Surgere fata parant, sudumque renascitur urbi,
Et justa applaudit facili victoria penna,
Bellantes acies oculis, animoque peragrat
Fridricus vicina tenens fastigia collis,
Quem circum delecta cohors praetoria, notus
Flos equitum, peditumque fremit, dexterque volonum
Nobilium chorus assistit, legesque secutus
Ordinis intenta Regem statione coronat,
Ire per oppositos, et vi perrumpere certus
Si flammas, flumenve jubet tranarier altum.
Scilicet ad pugnam Carolum Rex fervidus ipsum
Haerentem castris et fata adversa gementem
Exspectat, vili parcens se opponere turbae,
Aut maculare sacram plebejo sanguine dextram?
Rex Regem inclamans: inter nos dividat, inquit,
Ensis et arma reum, jurique faventior aether.
Pone sedet Domina magnus curator in aula
Exemplar fidei Gerstorffius, ille Minervae
Delitium, ille animo promptus, pro Rege furentes

p.510
Et patria Encelados, Aetnasque invadere primum.
Nec campo vis tota sedet, custodibus urbem
Liquerat excedens Augustus; in altera ferrum
Castra vibrat paribus Rector Mavortius ausis
Schachius, et terror Suecorum Alefeldius alter
Fulminat excursu, Rosekrantzia dextera muris
Pro muro est pontoque illustri caede triumphat.
Consilio obsessam defensat Retzius urbem,
Consilio frangit Sueonas Gabel, atque cerebro
Vulnerat hostiles acies; Pasbergius arma
Temperat ingenio, taciturnusque arte cruentat.
Queis immortales Cragii, Bielkique, Frisique,
Et Schelii, Vindique, incorruptique Sefeldi
Succollant, dextrisque hostilia coepta refellunt.
Luctatur secum Carolus, praestetne duello
Cernere, et elapsae sortis sperare regressum;
Relliquiasne armet, Ducibusque tegentibus intret
Conflictum; an Cymba repetat despectior alnos?
Hinc atque hinc obices, spes formidoque probrumque
Alternant, rapiuntque animum: nunc praelia cordi,
Nunc fuga, nunc neutrum: subit Albertumque stolatum
Hafniacas quondam limbo .everrisse plateas,
Notaque carceribus Gustavi nomina Cimbris.
Nunc iterum sceptri spes excitat; ilicet uno,
Si fortuna volet, duo regna rependier ictu.
Haeret in ambiguo: ceu cum Dorefieldia nutat
Fronde abies, quoties subitae in diversa fatigant,
Praelia ventorum furiae, modo flabra Borea

p.511
In latus incurvant, iterum citus erigit Auster,
Circius in gyrum rotat, ignoratque cacumen
Quo potius quassos libeat protendere ramos.
Rex Danus ante oculos epulis praeludit, et arma
Expedit, adversumque vocans ad praelia Regem
Stat vacuo in campo, causaeque, Deoque, sibique,
Innixus sola se majestate tremendum
Ostendit, cadit hic ferri globus, et volat illic
Et Dragora horrendo salve intonat, ipse regentum
Maximus immoto vultuque et pectore durat
Opperiens Carolum; Carolus sed moenia ruris,
Illa licet fossis, et crebro milite firma.
Ut sibi funereas, Dano insultante, latebras,
Adspectans, lembum citus invocat, ille carina.
Segnior ut fundum radit, maria ipsa caballo
Attonitus sulcat Carolus, scapulisque sedere
Arma Friderici pavitans ruit omnis in aequor.
Hac equus, hac Carolus fluitant, cum nautica turba
Advolat et Dominum vada salsa, cruentaque toto
Ore ejectantem trepido tandem excipit alveo.
Horrorem Europae; quem non romphaea subegit
Sarmatica, aut Moschus centenis millibus instans
Germanaeve Aquilae, subigit Codana Seriphus,
Et vultus, Auguste, tui; saltum ecce! Rhodumque
Amagricis reperit Sueo, non quaesivit, in arvis.
O rerum fatique vices! advenerat haustor.
Rivorum et Grajum, redit Hellespontica verrens

p.512
Aequora confuso cymbarum murmure Xerxes.
Vix oculis credit Fridericus, ubi illa scapharum
Remigia excursusque videt, Carolumque madentem
Inter equum et cymbam, singultantesque ministros
In pelagi iratis humero tenus hiscere lymphis.
Ut tamen admoto res explorata specillo,
Et Carolum et reliquos flammarum exire Magistros
Inque undis varie luctari: o Marspiter! inquit,
Provocat, atque simul vadimonia deserit hospes?
Tanti est injustae, seque ipsum impendere causae,
Fortunamque suam tanti peccata Trionum
Regna giganteis iterum collidere bellis:
Dicere plura parat; dicentem avertit ab ora
Schema novum; exanimes Friderici ad genua voluti
Centum Oratores vitae, Dalecarlia turba,
Procumbunt, Duce Bassaeo, qui tecta cremantes
Belgarum, in Danos temere incurrere maniplos:
Caesi illi, hi capti, proprios cervicibus ignes,
Aut meritam jugulo formidavere securim.
Hos alius totidem in furcis ostendere jota
Funestum jussisset, et omni ex littore pulchro
Ordine rostratos picis infumasset aheno:
Mitior Augusto (stupeant quod secula) visa est
Poena satis; parcendo hostem confudit, et omnes
Vindicta absistens, vindictae excelluit artes:
Qualis ubi cornu, et multa cervice timendum

p.513
Armenti Dominum stravit Leo, desinit aestum
Pectoris, extremos haurire e naribus ignes
Contemnens; jacuisse hostem contentus, et aevum
Vivere in obscuris alieno ex munere sylvis.
Ergo cordatam vertit se Augustus ad urbem
Laude satur, captosque greges, ante agmina spectans
Fumantesque retro Suecano sanguine campos,
Sistitur Hafniacae mille inter jubila portae.
At Carolus strages inter, gelidumque pudorem
Confusus trepida e prora nunc cernuus urbem
Oblique inspectat; nunc ima in puppe penates
Devovet invisos, aliisque sibique minatur,
Stat, jacet, exsurgit, nutat, stomachatur. anhelat,
Ringitur, infrendensque inconsolabilis errat!
Ut redit ad sensus, per furva silentia noctis
Relliquias cladis Dragora evocat; ilicet excors
Irruit in lembos Sueo, vesanoque tumultu
Spargit se in pelagus: quosdam fremebunda voraci
Lympha vorat barathro: queisdam mutilata cruentat
Brachia, lugubres gemitus, et pallor ubique
Mortifer: instantes haerere in tergore Cimbri
Creduntur, remisque suas miscere machaeras:
Sic ubi ruricolae vicino ex fulmine stantes
Erexere comae cirrhos, an lumina Phoebi,
An potius videat fera Tartara nubilus ardet
Discere, et ambiguis exercet numina votis.

p.514
Ut tamen ante abitum genii vestigia linquant,
Ligna per, et stantes Corydonum ad littora puppes
Impia flamma volat: tantum Cornelia tecta
Mulciber adspexit placidus, studione salutis,
Atque fugae? an Carolo fuerant quod tegmina Dano

Irrumpente? velut Grajae cum moenia Thebes
Verteret et tetris hauriret tecta favillis
Pellaeus, meritis Dircaei ignovit, et aedes
Pindarica iratas evasit sola ruinas.
Redditus vt classi Gothus externatus, in iris
Fermentoque jacens Carolus suspendia creber.
Atque cruces loquitur coram, retinacula fundo
Attolli, Batavisque jubet concurrere transtris,
Seu tentare fretum, sive eluctarier audent,
Longe alia ipse sibi: votorum immania culpat,
Fortunaeque jocos. haec inter carbasa venti
Distendunt, volat uncta ratis, dum tardior in se
Descendit Carolus, moxque in penetralibus alni
Tectior, ad primos ita saucius infit amicos:
O utinam invisi nunquam sedisset arena
Classis! et atratis lucem hanc eradere fastis
Sponderent superi, qua Suecum Amagria Regem
Et fugere et fundi vidit, fluctuque lavari.
Quod volvis, sors laeva, nefas? nempe ante levasti,
Sueta tibi ut posthac inter ludibria jactes
More pilae? cur haec nunquam Varsavica propter
Moenia, Cracoviosque lacus, Mitovumve penates
Monstrasti te posse? omnem nunc insula laudem
Sesquipedalis habet, Carolo fuga sola relicta est.
Quam non vana meis irrepsit Wadstena somnis

p.515
Fatidica? et Lycius Gustavus? inhorreo si se
In reliquis Morpheus similem dabit: Halla quid ardes
Quid Fiones? quid Sunda coquis? Gotheburgane nostra
Subdere colla paras, quondam ut Calmarnia, Cimbro
O coeca ambitio! quae non tibi pervia fingis
Culmina? Hyperboreum jam dudum nomine mundum
Terrebam, a populo concurrerat anxius omni
Legatus vel dona ferens, vel foedera poscens.
Brandone admisso, conculcatisque Polonis
Anglus noster amor; genus insuperabile Gallo
Suecus erat, Belgaeque sudes, cum Dana regusto
Oppida Relliquias Martis, fragmentaque era
Lecturus, medias intempestivus in Hydras
Incido, nec clavam, nec verba nec arma paventes,
Ille, ille invictus, domitorque exercitus orbis
Victima fit Cimbro! seclique probrosa futuri
Fabula! quin Batavus vicinum navigat aequor
Arduus, et calida delibrat fulmen ab aure.
Pergamne obstantes turmis incingere muros?
Abducamne alas? fugiamque sequendus ab hoste?
Occurram Batavo? forsan mihi plumbeus ille
Nauta diu plexas Regali e vertice lauros
Decutiet: quid si (quod abominor) ipse sub auras
Spiritus irrequieta cavens habitacula raptim
Evolet, et mediis inopinum subtrahat ausis?
Turbaro maria et nullum placavero fluctum.
Dixit. et abruptis immutuit ore querelis.

p.516
(67)
ARCTOS PULLATA
tumulo
Augustissimi Regis,
FRIDERICI III.
Danorum, Norwegorumque
nuper
Monarchae,
Patris Patriae desideratissimi,
illacrymans.
MDCLXX.

p.517
Ite iterum in lacrymas oculi, gemituque geluque
Pectoris Augustos manes, et flebile sceptrum
Excipite, immenso dum verba, et sensa dolori
Deficiunt; dum lingua stupet, confusaque Pallas
Semianimes inter singultantesque Camoenas
Mutit, et assuetae paene obliviscitur artis.
Quaerit se se Helicon, non invenit: inde tribunal
Funerei palloris obest, inde orba Parente
Dania, et infestae coelorum Aquilonibus irae.
Frigemus cuncti, postquam frigentia Regis
Ora silent; flemus bustum irrevocabile; flemus
Ereptum, sacras vetuit qui flere Camoenas,
Ipse Arcto Phoebus, Phoeboque benignior omni.
Ergo jaces Boreae Rector, nec purpura, nec te
Semideum genus, et majorum ingentior actis
Mens, cognata Deo, et superi reverentia coeli
Legibus exemit Lachesis: quid denique restat
Fulminibus, fortuna, tuis? si sceptra cruente
Funestas, totisque inducis nubila regnis
Unius occasu; certe non unius illa est
Jactura; involvit Borean, culpamque nocenti
Exprobrat populo, sacrum cui sydus ocellos
Subtraxit demum, stellamque indulsit Olympo.
Quis sensus, Regina, tibi? quis pectoris horror?
Quaeve oculis tenebrae? Sophie licet ipsa theatrum
Pectore in hoc teneat, scissis immugiit intus
Visceribus dolor, et defleta per ora cucurrit
Semianimis gemitus, pallorque ruborque stuporque
Et consanguineus lethi rigor. ipse tiarae
Successor, Boreaeque haeres, licet altior exstet
Humani turbis animi, rorantia tersit
Lumina, supremumque vale lugubris, hebensque
Audiit, et votis fata exarmare cupisset.
Quin etiam externis pignus venerabile in oris,

p.518
Dum legit Adriacas Princeps GEORGIUS urbes
Dulichio similis, sectumque explorat ad unguem
Ingentis populi genium, suspirat, et urnam
Increpat, assurgunt Veneti, gemitumque propagant.
Quid regnatricem percenseo carmine stirpem?
Foederibusque, et conjugiis, et sanguine nexos
Terrarum Dominos, et quicquid ubique regentum est
Heroum? queis laudis amor, queis nobile cordi
Principis exemplar, queis fata ingentia Regis
Cognita, et adversis succumbere nescia virtus;
Omnibus erumpunt lacrymae, ferit Atropos omnes
Lurida, et algentes perreptat ad usque medullas.
Virtutem ex oculis raptam cernuntque, gemuntque
Majorem humana, et redituram in secula
nunquam
Nobiliorem animam; seu eum regnator oliva
Pacatus solium premeret, seu forte juberent
Obliquare sinus fatorum asperrima, seu cum
Legibus exemptos agitaret sanctius annos.
Hinc jam funereo Gallorum sceptra paratu
Testantur commune nefas: cognata Britanni
Regia suspirat; Saxo pullatus; Amazon
Hassiaca atrato profitetur syrmate luctum.
Gottrupium squalet gemitu: stat furva Batavum
Floridior manus; Arctos hebet, jacet Arctos, et hiscit
Scissa stolas, confusa oculos, et lurida crines.
Spargit anhelanti fletuque et pulvere corpus.
Ille etiam Gothica grandis regnator in aula
Attalicos damnans habitus, sedet ater, et olim
Placatae, in solidum nunc obliviscitur irae.

p.519
Ad famam exstincti stupuit mare, et aequora tota
Diriguere gelu: seclis insueta videres
Marmora Rostochium Lollandis nectere, Mönam
Vismariae, dorso Balthen transmittere currus,
Qua prius aeratae conflixere ordine classes.
Immemor officii Sol palluit, et modo segni
Lampade pigrantem paene illustrare Booten
Desiit, hinc terno mentitus Protea vultu
Ingessit se se ferali schemate, et urbem
Terruit ostento dirique tricorporis umbra.
Sirenes, genus infaustum, sceptrisque timendum,
Si vacat annales patrios evolvere, lembos
Importuno aditu vexarunt, nequiter ausae
Littora per, nautas unco suspendere naso,
Et legere ejectas, et lusu attollere chartas,
Omina Hyperboreae dudum suspecta coronae.
Sed nondum intellecta tibi, misera Hafnia nondum
Credita Regali bustum protendere mitrae.
Nunc Phoebi cortina patet, tripodesque loquuntur
Nube procul: nullo non Oedipus errat in ore.
Secla genethliacas tandem mansuetius artes
Suscipient, ex quo lacrymosam funeris horam
Dimensi numeris, filoque, et pollice fasti
Fatidicis veri nimium inscripsere Calendis.
Ipse, ipse Augustus divina mente futurum
Viderat, atque aliis olim immersabilis undis,
Hanc quoque terrorum Dominam calcabimus, inquit,
Mente alacres, satis huic, satis insudavimus Arcto:
Templa vocant Superum: quid enim vel culmina Regum,
Ut surgant alti paene ad laquearia coeli,
In cineres tandem languescet purpura: tollit
In sublime caput, nitet ardua, concidit, urnae est.
Haud secus artifices inter globus excitus ignes

p.520
Sulphure differtus, nitroque Pyracmonis arte
Erigitur, turresque supra micat alite flamma
Altius exsurgens, Lunaeque propinquior orbi
Dum spectantum oculos alacri fulgore moratur
AEreos inter tractus, et inhospita nimbo,
Hastatum crispans caudae syrma; ilicet ictis
Visceribus crepat, atque alios mille exit in ignes,
Stellarumque greges: ipse interit, inque profundum
Praecipitante ruit sonitu, terramque favilla
Respergens, fumos inter, glebasque fatiscit.
Haec praesaga quidem propriis oracula fastis
Signarat dextra Augusti, cum nubila Clotho
Staret, et extremos versaret pollice fusos:
Heu! nimium praesaga mali: sapientia vera
Illa tua est, nostro sed quondam serius aevo
Declamanda fuit. quid enim? libavimus illam
Illam animam coelo demissam in publica mundi
Commoda, dilecto nondum satiavimus ora
Intuitu, sic te, frontemque, animumque ferebas,
Ultima naturae conantis gloria, sacris
Sic oculis coeleste jubar, sic pectore fulsit
Lumen inexhaustum, et fato prudentia major.
Talis in illustres metator spiritus artus
Intrarat, qualem Salomonia credere par est
Secula consiliis rexisse salubribus, ut se
Eois Regina plagis, thyrso excita laudum
Exigeret solio, per et aspera et invia, terrae
Judaicae inferret, visisque ingentibus hospes
Concideret subito paene externata stupore
Visaque thurilegis narraret mira Sabaeis.
Heu! quantum amisisti Aquilo? suspiria nulla,
Nulla satis. morimur tanto cum Principe cuncti,
Et funus commune sumus, nisi regna serenet
Una Codanonio restans sacra anchora sceptro

p.521
Filius Augustus, cujus dextra ardua regnis
Immortale diu quiddam promittit, in illo
Solamen moerorum, et consolabile vulnus
Speramus (quanquam sedeat praecordia scindens
Hactenus, et metuat tangi dolor) illius ore
Illius intuitu spem vitae ordimur, et una
Si liceat, muto quicquam promittere Phoebo,
Ordimur vitam FRIDERICI, et nobile fatum
Versibus, Aonioque ulciscimur Atropon igne.
Ergo ubi prospectum Superi voluere Boreo
Imperio, et majus CHRISTIANI a sanguine sceptrum
Derivare, polus solito vivacior astris
Affulsit cunis FRIDERICI, et sternuit omen
Phoebus in excelso; risit Mars, Pallas olivam,
Et frameam stetit usque vibrans; nec fortius usquam
Humanam ad genesin conspiravere planetae.
Nascentem Charis ipsa sinu, Peithoque recepit,
Mamma, Minerva, tua est, plenis quam faucibus ingens
Hausit adoratus jam pridem Aquilonibus infans.
Scintillant oculi, facies venerabilis, ora
Intuitu primo Dium confessa Parentem:
Frons fati jam plena sui, majoraque spirans
Excelsis atavum titulis. Sic prima juventae
Ingressum spatia, et foetos virtutibus annos
Credibile est Isai natum, cum crudus ephebus,
Et jam paene puer, coelo dilectior iret
Eliabo, Sammaque, et honoro vertice Saulis.
Mox ubi Palladiis deleganda artibus aetas
Approperat, procul inde pilae, procul inde palaestrae
Tyronum, et teneris vexata crepundia dextris.
Stant circum proceres Graji, proceresque Latini.

p.522
Erudiuntque capacem animum: sapientia primam
Antevolat pubem, formatoresque juventae
Praeverti se mirantur, fixique stupore,
Hic, ajunt, librorum heluo penetrarit Athenas,
Et Latium, Solymasque puer; quid denique restat
Discendum sublime Viro. quam serius intrat
Intima coelorum precibus? quam pectore spirat
Numen, et ardenter se se conformat Olympo?
Dania vix capiet genium: ni Rege creatum
Constaret, solium Romani Praesulis istos
Ambiret mores, conjuratique Quirites
Sponderent sanctam Dano sub Principe Romam.
His mersum studiis vidit Parnassia Sora,
Sora adventurae stipulatrix prima tiarae,
Nunc funesta metu, vivum nunc paene cadaver
Dum cadit Augustus, quo declamante theatra
Vivebant, magnumque auscultatura Periclem
Laurea sceptriferis nectebant serta capillis.
Inscia venturi; si gens tamen inscia vatum est,
Praemonstrante diu fama virtutibus istis
Plusquam regalem promittere fata coronam.
Sic lustra exegit, decus indelebile Phoebi,
Nunc in Socraticos divertens sedulus hortos,
Carneademque, Biamque, inconnivumque Thaletem
Exemplo referens. nunc anteeuntia secla
Scrutatus Babylona petit, Persasque Monarchas,
Et Medos, Grajosque, resurgentesque Latinos,
Historiamque omnem revocat. nil grande Britannus,
Nil Gallus, nil Belga dedit, nihil Hesperis ora,
Nil Boreae fasces tantae impenetrabile menti.
Os quoties parcumque cibi, ignarumque soporis
Phosphorus aspexit, remeansque tenaciter uni
Infixum studio vidit, stupuitque videndo.

p.523
Nunc Helicon patuit, castigatumque Maronis
Haesit epos manibus, totusque ab origine Pindus
Utile permiscens dulci. mox astra, polique
Decretum tentare vias, Ptolemaeaque scire
Dogmata. mox terram radio permensus et aequor
Euclidea stetit contemplans scita, manuque
Artifices gyros, et schemata mille tuendi,
Sternendique arcta formavit saepe papyro,
Saepe pavimento molli. quid cuncta retracto
Lassatura olim Fabium, totumque Sophoclem,
Ille cothurnatam docuit qui incedere Cyrrham.
Omne ultra soccos Medici. quid jura Quiritum,
Juraque Mavortis poscant, quid jura tonantis,
Atque oracla olim coelestibus edita Delphis,
Versat, et attento trutinatur cuncta labello;
Totus venturae defixus imagine vitae,
Totus ad aeternum suspirans pectore sceptrum;
Sive per annales sacros excurrit, et illud.
Jactatum fatis, atque insuperabile spectat
Navigium, seu translatos in sydera Patres
Excutit, immensumque Deum praegustat anhelus.
Hoc agit in fanis, hoc in penetralibus, hoc in
Quercetis, pia Sora, tuis; comitatur agentem,
Ductorum manus, et famulatrix turba, stupetque
Bellipotentem animam sic pulvinaria coeli,
Praesulis in morem venerarier. Ille profanis
Judiciis [Judiciiis ed.] major pergit corylum inter et ornos
Intendens Superis mentem, cum forte levato
Instrepitat capiti quiddam, tremit ordo comarum,
Incumbensque notatur onus; respectat in altum,
Ecce tibi! folium, genus admirabile, quernum
Nomen adoratum FRIDERICI insigne corona
Ostentans, latoque inscribens sigmate Regem.

p.524
Ille parum motus visu: Dodona, quid, inquit,
Parturis? an loquitur quercus, foliumque Sibylla
Spargit ab annoso dictans praesagia ligno?
Quicquid id est, fratrem haec spectant, ego deprecor omen,
Involvoque meae me sorti: haec dixit, et astra
Suspexit reverens. ostentum edurat, et alte
Infixum clausas paulatim vellicat aures.
Excutit is visum, visum tamen usque recursat,
Increpitatque frequens. manet immutabilis Heros
Ostento: haud aliter si quando in Morphea Joseph
Incidit. adspectat coram stellasque cadentes,
Obliquare sinum culmos, flexuque minores
Testari se se fratrumque, et patris aristas
Non temere insultat visis, non anxius optat,
Tantum experrectus nutu requiescit Olympi.
Interea armigeras conjungit serius artes,
Queis eques infestum delibret, et exeat ictum,
Queis pedes in subita deprensus pugnet harena,
Quaque via hostilem Dux vitet, et obruat agmen.
Hinc bellator adest, succussatorque caballus
Scanditur, et jussos spumans versatur in orbes,
Nunc ceu Pegasea volitans fere in aethera planta,
Nunc Lacedaemonio rapiens ceu Castora fraeno
Cyllarus, ut si quid poscat Bellona, paratum
Inveniat fortuna Ducem, patriosque Triones
Asserat, et coelum vetet inscendisse gigantas.
Sic Patris auspiciis tutas regnantibus artes
Imbibit, et genium Patris, quo grandius orbis
Nil vidisse potest; quo non cordatius alter
Romulidum, Macedumve suos in praelia ductor
Expediit, strictove paratior agmina ferro
Anteiit praesenti animo, impavidusque pericli:
Sive triumphanda est rigidi Calmarnia muri,

p.525
Elsburgumque fremens; seu magni Caesaris alae
Lassandae, et victis Hamaburgum nobile Lymphis
Obsequii memores cogendum ediscere mores;
Seu Neptuninis habitandum classibus aequor,
Insilit extrema Balthem, Listramque senecta
Fervidus, et famulas pugnando vindicat undas,
Quo se cunque movet, quacunque in parte pericli est.
Hoc sub fulmineo FRIDERICUS ad arma Magistro
Raptus, inexhaustam locupletat providus artem
Et Batavo, et Gallo ductoribus. itur in oras,
Qua se Mauritius, qua se fortissimus olim
Extulit, et celeres docuit Mavortia Celtas
Ille Capetanae regnator masculus aulae
Henricus, natique tumens Richelius armis.
Hic Princeps animum nunc huc, nunc dividit illuc,
Et varias rapit in partes. frustra improba Siren
Admovet hamatam vocem, et ferale coruscum
Luminis improbuli; frustra stat Bacchus in auro
Ardescens, patulosque incassum provocat haustus;
Nulla voluptatum juvenes effeminat annos.
Sed consulta Ducum librat, moresque regentum
Inspicit, et cunctas trutinando examinat artes
Bellandique, gubernandique, et rara sciendi.
Mens tamen ad coelum nusquam experrectior, auris
Fixa sacris, intenta polo pia lumina, quo dum
Vertitur, excurrit qua nunc Dionysia surgunt
Fana, coronato qua plurimus incubat auro
Mysta, sepultorumque ostentant splendida Regum
Mausolaea caput, rursum hic oracla coronam
Promittunt: Druidum veteri de sanguine praesto est
Ignoti nova forma viri, reverenda paratu,
Utque alium spectat generosa ex stirpe leonem

p.526
Inserere in diadema caput, non convenit, inquit,
Huic capiti, et raptum FRIDERICO imponit, et hic est,
Cui Superi a primis spondent sceptra ardua cunis.
Erubuit dictis Heros. nondum accipit omen,
Fortunam hanc fratri delegat, et omnia lustrans
Orbe peragrato remeat consultus Ulysses.
Nec mora, Bremensis pandit se purpura, et optat,
Invitatque Ducem, tanto sub Praesule felix,
Et pacis satiata bonis, et anhela vocante
Paulatim ad majora polo. quis vincere metro
Herculeas curas, regnatorisque profundum
Consilium potis est, ex quo provincia sacrum
Ibat in hoc gremium, nil delassatus obivit
Omnia Pompilio par, sive ancilia coelo
Evocat antiquis potiora, et nobile templis
Palladium stabilit, geminum seu claudere Janum
Pergit, et optata placat fera secla quiete.
Haec illi Aegeria est: stat vespertinus Olympum
Sollicitans, populumque inter suspiria sancta
Mane piat, sapiensque his ab congressibus exit.
Mox aliam Aegeriam decernunt fata Trionum
Nobile conjugio missuram in secula germen
Quo florente diu lassata repullulet Arctos
Et caput Augustis radiatum insignibus ultra
Protollat, serisque Nepotibus induat ostrum.
Ergo Venus supra Junonem, et Pallada supra
Ingenio vigilans, forma excellentior omni
Nereidum, Dryadumque sagittiferaeque Dianae,
Exorata toros scandit; Luneburgica tempe
Applaudunt, SOPHIAMQUE alto de sanguine Divum
Nexibus aeternis sociant; quam fausta Trioni
Nominal conjungit Pax, et Sapientia dextras,
Utraque securum promittens gentibus aevum,

p.527
Utraque praestabat. Sed enim furialis Enyo
Quid non pervertis? quid non coelestia cogis
Pectora, vicinas acuens in Martia gentes?
Improvisus adest veluti cum fulmine lapsus,
Infaustum Cimbris nomen, Torstenson, et urget
Oppida belligeris, et tristia rura catervis.
Insurgit contra meritis jam grandis et aevo
CHRISTIANUS, vetulamque inspicat casside frontem
Ardescens facto: socias accommodat iras
Filius, Iliaco patrem erepturus ab igne,
Magnaque sed modicis recipit castella maniplis,
Huc atque huc armis properans. Bredeburga notasti
Fulmen ab Heroo jaculatum sanguine; Ripae
Sensistis rigidos tandem descendere muros,
Fortunamque sequi FRIDERICIE: edissere coelo
Par vallum, similique animatum milite, quo te
Robore scalarum, quo contemptore pericli
Perrupitque animo, Mortanumque exuit arce.
Discussae turmae, regio purgata, revixit
Cimbria, Rensburgo dum bellicus imminet hostis
Arte minax, et Marte ferox, et callidus astu,
Principis ingenio fractus conamina lusit.
At non ulterius pax aversata Booten
Respexit gentes fassas. Sed Regia sceptra
Bella alia involvunt, vexat Libitina tiaras
Et Natum, et Patrem moesta componit in urna;
Hector restabat solus, spes omnis in uno
Hectore post raptum Priami, FRIDERICIUS Hector
Clamatur populis, orbo solatia regno.
Quo sine proh! superi, domus Oldenburgica, sanguis
Regnator, Divumque genus tot secula, tristes

p.528
Isset in exequias, formidatumque sepulchrum.
Sed superis provisum aliter. FRIDERICUS in orbe
Spirat adhuc, patrias ut coram vindicet urnas.
Ille inclinati venturus Scipio regni,
Ille olim e quercu, Dionysiacoque vocatus
Hammone ad sceptrum, tum demum intelligit omen.
Consiliumque poli, cum Dana e gente diserti
Centum oratores veniunt, arasque, focosque,
Gentilesque simul dedunt cum sanguine fasces.
O quoties! memini, patrum, populique Quiritum
Vox erat una, VENI FRIDERICE, inscende tribunal,
Atque Codanonium patriis virtutibus orbem
Dirige: ad haec Princeps: fatis accedo, Deisque,
Quanquam onus immensum paene interpellet, et instans
Tempestas humeris, praevisaque turbida secli,
Providit coelum, VENIO. quae jubila genti?
Quis populi applausus? cum jam FRIDERICUS in ostro
Sublimis patrias ad festum altare secures
Prenderet, et Dium caput in diademate condens
Ore sacro totas, et Majestate plateas
Impleret, fusos in genua precantia cives
Inspectans, linguisque eadem conamina: VIVAT.
Ex illo Augustus curas partitus in omnes
Grandem animam, dignas regnatore explicat
Exsomnis seu cruda jubet Bellona parato (artes,
Prospicere imperio, caligantesque procellas
Flectere consiliis, et Martem avertere dextra,
Seu pacata monent fesso succurrere civi,
Erigere oppressos, virtutem extollere, donis

p.529
Conciliare honos, pravumque adstringere fraeno.
Conscia sudoris, cumulatorumque laborum
Bis testor, bis lustra duo, quibus ardua sceptra
Sedere his humeris, quibus insuperabile pondus.
Et leve inexpertis tantum, gemmata corona
Ambiit excelsum caput, Aetneamque professa est
Se molem, Herculeis gestandam viribus, illa,
Illa impacato est legum irreverentia seclo.
Sarcina Atlantaeos delassatura lacertos
Imperium est, civi fesso si curta supellex,
Vicinumque potens fortunae filia regnum est;
Si propior Tiphys congestis undique gazis
Incubat, et reliqui commercia vellicat orbis.
Tranquillo quivis mare navigat, at simul aeqvor
Aeolii quassant fratres, coelumque, salumque
Confudisse parant, ratis indiget arte magistra.
Molliit hanc molem pietas, et nobile cordis
Delitium, sacrae, coelo inspirante, Camoenae:
Perdius inque illis Augustus, perdius inde
Provocat in terras fortunam, et robora sceptro;
Ipse suos virtute praeit, nec vita regentis
Segnius irritat cives, quam jussa severa.
Stat probitas, stat sancta fides, Regemque volentem
Amplexu stringit jugi. si casta requiris
Pectora, si clementem animum, si sobria laudas
Tempora; si genium taciturnum, artisque silendi
Callentem, affatu facilem, parcumque cruoris,
Immemoremque irae, contemptoremque cavillae,
Assuetumque Deo, solus FRIDERICUS in uno
Pectore tot contraxit opes, tot condidit arca
Thesauros virtutum: haec illa domestica magnum
Quo se cunque tulit, stipavit turba Monarcham.
Advigilat sceptro Themis, Astraeamque tribunal
Terram iterare jubet; templum reseratur ubique

p.530
Justitiae, nemo nisi lege ulciscitur iras.
Urna ferit sontes, insontes vindicat urna.
Tros, Rutulusque idem: nullo sufflamine causa
Sistitur. In Danis annus condemnat, et annus
Absolvit lites. fuerit sapientia Spirae,
Suspendisse animos, causisque impendere lustra;
Non placet Arctoo Fabius sic degener orbi.
Haud ignota loquor: quoties justa ultio jussit
Augustum in propria ad ferrum descendere lite;
Non vocat auxilio ferrum, vocat ante tribunal
Legiferae Themidos sontem: stat utrimque parato
Testis in officio, librantque volumina legum
Allegata patres; tandem decreta sequuntur
Digna pagi Areji, Lacedaemoniique Lycurgi
Minoisque urnis, Amphictyonumque Senatu.
Moribus his majus quiddam diademate Patrum
Spondebant Superi; sed enim impendentia sorte
Excipienda prius lugubria, nemo brabeum
Sustulit intacta quondam gladiator harena.
Ergo instant Danis immensa pericula regnis
Surgat ut ex tantis sceptrum sublimius undis.
Ne dubita excelsis FRIDERICE accedere fatis
Dura per, et salebras, Dii praesudare trophaeis
Commendant, nunquam Tirynthius isset ad astra,
Nunquam Romulidum Capitolia splendida victor
Julius intrasset, nisi per discrimina uterque
Grassatus solidis fregisset gressibus illam
Terrorum matrem, et vulgi crepitacula, mortem.
Nec mora: miscentur bellis Aquilonia sceptra,
Armanturque manus (longum est arcessere causas,
Ambagesque intrare omnes) stat in aere minaci

p.531
Et ferro Boreas: stant castra frementia castris
Opposita, alternoque tepescunt sanguine sclopi.
Ancipites turbae: modo Fördam Danus, et omnem,
Qua patet, armatus ditioni adjungit Iempten,
Obterit Hallandos, Gothicosque, ut Cneröda circum
Pascua belligerum FRIDERICUS contudit agmen,
Terrorem ostentat Gotheburgo; classibus aequor
Insternit, Balthenque diu percursat, ut hostem
Invenit, inventum collato Marte refutat.
Digrediturque maris Dominus. Sueo contra peragrat
Cimbrorum attegias, discordantesque maniplos
Danorum in crudam redigit Mavortius Oddam.
Odda recens vallo, somno indulgentior Odda,
Ibis in obscurae tenebras, et nubila famae,
Nocturno, pudet heu! tentata et dedita saltu.
Vive quidem post hac, sed verso nomine vive,
Et tenebras exturba oculis, culpamque resarci,
Calda secuturis si qua ingruat alea seclis.
Surrexit Carolo spes amplior. inde rigores
Hyberni ut crescunt, persultat masculus aequor
Marmoreum, in Fionasque movens, gelidosque Selandos
Immodicus voti, speque invitante labores,
Fortuna famulante gradum protollit, et urbem
Hafniacam aspectat procul, aspectaeque minatur:
Horror in urbe frequens, properant in valla Quirites,
Vicino properante metu: venit Hannibal, ajunt,
Cannarum victor, venit ilicet, atque Capenae
Ostentat turmas portae. FRIDERICUS ad illas,
Accinctus gladio, nequit exhorrescere turbas;
Disponitque suos, agmen perrumpere certus,

p.532
Trampejo ductore: Brito sufflaminat ictum
Medovius, medium se se ingerit, atque cruorem
Spirantes utrimque animas, iraque calentes
Frigoribus mediis sistit. Disceditur armis,
Pax sincera redit, conjurataeque per aevum
Pignus amicitiae dextra rectrice novatur.
Oscula junguntur dextris. Gaudete Triones,
Aeternam spondent felicia secula pacem.
Proh Superi! puncto Bellona resurgit; et Arcton,
Qua data porta, ruit, spectamus ephemeron aevum
Discinctis passim Danis. FRIDERICUS ad urbem
Aspectans cuneos bellantum, et classibus omnem
Urgeri portum, extern osque in collibus ignes,
Fulminaque, et fremitum, viso impallescere nescit,
Innixusque Deo, causaeque, hostilia circum
Agmina perlustrans animis: haec agmina, dixit.
Torva oculos, durata manus, assueta cruori,
Laudibus accedent nostris: feret illa salutem
Machina, quae nostros subito quatit ariete muros,
Fata viam invenient. oraclum credita civi
Regia vox, fremit assiliens, et commodat iras
Praesidiis, valloque frequens; Mars intrat in omnes,
Et suetas Musis animas incalfacit; uno
Redditur alloquio bellatrix Hafnia, et arma.
Arma improvisis subito fert obvia telis.
Prorsum imperfecti nulla est fiducia valli:
In dextris spes tota sedet: pro moenibus adstant
Pectora, queis patria cuncta inferiora salute.
Interea occultis fossarum ductibus urbem
Accedit Sueo, Maeandros nunc mille figurans
Telluris sinubus, venienti retia Cimbro.
Nunc spelaea tegit multa cruce, et ostia firmat

p.533
Aggere quadrato, super incumbente tonitru,
Et foetis letho serpentibus, ilicet ardent
Artifices bombi, turresque, et valla salutant
Mortibus, exundant noctes flammante globorum
Insultu: passim locus omnis, et omnia late
Templa Deum strepero tunduntur sulphure, et aedes
Accipiunt inimicum imbrem, petit aethera pomum
Funebre granati, mediaque in nube coruscans
Fulmineo lapsu terras, hominesque cruentat.
Coelum ipsum ruere, et confundi elementa putares
In chaos antiquum! tellus flammae aggemit, aer
Ex semiambusti rutilat nidore suburbi.
Circumstat laetus longa assuetudine Suecus.
Stant hilares Galli, mystaxque Polonicus ardet.
Stant animo ingentes, parvo sed corpore Finni,
Delibrantque ictus, et per compendia mortes.
Responsat simili FRIDERICUS munere, ubique
Cos hebeti, calcar tardo, ignaroque Magister;
Ipse suis praesens animos hortatibus implet,
Ipse prior discrimen adit, civemque gubernat
Majestate manus, et pontonem expedit undis
Mille loquentem urnas, et mille pericla ferentem.
Cominus ire libet: stellata erumpit in hasta
Miles Apollineo sociatus flore, sequuntur
Mercuriique globi, et collegia dura fabrorum.
Mille volant glandes, clava instat ferrea, et iram
Fortunamque urbis, mandataque Regia portat.
Masculus obsistit Sueo, fulminibusque refutat
Urbanorum aditus, inclinatamque suorum
Fulcit agens aciem, donec vivacius instat
Dana Magisterio Regali exercita turba.
Hinc strages, non pugna calet, spelaea patescunt,

p.534
Et venit in lucem nequicquam flammifer hostis,
Occidit, admorsaque cadens mutescit in hasta.
Nequicquam Swanto veteranorum objicit agmen
Bellantum, ruit ipse, suisque immortuus armis
Occubat, Hafniacae remeant capto agmine stellae.
Sic oppugnatae crebro praeluditur urbi
Mortibus, et totis miserescere nescius imber
Grassatur tectis, grassanti assibilat aura.
Parte alia urbanos qua spectat Amagria muros,
Infert se campis, aditumque interrogat omnem
Carolus, adversa surgit FRIDERICUS in hasta,
Circum densantur Troes, densantur Achivi,
Par animus cunctis, vitam impendisse periclo,
Et Rege inspectante mori: confligitur arvis.
Jurares acies rediviva ad Pergama Grajas
Incaluisse iterum, sic quondam interritus Hector
Ilion excursu tegit, instructasque phalangas
Submovet armatus, sic contra immensus Achilles
Hectora lethifero gaudet stravisse veruto.
Hoc distant, postquam Danum videt Hectora
Irruere, et fulmen moliri nobile, donat (Achilles
Se ponto, fumos ruri, suaque agmina ferro.
Haec inter Batavus socios ex lege maniplos
Advectans ratibus tumidi subit ostia Balthis:
Stant freta clausa rati, stat vinctus compede pontus,
Omne latus tristi velorum obtexitur umbra:
Hinc classes venienti, hinc et castella minantur
Foeta armis tonitruque. nihil commotior undas
Sulcat, et immanes inter se se expedit alnos
Opdamius pugnax, emitur victoria quamvis
Sanguine Praetoris Vitti, Heroique Florissi.
Mittit in auxilium FRIDERICUS transtra, duellum

p.535
Terminat emissis, sociosque receptat ovantes.
Nondum expugnatur Caroli spes: ire tenebris
Tectus amat, noctuque trementi illabier urbi
Valla per et fossas: hinc machina crebra fatigat
Artificum mentes, scalaeque, trahaeque, globique
Hamati, et centum foecundi mortibus; adsta:
Martius, et nulli temere expugnabilis astro
Miles, inexpertaeque applaudit nescius arti.
Collaudat genium fabricae, spondetque paratum
Obsequium, seu per palos, et spicula valli
Ferro eluctandum, seu per glacialia fossae
Tentandi insultus; se denique pergere in arcem
Qualicunque via, et Domino reperire coronam.
Dixit, et invasit pernox exercitus urbem
Mente alacris, nimiusque spei, tyroque sepulcri
Promissus candore stolae; nec saxa, nec ignes
Exterrent primos aditus, noctisque profundo
Defensos: subeunt muris, huic sublica ferro
Demitur, hic latum palis capitegmen inurget,
Hic celer aerata retro fert spicula clava,
Is catapultarum streperum genus, arietis instar
Expedit, occlusas certus diffringere portas,
Tiglerii petarda vocant: volat alite ferro
Ante uncus, medioque globus, vaga pertica retro,
Exemplar priscae rediens in secla Chimaerae,
Cui mira audenti Deus, et fortuna recessit.
Aptantur scalae vallis, conscenditur, anteit
Uglarius socios, curtamque innixus in hastam
Circumspectat ovans, cum se FRIDERICUS adesse
Et vigilare docet, salit undique pestifer imber,
Miscenturque manus. illustrant fulmina noctem
Magno utrinque suos animante in praelia Rege.

p.536
Et dubitat fortuna diu, cui militet, utri
Debeat assensum: tandem Gothica ira retrorsum
Cogitur, et victam permittit casibus artem;
Arctantur passim cunei, densique phalanges
Irrubuere stolis, nix sangvinolenta remugit
Mortibus, et sanie; stat Calebo tota cruore
Decolor, in tenebris crebri pereuntque jacentque
Nocturni proceres, et Martia nomina gentis
Magnanimae, armifero nuper funesta Polono.
Felices animae! si sic Byzantia propter
Moenia, Threiciosve lares, aut oppida Cressa
Spiritus aethereas pro Christo exisset in arces.
Nox Carolo tristis, nec tuta ingentibus ausis
Visa comes. forsan posthac felicia spondet
Bella dies: patulo coram stat cernere Phoebo.
Halda insultatur, sed tela inimica retundit.
Pergitur in Fionas: pugnatum hic arte Magistra
Agminibus lectis, adversaque sole corusco
Arma coruscabant, virtus Mavortia utrinque.
Et vires utrinque pares: modo Sueca triumpho
Gens prope: mox Dano laurum stataria spondet
Pugna: iterum dubia est, iterum suspensa futuri,
Atque incerta quibus se tandem indulgeat armis
Pendet in ambiguo: ceu cum Neptunia puppis
Tempestate agitur, nunc huc, nunc volvitur illuc,
Africus in scopulos rapit, horridus Auster in oras
Praedonum, gyrat vertigine Circius alnum.
Vento exsurdatus perdit clamata Magister
Jussa, Deosque metus inter sedet omnia poscens.
Tandem inclinati succumbunt agmina Sueci
Fortunae, FRIDERICE, tuae: cuneisque solutis
Danus inexpleto rapitur per millia ferro,
Et metit obstantes: sequitur victoria, qualem
Vix sperare hominis, certe tribuisse Deorum est.

p.537
His gradibus scandit FRIDERICUS in ardua famae,
Invenitque viam fatis: sic extulit Arcton
Damna supra, et toti se se superextulit Arcto
Ingenti meritorum acie: patria ardet amando
Servatum ob civem; repetit pax aurea terras.
Arma relegantur, pedibus calcatur Erinnys:
Succedit diri felix oblivio belli:
Clauduntur jani: fumant altaria votis:
Dona crepant: levibus sed tanta pericula donis
Majora, exposcunt quiddam sublimius, intrant
Consilium Patres, meritum libratur, et ingens
Lassatae Stator gentis; virtutibus istis
Nil par inveniens, nil Dania grata secundum,
Servatori ipsam se se dedit, inque Monarchae
Ingressa est gremium, resupinavitque penates
Ad coeleste genu: et tua sint patrimonia, dixit,
Sceptra diu, natisque. ex hoc assvesce vocari.
Magne Pater Patriae, Danoque salutifer orbi.
Ex hoc perpetuis sacra pulvinaria votis
Poscimus, ut patriam sangvis FRIDERICIUS Arcton.
Dispenset felix, haeredumque agmine longo
Regna serenatis vehat ad prosperrima fatis.
Annuit, et charos miti complexa Triones
Mens Augusta sinu, nomen venerabile Patris.
Induit, exprompto tota pro gente labore
Invigilans: veteris curae nunc duplicat aestum
Quassatos refovens secura in pace colonos.
Nunc parat addictis commercia reddere terris,
Et Balthem auriferae stat continuare Guineae.
Nunc titulos meritis decernit, praemia civi,
Laudem aliis, aurum qveisdam: sedet aurea torquis,
Et stupet in medio se centurione videri.
Hos pilenta levant; multus premit esseda Consul.
Ante pedes, dono Regis nunc jure Curulis.

p.538
Mox vicina suis spectans incendia terris
Temperat ingenio pugnas, et si qua refellit
Arma armis, illos invitus tendit ad enses,
Et ventum huc nollet; quid enim pacatius illo?
Cujus in Augusta radiat pax aurea fronte,
Pax oculis, animoque sedet, pax nomen inumbrat.
Ne tamen infestis pateat legionibus Arctos,
Prospicit in longum, et crebro munimine firmat
Oppida fulmineis iterum opponenda maniplis;
Si qua olim terris funesta repullulet hydra,
Et ruat in vetitum Mavors. hinc flore juventae
Bellatricis opus, ne si discincta potestas,
Exarmata novos metuat clementia ventos.
Nunquam sponte vocat Martem: nil lenius illo
Si sibi permittas; statque indulgere paratus
Criminibus, magno satis est prostrasse leoni
Corpora, cum victus cadit, instantisque pericli
Certus hiat, jugulumque supra pendere securim
Aspicit, et lethi confusus imagine pallet.
Explicet Augusti quam sit clementia Regis
Credibili major, cum cernuus ante tribunal
Horreret, victoque Sinon expromeret ore
Donatae scelus arcis, et indelebile crimen,
Unde in sceptrigeram serpebat protinus urbem
Et fremor, et gemitus, populo indignante, tot arma,
Tot streperos nitri bombos, tot fulmina plumbi
In sua converti, Croneburgi ex pulvere, tecta.
Rarus suppliciis, atque invitissimus urnae
Sanguineae adscripsit sontem, exemploque Tonantis
Crebrius indulsit; nisi si reverentia legum
Cederet ex animis, fasque omne abrumperet amens
Ambitio. tandem patientia laesa retorquet
Tela inimica, nocens si quando accingitur armis

p.539
Enceladique, Gyaeque, eversorisque Typhoei,
Queis labor, et brutus coelo exturbare regentem
Impetus: ad fulmen veniendum est, inque frementem
Surgendum tonitru, et spes extirpanda furendi.
Nec minus interea Musarum castra propagat
Invidiam ipse supra possessus Apolline, seu se
Totum Romana mens est expromere lingua,
Seu libet artifices percensere ordine Musas,
Quis se Grajugenae, Pharii, populique Quiritum
Expoliere, latet gremio hoc; miratur Eleusis
Ignorare nihil rerum sublime cerebrum,
Ostentare nihil. credas Judaea redisse
Sceptra, quibus rigidae quondam incunabula cedri
Vestigata animo, et procul aspectabilis Ophir.
Si qua improvisae subito incidit alea litis,
Alea quae doctas rapit in contraria mentes,
Rex castigatum nil praemeditatus ad unguem
Disceptat causam, et rationum pondere victum
Degravat; intentus suspensa voce Magister
Adstupet, et propriis fossum se intelligit hastis.
Est aliquid culto struxisse palatia Phoebo,
Et Vaticanae palmam invertisse Minervae;
Sed minimum in nostro est id Apolline, cui patula Hellas,
Et Latium; cujus fixum, immotumque cerebro,
Quicquid in humanum fas est descendere pectus,
Haesit, et augusta decus indelebile in urna est.
Adjice constratum tot bellatricibus aequor
Puppibus; erectis tot castra exsurgere vallis,
Qua steterat quondam cespes; tot debita priscae:
Regali dispuncta manu, quis laudibus aequet
Splendorem genii, Natas sive elocat ostro
Semideum Generum; seu nobiliora salutant

p.540
Europae excelsi meritis, et sanguine Nati.
Nil non eximium tanto sub Principe, nil non
Dignum animo Herois, nec magnificentius unquam
Dania legatis externo inclaruit orbe.
Quid loquar ingenium morum? quid mite tribunal
Frontis, et in placido recubantem Nestora vultu?
Nulla Charis procul est, semper mollissima fandi
Tempora, nil tetricum, nil tempestatis in ore.
Circum eques, et dulci circum assuetudine civis
Pendet ab Augusti sermonibus, et stupet ingens
Depositum coeli tanta cum laude severum
Principis, et mixtum defendere posse serenum.
Sic videre suum, Xenophonte interprete, Cyrum
Persidos indigenae, quanquam ille Cyaxaris aulam
Illustret genio, Medoque potentior omni
Infraenat Sardeis, Croesique superba retundat
Spectra animi, lacrymas Abradatae commodat urnis,
Et residens media placidus Babylone colonos
Excipit affatu: nulli in sermone cothurni,
Nulla supercilio nubes, Rex omnibus idem.
At si quando libet causae extricare tenebras,
Rebus in ambiguis, ipse omnibus intima rerum
Altius ingreditur, reliquisque impervia cernit:
Haud secus obscuram si quando illuminat Arcton
Phoebus, hebent reliqui raptis splendoribus ignes,
Et decus Arcturi furvum est, et Pleias orba,
Degener Orion caligat, plaustra queruntur
Indignata tegi, vix Phoebe intermicat ipsa.
Nec satis est propriis defendere viribus Arcton,
Foederibus reliquum trahit in consortia mundum
Pervigil, hos causae ostentu communis, et illos

p.541
Sanguine, non paucos hymenaei pignore, cunctos
Virtutum illiciis, et Majestate verenda.
Nulla polo virtus lapsa est, quin illius aras
Imbuerit primum; mens illibata, manusque
Terras incoluit, sed plus habitavit Olympum.
His fixum studiis, atque immortalibus ausis
Evexere poli, laxant se lydera sydus
Exceptura novum, Divae qua parte coruscant
Progenitorum animae: sensit FRIDERICUS adesse
Fatalem Lachesin, visaque animosior illa
Exspectata diu, non formidata recepit
Spicula, et Auctori, misso in compendia morbo,
Redditus aeternas scandit venerabilis arces.
Mens innexa Deo, quam Te praemisimus aegre
Funeribus nostris? quam Te tua Dania nollet
Cernere lethifero ponentem membra grabato?
Qui Boreae vita, et nunquam moritura fuisti
Gloria; qui seclo exemplum; qui crimine purus;
Delitium populi; sed sydus amabile Musis;
Patronus Themidos; fortunae in fulmine rectus:
Assertor patriae; supra omnia, Numine plenus.
Te quondam Aegypto si fata benigna dedissent,
Plurima sacrificos lassaret victima cultros;
Nunc alia in Danis merces; memoraberis omni
Aetati, et moestis longum plorabere Delphis.
Plangite funesti confusa voce Triones,
Plangite, Statorem extulimus, regnique Parentem
Semianimes, unaque simul prope condimur urna.
Plangite, jam SOPHIE plangit, viduoque cubili
Transigit exsomnes inter suspiria noctes.
Sola levat tristem CHRISTIANI gloria luctum,
Demulcetque colos sceptrorum filius ingens,
Et patriis locuples virtutibus; ille tiaras
Implet, et haeredem divisus in omnia dextram

p.542
Porrigit auxilio, vacillantesque Curules
Fulcit Atlas humeris; quo sospite Dania rursus
Tollet in astra caput, priscumque redibit in aurum,
Si quid habent solidi vatum praesagia, si quid
Ungvibus ex primis licet exsculpsisse leonem.
At nos interea defunctum Heroa madentes
Fletibus abluimus, memorique in corde theatrum
Erigimus DIVO, quod secla refellet, et ignes,
In Natos Natorum abiens, et posthuma secla.
Pessum ierint lateres, pretium subduxerit aevum
Marmoribus, nullo sapientia Principis aevo
Squalescet tenebris, formidabitve sepulcrum.
Illam fama vehet super aethera, transque recessus
Europaeque, Asiaeque, et si virtutibus Afer
Decernit pretium, vel Phernambucus honorem.
Ibimus, et calamis ultoribus invida fati
Stamina rumpemus; nobis Academia vivax,
Illa Patris Patriae toties animata favore,
Auxilio veniet; nos officiosa sequetur
Posteritas, nostrae stipulae superinduet aurum.
Crescet laude virens, semperque virentior Arcton.
Intrabit splendore novo FRIDERICUS, et omni,
Qua via virtuti est, florens cantabitur orbe,
Algentes dum bruma nives, dum sylva juventam.
Integrat, et nitidis expicta novalia plantis
Attollunt rediviva caput, dum sceptra Nepotum.
Inspicit Arctophylax, dum flamma triumphat Olympum.
DIXI.

p.543
(68)
ARCTOS RESPIRANS
Auspiciis
SACRATISSIMI ET AUGUSTISSIMI
REGIS
CHRISTIANI
QUINTI,
DANIAE, NORWEGIAE, VANDALORVM,
GOTHORUMQUE HAEREDITARII
MONARCHAE,
DOMINI
Pietate et Justitia
florentissimi.
M.DC.LXXI.

p.544
Gaudia pullatis iterum nascentia sceptris.
Spemque polo missam canimus, redeuntiaque astra
Nuper adorati prope marcida funera Regis.
Rursus adest Phoebus: quin muta repectitis arma,
Arma Deae? non pausa lyris, non otia nervis
Conveniunt; tandem FRIDERICI exite sepulcris,
Et vitam sperate novam: sensistis ab illo
Fulmine torpentes citharas, et proxima morti
Deliquia, Augustus sed damna resarciet haeres,
Et rediviva dabit Musis, rediviva tiarae
Jubila; cantandum est, sic res jubet, ite per omnes
Laetitiae chordas, totumque Heroa reverso
Delibate metro, quantum semiusta valebit
Barbitos a sacris pridem exsurdata favillis.
Dic mea Calliope, Grajo num luxerit orbe
Clarior illa dies, qua se se indulsit Achivis
Aeacides Trojae veniens exstinctor, utrumne
Illa Macedonio fulsit quae prima Monarchae,
Imperii praesaga novi? quod certius Arcto
Praesidium superis potuit descendere ab astris
Natali, CHRISTIANE, tuo? quem Dania pridem
Inter adoratas luces, atque omina Genti
Laeta salutavit, cujusque ab origine fastis
Natalem Patriae fas exspectare secundum.
Non mihi Chaldaeus fata inspiravit haruspex,
Nullus Aristander sonuit, sed publica Gentis
Lingua Mathematicis longe anteferenda trigonis
Faticano evolvit quondam eventura palato,
Cum sceptro saturatus Avus, vigilumque Nepotum
Anxius, in primis CHRISTIANUM ludere cunis
Laetus inaudiret, seque experrectior ulnas
Tenderet in coelum vegeto conamine magnus,
Mirandusque senex, et divinante referret

p.545
Ista sono, totus venturi in imagine secli:
Exspectate Nepos, coelo famulare, soloque
Parentes inter late dominabere, et ultra
Majorum titulos, et fortia gesta Tuorum
Produces validos fasces. vox una regenti,
Et populo vox una fuit; quam denique certam
Esse jubent hodie Superi, semperque jubebunt.
Salve magnificis lux allatura trophaeis
Principium, salve spes indubitata sereni,
Optatique status, quo vernatura per orbem
Dania finitimas extendet gaudia ad Ursas.
Deplue sacratos oleum venerabile in artus,
Et cirrhis adjunge decus; queis textilis olim
Laurus, et innocuae fulgebit ramus olivae.
Nil nisi divinum de te promittimus orbi,
Nil nisi quod fastos deceat; nos prospera ab illo
Unguine fatidico deducimus ordine secla.
Stant patrii circum, nomen memorabile, Cimbri.
Ante tuos, Auguste, pedes, Mariosque refossa
Ulcisci tellure parant; stat Nerigon altis
Celsa jugis, animosque capit, queis Celtica tempe
Stravit, et occiduis indixit fraena Britannis.
Omnibus ardor inest idem; spes omnibus una,
Sceptra tua ad veteres atavorum tendere metas,
Quas sibi Canutus, faustis quas Waldemar armis,
Quas et Amazonia finxit sibi Margaris hasta.
Nec solum patriis spes haec arrecta colonis;
Illa eadem Gallas retinet persuasio mentes,
Invasitque solum Britonum, per et incluta Rheni
Oppida, fluctivagisque diu regnata Batavis
Arva penetravit, quo jam penetraverat ante
Corpore, cum fama reliquo admirabilis orbe,
Magnus in externis hospes floresceret Aulis,
Et genium, moresque hominum permistus Achivis

p.546
Principibus legeret, cunctaque ex gente medullam
Delibans, regnando suum in diadema referret.
Quid peregrina moror? patrias stat totus ad aras
Conscius augurii Septentrio, nulla laborum
Cura tenet, nulli fortuna domestica tristis,
Exhilarante domos hoc Phoebo. ea sola futuri
Cura est, Augustus Pylios ut prosper in annos
Exeat, hic populis clamor; nam caetera salva
Salvo Rege virent, exspectatisque fruuntur
Delitiis. nusquam moeror, latrantia nusquam
Corda metu, servum nihil, aut venale, nec unquam
Grandior in primis stetit exspectatio sceptris.
Hic mare fluctivagis intrat securior alnis
Invitante lucro; telluri infindere sulcos.
Ille amat innocuo ditescens foenore, sunt qui
Et nitro, et longa se se experiuntur in hasta,
Tutaque fulmineis vibrant jacula ignea dextris.
Turba parata suum, flammas per et aequora, Regem
Sanguineos inter nimbos, inimicaque tela
Provehere ad lauros: alii perplexa togatae
Munera militiae. Themidosque forensia versant
Cautius, et superum reverentius ante tribunal
Mitia legitimis innectunt praelia nodis. (Musis
Nos Phoebo addicti, placidum genus, aurea
Secula, pacificosque subacto errore triumphos
Spondemus, positisque quiescere certa machaeris
Tempora, queis vireant Phoebeo in vertice lauri,
Queis vigeat solidis Ecclesia Dia columnis,
Et fora justitia; queis pax ditissima sceptris
Incubet, et sancta decurrant fata quiete:
Qualis erat facies patriae, cum Frotho per amplos

p.547
Danigenum saltus, et inhospita regna Quiriti
Pacatum regeret populum, cum publica circum
Compita plebejis aurum prostaret in arvis.
Quo te cunque ferunt Superi, sive horrida in arma,
Sive in honoratam requiem, primordia regni
Non nisi felicem spondent colophona, nec usquam
Clarius immensi patuerunt omina sceptri.
Vix annum egredimur tanti post funera Patris,
Compostosque sacros cineres, cum Filius ingens
Plena secuturi praebet monimenta valoris,
Orditurque novum seclum, promissaque coelo
Fata Codanoniae parat indulgere tiarae.
Prima illi meta est Pietas, hac anteit omnes.
Ipse diem precibus sepelit, lumenque reversum
Dedicat oraclis coelestibus; inde petuntur
Prospera consiliis, responsis certa, sequenda
Ambiguis, una haec Cynosura, et sana regenti est,
Sive pios stabilit per regna Arctoa ministros
Coelorum, et puris de fontibus excita mella,
Mella per assiduas jubet exundare cathedras;
Ille Deo assuetus, templique ad rostra perorans
Liniger imperii fructum delibat, ovansque
Sostra catenati recipit secura laboris,
Pauperiemque supra, se totum impendere Christo
Destinat, et vacuus curis terrestribus ardet
Primus inire viam, chordasque potentius omnes
Tendere, Davidico flexurus pectora sistro:
Sive sacris patriam componit moribus Aulam,
Omnibus exemplo est, nec castigatius usquam
Vivitur ad leges Superum. procul illa scyphorum
Praelia sudoris nullos habitura triumphos.
Lingua procul mordax hebet, et coelestium inanis
Damnatur satyra: assistunt pietasque fidesque
Proximaque excelsae vigilax Astraea tiarae:

p.548
Haud aliter patrio Salomon venerandus in ostro
Dia Palaestinis secum intulit omina sceptris.
Dia gubernaclis elementa cadentia coelo:
Queis supra Orpheas, praecordia saxea, cautes
Traxit in obsequium, queis non Regalia tantum
Pectora, sceptriferasque animas, sed summa Tonantis.
Atria mollivit, totoque Oriente stupendus
Evexit Solymum cognata ad sydera regnum.
Scilicet in tanto fortuunae culmine rara est,
Et tamen immensis Peruano in climate gazis
Nobilior Pietas: gemma est pretiosior orbe,
Clava est Herculeis perrumpens ictibus astra,
Clavis in arcanae sensim penetralia ducens
Laetitiae, qua nulla parem mortalia sensa
Libarunt, cui si contendas nectar, et omnes
Ambrosiae succos, et quicquid ubique saporum est,
In vappam, et putridae speciem vanescet amurcae:
Diis genitis gustare datum est; non illa moramur
Guttura; delitiis quae surda rebellibus arent.
Quanto igitur, cuncti circumplectemur amore
Pulvinar, CHRISTJANE, tuum? qui sceptra prehendis
Inter adoratos Domini coelestis honores,
Non a calcato ducens exordia cive,
Accersis primos regnandi a Numine passus.
Nec metus est Danis, tibi ne constantia sacra
Excidat, in succum, fibrasque in sanguinis omnes
Introiit, nullo temere exstirpanda paratu.
Id Regi patrium est, manet inconcussus, et haustum
Numinis, intrantemque Deum fervore receptat
Continuo, totisque haerent praecepta medullis
Coelica, nulla rotat Danas vertigo tiaras:
Qualis in excelso Libani viret ardua cedrus

p.549
Regnatrice coma, non illam insana fatigant
Praelia ventorum, licet hic disjecta recumbat
Fraxinus, hic ornus, Dryadumque vetustior aevo
Quercus hiet, non illa Notis, non attremit Euris,
Immoto tremulam despectat vertice sylvam.
Altera, quam fixo Rex provocat impete, meta,
Justitia est; non illa forum, non illa tribunal
Aequius adspexit, seu cum Themis aurea lancem,
Seu cum Minoam suspenderet Aeacus urnam.
Tendat inexhaustis Hispana ad littora plantis
Amphitryoniades, mediisque in Gadibus altas
Exigat adventus certa in monimenta columnas:
Herculeae Tibi sunt Pietas, Justumque columnae,
Quas ultra, citraque nefas, AUGUSTE putasti
Porrigere ingenium sacrum, cumque omnia possis,
Tantum posse voles, quae fasque fidesque jubebunt.
Felix illo animo Regis mea Dania, felix
Curia, et incolumes illo rectore Curules.
Non ferus oppressor miserum pessumdabit orbum,
Non circumscribet peregrina ad rostra vocatos
Causidicum genus, aut ficto tricabitur audax
Crimine: nec veteres judex satiaverit iras,
Si qua regat mentem forte indignatio priva:
Nulla salus lacrymis, nulla est mercabilis aere.
Si scelus immodicum, sique in contagia iturum
Crimen, et ex illa timor est porrigine toti
Imperio. fuerint alibi, quos gratia juncti
Sanguinis, et soceri meritum subduxit ab urnae
Fulmine; sunt alii, CHRISTJANO judice, mores,
Non prece, non empto Themis occoecata favore est.
Sic quondam in Bethel, et florida Galgala circum,
Ramathique lares Sumuel venerabile juri

p.550
Dicundo nomen dedit incorruptus, et orbis,
Pupillis, viduisque idem, qui Principe natis,
Sustinuit decus imperii, pressitque superba
Colla Palaestini generis, tenuitque beatam
Vicinos inter, sine caede, et sanguine pacem.
Parcius injustas ex hoc meditabitur artes
Praedandi tacitus delator, parcius unguem.
Figet in innocuo populator milvius agno.
Parcius insontem venumdabit ira potentis,
Parcius obscuras nocturnus latro plateas
Impetet, et tarde distringet in ilia ferrum
Vinosus mactator; adest qui talia justis
Suppliciis, meritaque coerceat acta securi.
Cedite, queis curae est, streperas procudere lites;
Retia simplicibus, pedicas tendisse columbae;
Venari ambigue dictum, committere fratres;
Noxia restinctis alimenta infundere flammis;
Atterere ignaros longo sufflamine caussae;
Candida nigrantes subito convertere in umbras,
Et nigra candoris specie simulare; cerebrum
Aucupiis miseri, plebisque impendere noxae.
Cedite, Danigeno solertia curva Monarchae
Displicet, et torti laquei: pellucet utrinque
Fabula, lynceo cum Regis aditur ocello.
Quin potius, venale genus, convertite vela
Ad spartam innocuam, geniumque addicite justis
Mercibus, Indorum vocat area, Trangebar instat
Pollicitis, spondetque suum sine fraudibus aurum;
Insontes gazas: alibi Vesputia tellus
Foecundas telluris opes, et nobile lucrum
Promittit. nec cessat Iber, nec Celta salinas
Offerre, et Danas votis accersere classes.
Adde quod in patrio Spitzberga novissima ponto
Poscat opem, cetosque graves, orcasque bimembres

p.551
Nutriat in fructum Dani: balaena pererrans
Littora Grönlandae cautis, quae debita Cimbro,
Pinguia nunc Batavis, quanquam invitissima, transtris
Viscera distribuit, fruiturque Hamaburgica Sidon
Aequore, nos macie; quin evigilamus, et undas,
Illa Codanoniae patrimonia avita tiarae
Asserimus nostris, lucrum indubitabile, terris!
Quis pudor est lites, et bella domestica linguae
Nil profecturis animose incendere taedis?
Si domus interea peregrino carpitur igne,
Si spoliis nostri maris insuperabile Tiphys
Accola molitur regnum; si moenia coelo
Educit paria, et gazis incumbit et ostro,
Nos paleae. quantam CHRISTJANE salutifer orbi
Arctoo promittis opem, qui serius ista
Volvis, et ex aequo dispensas jura potenti,
Atque Iro; qui clausa maris commercia Dano
Rursum aperis, litesque doces odisse, tuamque
Bantami ad Dominos facis inclarescere gentem.
Dii Tibi compensent, AUGUSTE, exordia tanta,
Consiliisque addant robur, coeptisque faventes
Adspirent placide, ne qua incrementa sinister
Obliquo adspiciat Neptunus lumine, ne qua
Invida vicini male fascinet aura coloni.
Ite alacres Dani, quo sollicitissima Regis
Cura vocat, Dominique assurgite honoribus omnes,
Et solio felix omen, facilesque vovete
Regnanti Superos, cujus solertia vestram
Excubat in requiem, totosque infusa per artus
Imperii stabilit nutantia, lapsa resarcit,
Improba castigat, prava abrogat, ardua sancit.
Hoc Duce vos celebri tandem committite famae,
Irruite in maria, et fraenum laxate rudenti.

p.552
Hic eat in Chinae, Japanisque extrema cataplus,
Mogolicosque sinus, et quo via panditur alnis,
Auroraeque illic nomen plantate Monarchae
Danorum, et fructus, casiam metite, atque Sabaeis
Edita thura jugis; feret acria cinnama dives
Ceilon, et in Balthen se multo adamante profundet
Bisnagar: ad Libycos classis meet altera portus.
Plurima ubi dentem ratibus dabit icta proboscis,
Et fulvas fluvii glebas: Tagus integer istic
Profluit, et rutilis stagnat Pactolus arenis,
Exspectatque tuas, aude modo Dane, carinas,
Hinc vespertinos ducenda colonia ad Indos
Tertia transtra parat; non illic germina desunt
Grata retundendae morti, speciosa crumenae,
Apta gulae: videas totis gemmascere pratis
Saccharon indigenam, passimque cacumina petum
Tollere, fumosisque Europam accersere spiris.
Parte alia extremum Boreae intractabilis axem
Puppibus, et tensis hilares invadite velis,
Fortuna AUGUSTI comitabitur, arctaque reddet
Pervia, non illic glacialia fragmina ponti
Interpellabunt cursus, non horridus Eurus
Sistet iter transtris; tumidos illo aequore cetos
Figite, sunt vestri, quos usurpator in hamum
Induit: exspectant examina mille natantum
Retia Danigenis pelagus verrentia dextris.
Et ne capturae sua condimenta negentur,
Sal natat Hispano, Gallo sal littore spumat
Solibus in crustas, ratibusque in Danica iturus
Horrea, praecipitate moras, ipsique carinis
Advehite; externo satis indulgentia nautae
Favit, in oceano quoque nascimur; aeris haustus
Et Batavis, nobisque idem, via publica utrisque,
Quin igitur similes expergiscemur ad artes.

p.553
Rex praeit exemplo. Rex armamenta ministrat.
Velaque, consultosque viros; audete marinis
Fluctibus ostendi coram, patriumque Trionem
Et Zephyri gazis, et Eoa merce beate.
Sic rediviva Arcto veniet Solyma, atque carinis
Hinc ebur, occiduisque incognita santala terris,
Inde metallorum princeps vectabitur aurum,
Quicquid et aspexit Tharsis, quod protulit ultra
Argenti massas pretiosum nobilis Ophir.
Sed non se se illo Regis vigilantia fine
Terminat, intendit studia in graviora cerebrum
Mens Augusta, togae passim dum munia fervent,
Altera Justitiae pars, sceptro nata tuendo,
Servandoque olim civi, si Martius instet
Horror, et innocuo restagnent sanguine fossae,
Non silet; armatas hyemes, et classica dorso
Aequoris in patriae gremium penetrasse, repostum
Alta mente sedet, memor hostica posse reverti
Secula, consiliis, flexuque avertere fulmen
Destinat, et pacem nullo mercarier auro,
Sed ferro servare ratam, justoque paratu
Accinctus subitum non formidare periclum.
Providus hinc dites circumdat moenibus urbes,
Moenia delectu, veteranorumque maniplis,
Omnia perpetuo, qui regna intersecat orbe
Aequoris, atque aequor transtris, quae, Marte fremente,
Nil nisi fulmineas mortes, et vulnera, et urnas
Edidicere loqui, tempestatemque minantem
Urbibus in ponto compescere; spumea circum
Littora perpetuis Mavortem avertere terra
Excubiis, priscoque salum defendere jure.
Et si vel terris superinfundatur, et agris

p.554
Bellonae rabies, quibus arma coerceat arma
Sunt in procinctu. nec circumstantia pila,
Tela, globi, galeaeque, et rauca tonitrua desunt;
Nec validi desunt ad Martia gesta lacerti.
Hinc propere in campis manus exquisita relucet
Ductorum, queis laudis amor, queis mensque, manusque.
Fida, nec in dubiis exterrita pectora rebus.
Junguntur densae, gens assuefacta, phalanges,
Cordataeque animae, seu defensanda sarissis
Moenia, seu plano committenda agmina campo.
Adjice tot circum pagos, et compita turmas,
Auspicium, CHRISTJANE, tuum, nutumque sequentes,
Immemoresque mori. quid enim? vernacula turba est,
Imbellesque manus, et rastris nata propago;
At genus hoc tumidos, Alarico Rege, Quirites
Sub juga fulmineis quondam pessumdedit hastis,
Circuit Europam superando, nec astra, nec Alpes
Impediere viam, quin per victricia passim
Arma triumphato lauros suspenderet orbe.
Adde viris stimulos, crebrisque exercita bellis
Pectora ductorum, nec formidabile quicquam
Attentare negent. redit in praecordia virtus
Prisca, modo Heroas, proceresque ante agmina cernant
Provida non trepidis vestigia figere plantis.
Haec sunt imperii, sunt haec elementa futuri
Roboris, haec solium fida statione coronant
Arma, virique, animique, quies his publica nervis
Salva stat, et pacis semper venerabile nomen.
His fruere ad laudes, et ahenea fulcra coronae,
Pacatique eboris robur: sic crescet oliva
Floridius, ramosque potens interseret armis.

p.555
At si fata negant requiem (quod abominor) et
Irruat in patriae glebas, illa utere gente, Mars
Illa tibi fidas dextras accommodat, illa
Sanguine Regalem, trans Gangem, et nubila, et Austros
Extendet proprio famam, si quando necesse est
Migrare in chlamydes, Regemque inscribere Marti.
Quid multis? AUGUSTE, tui sumus, excute pectus
Cunctorum, nihil est quod non tibi palpitat, ire,
Ire jubes turres, et Martia spicula contra,
Et rediviva iterum monstrari pectora Cimbri,
Imus in adversos, ferroque retundimus hostes,
Quos tibi delegas, nec adhuc in vulnera torpet
Dextera protritis jam pridem cognita turmis,
Cum Fionas inter glebas, inimicaque Baccho
Arva Codanonii patriam asseruere manipli,
Vix reliquo, cessae, qui nuntius iret, harenae.
Nondum lassa manus, quae, cum stataria ad urbem
Pugna cruentatis ferveret utrinque lacertis,
Reppulit obstantes, et mascula contudit hostes.
Vis populum CHRISTJANE foro, vis cernere ferro
Devotum, vis aequoreis insuescere transtris,
Nulla mora est; vox una sonat: parebitur. illa
Gloria Danorum semper fuit, illa vigebit
In natis natorum, et qui egredientur ab illis.
Utque magis vigeat, non clava potentior ulla est,
Nusquam argumentum potius, quam vita regentis:
Illa docet blande, quod jussa severius urgent.
Illa nihil tacitum, nil non imitabile reddit
Civibus, illa tui lux excelsissima fati
Secretum ignorat, latebraque illustrior omni
Intrat in obscuras, et moribus exprimit urbes.

p.556
Nec satis AUGUSTO dextris firmare tiaram,
Ingeniis contendit idem, Musasque perenni
Sede locat, gnarus decus immortale parari
Fascibus ex illo genere, et durabile nomen;
Contra tenebrosum chaos, et lacrymabile sceptrum.
Quod caret extenti calamis victoribus aevi
Vivat, et extremos Mogol dominetur ad Indos,
Colla inimica premat, moderetur compede pontum,
Classibus insternat pelagus; feret omnia ventus
Vate sine; in tristes Mogol damnabitur umbras,
Postque hyemes aliquot, per longa oblivia, mutas
Desinet in tenebras miser, aeternumque silebit
Eterno quia vate caret. nova vita petenda est
A Musis, AUGUSTE, Tibi, cumque omnia praestes,
Quae Macedo invictus, faustis quae ulius armis.
A Phoebo exspecta decus indelebile, nusquam est,
Qui vivit tantum fama, dum spiritus ore.
Haec sacra contemnet lurco, atque irriserit effrons
Pulpita facundis jam dudum nata Camoenis;
Longe alia AUGUSTUS, qui doctum ex milite raro
Fecerit, ex docto, qui militet, ante crearit,
Quam dabitur vertisse manum. ne longa petantur
Asgumenta rei: testor pereuntia lustra.
Cum superingestis et ferro, et molibus urbem
Cingeret hostilis manus, et catapulta tonaret
Fulminibus, dextrae, queis nuper tritus Homerus,
Nuper Aristoteles, subito incaluere sagittis:
Punctum erat, et libri in lituos abiere, stilique
In frameas visi protendier; arma novella
Non impune minis circumtonuere, nec usquam
Dulcius interiit, quam fractus Apolline Suecus.
Vivitur exemplis. en aspice Palladis arma!
Una manus gladium, patulum gerit una volumen,

p.557
Utimur ambobus, si res jubet, atque tuenda est
Publica majestas, si vis expresserit arma;
Sponte libris, mitesque magis libamus ad aras,
Nullaque, si nobis permittimur, hostia nostra est.
Cedimus hanc laudem Marti, petere ariete muros.
Calcare obstantes, inimico sanguine ferrum
Tingere, et adverso captare ex vulnere laudem.
Nos vitiis bellum, nos fraudi indicimus urnas,
Pugnamusque animis contra styga, corpore contra
Agmina morborum, genioque, et mortibus ipsis
Oppositi crudis multamus Cerberon umbris.
Utraque turba tua est, AUGUSTE, tueris utramque
Legibus, illa dabit victas ad genua catervas,
Haec duraturas post ultima funera lauros.
Quid non spondebis tibi Dania? limine in ipso
Imperii, jam tum veteranas cernimus artes
Regnandi, totumque adspecto ex ungue leonem:
Talis erat Macedo circa incunabula sceptri,
Hic Clytus, et Dymnus, notisque Hephaestion armis,
Parmenioque sagax; illic praecepta Stagirae
Formavere animum, queis praemunitus ad ipsos
Aurorae thalamos, primique cubilia Phoebi
Extendit regni pomoeria; nullus Hydaspes,
Nulla viris gravido tardavit bellua dorso.
Degener in plumas se Sardanapalus et ostrum
Inferat, oblitusque sui torpescere pergat
Delitiis, noster Stator ludibria vestis
Mille figuratae in species compescit, et unum
Moribus antiquis habitum constantius urget,
Ut virtus antiqua viris, probitasque resurgat
Cordata, et levitas variabilis exeat Arcto,
Vertumnusque animis, redeat constantia, et ausa
Mascula; in expensis prudens onerosa relegat
Nomina debendi, circumciditque decenter

p.558
Illa supervacuo turgentia munia sumptu;
Largior in titulis, quos gesta celebria, et ingens
Invitat meritum: hinc Comites, nova gloria regni,
Baronesque micant, Equitumque sacerrimus ordo
Ad nova magnanimo se pignerat acta calore.
Nulli clausa via est crescendi: hic stemma vetustum
Attollit meritis paene ad confinia sceptri;
Ille humilem illustri virtute supervolat ortum,
Juraque principibus dispensat mixtus Achivis
Cunarum victor. juvat erexisse capaces
Consiliorum animas, omnique in gente decora
Quaerere virtuti capita, et quaesita corollis
Cingere, patritiasque inter numerare Curules.
Hac iter est meritis, quocunque in sanguine sedem
Inveniant: suda virtus, conare, fatiga
Pectus honorato molimine, praemia circum
Inconfusa novis stabunt certantia lauris.
Rex indefesso cunctos ad dura laborum
Provocat exemplo, crebris sudoribus artus
Roborat, et rigidis firmatus membra palaestris
Algores, fremitumque, et flamina turbida venti
Excipit objecto vultu inconnivus, et arma
Ventilat, hyberna rigeat seu grandine tellus,
Sive fatiscentes sol fervidus ustulet agros;
Arma secuturae referant quae schemata pugnae,
Si res poscat opem: simulacra haec bellica nervos
Expediunt, durantque animum, vegeta inde lacertis
Aura, vigor menti, vis ossibus, esca medullis.
Martia nunc celeres partitur in agmina turmas,
Hic densat cuncos, illic rapide explicat alas,
Incursatque frequens, resilitque, modo alite nitro
In latus obliquat, modo turbine promptius instat

p.559
Cornibus, et stricto frontem premit ipse veruto.
Rursum alibi certos tormenta boantia in ictus
Dirigit, ad nutum vocalis machina paret,
Et globus ad jussam defigit vulnera metam.
Est ubi fulminei, sed natio parvula, sclopi
Exercent digitos, oculisque sequentibus orbem
Designant telo, plumbum inde volatile discum
Perforat, albata qua tingitur area creta.
Nec minor est hastae solertia, provocet Euros
Cursibus, et Zephyros equus, illa jubente Magistro
Carpere docta viam volucris ruit, arte stupenda
Trajiciens medio suspensum in fune metallum.
Plura referre mora est. nil consummatius illo,
Quocunque inspicias, sive in Mavortia seclum
Impellat funebris Eris, seu dulce togati
Imperii regimen supero indulgetur ab astro.
Macte istis animi virtutibus, inclute Rector
Arctice, Danorum columen, rediviva Trionum
Gloria, Divorum de sanguine Dia propago,
Una fatigati spes, et sacra anchora regnis;
Excipe felici, coelo quod mittitur, unguen
Omine, nil Rhemos, nil Marmonstera necesse est
Poscere, nos precibus nubes aperimus ubique.
Fertur et in Danas sacer ille columbulus aras;
Dumque genu, et calido spiramus pectore vota,
Haud dubie AUGUSTOS coelum descendet in actus;
Utque diu, et longum tecum inter prospera seclum
Exigat in terris, atque halcyonea coronae
Tempora, pacatumque tuis indulgeat orbem
Imperiis, canam poscemus ad usque senectam.
Dii tibi Regali, qua demum clauderis urna,
Spirantes, FRIDERICE, crocos, et veris inhalent

p.560
Perpetui flores, sacramque amaranthus ad urnam
Excubet, aeterno qui pignore regna beasti
Hinc abiens, meritis magnis ingentius addi
Nil potuit Nato, pater immortalis in illo est,
Immortalis Avus, cinis evigilavit uterque
In solio, CHRISTJANE, tuo; sic pectore in uno
Divisae quondam Divis in Regibus artes
Conspirare parant, et eadem sede morari.
Nec spes sola fidem dictis facit, ipsa loquuntur
Tentamenta nihil primis laudatius annis
Vel tentasse Numam, vel praeformasse Quirinum.
Quintus es AUGUSTO sub nomine, grandia Quinti
Omina praefamur vates; essentia quinta
Certa vacillanti praestat lenimina cordi.
Quid Carolo majus? qui tanti nominis olim
Mensuram implevit, viditque ad genua Quirites,
Teutonas, Hispanos, Celtas qui fregit, et ipsum
(Testor agros Papiae, monimentaque tristia Gallo)
Franciscum nexu compescuit acer, et ultra
Afrorum in dites terrorem invexit harenas.
Illum, illum gestis referes, qui primus ab illo
Quintus, inocciduo fasces moderaris ocello.
Ne dubites, Carolotta facit, Carolo illa propinquat
Nomine, conjuncta est Quinto nexuque perenni
Addita, jungantur fortunae, et Dana resurget
Gloria perpetuos inter victura triumphos.

p.561
(69) D. M.
Sanctissimi et Consummatissimi Viri
PETRI BULLICHII
Archiatri olim Regii felicissimi,
et mox
Consiliarii Aulici, Assessorisque in summo
Justitiae Tribunali, tandem etiam
Praesidis Metropolitani gravissimi.
Nil actum et Parcae! jacet umbra, stat incluta virtus,
Pulvereos ultra prospicit illa rogos.
Illa replet Natos, teneros replet illa Nepotes.
Totque in Bullichiis multiplicata redit.
Illa laboriferas accendit in ardua mentes
Utque animum capiat, spes generosa, jubet
Illa docet, quantum liceat sperare Melampis,
Quam Celso Hippocrates congruat illa docet.
Rara quidem in Patriis visa haec concordia terris,
Non rara ingeniis meta statuta foris.
Ante Machaoniis fulsere palatia Cosmis,
Ante parem didicit Tulpius ire viam:
Dii bene Sanctae Animae! quae Dano in climate prima
Et Themin et Phoebum consocianda mones.
Magnum erat, in Tumulo sphaeram et junxisse cylindrum,
Isida et Astream jungere majus erit.

p.562
(70) Cordatissimo Martigenae
Domino BARONI
HILARIO HOLCHIO
Lethiferum suavissimae suae ELISAE
puerperium lugenti.
Ante suum extremos Aeneam ardebat ad ignes
Maxima Sidonias inter Elisa nurus:
Versa rei scena est; Anchisiadesque Trionum
Fatum ultra, atque ignes ardet amore suae.
Suspirat post busta frequens, nullusque dolori
Est modus, ut quondam nullus amoris erat.
Seu Sol laxat equos seu vespere condit habenas,
Ava per, atque domos dulcis Elisa sonat:
Vox quoque crebra meat populorum, et vox tamen una est,
Non meruit fieri talis Elisa Rachel.
Sed satis Holchiade est! tandem gravia ora Catonis
Indue, sic dudum Mars pater ipse rogat;
Atque ait: heroo quod gestas pectore vulnus,
Hostili posthac fronte sedere jube.
(71)
Nobilissimo et amplissimo Praesidi
Hafniensi
D.D. PETRO RESENIO
Sami Balthicae historiam edenti.
Erige te mediis, Samos, erige rursus ab undis,
Nil post, quod quatiant flabra Aquilonis, erit.
Perpetuo zephyros segetum experiere Magistros
Totaque squammigero littora plena grege,

p.563
Ex quo te Dominus subvectat in aethera Gryphus
Ccoelestique tuos lumine pascit agros,
Ex quo jam Samiae deterget nubila terrae
Et noctem et senium Reseniana manus.
Felix! quam miti Sol ille serenat ocello,
Quamque haec tam clare luna micare docet.
(72) Ad Fortunam,
Quae iterum, iterumque virtutibus
summi Viri
DD. THOMAE BARTHOLINI,
Bibliothecae incendio et funere Uxoris,
asperius coepit insultare. 1675
Nil agis o Fortuna! licet feriasque premasque
Incestesque rogis, funeribusque domum.
Emergit supra fulmen BARTHLINUS, et arte
Corrigit infestum, quod meditaris, opus.
Sustinuit pridem URE TUUM, cum luxit in igne
Illa domus Charitum, Pieridum illa domus;
Cum gemuit prunas inter Phoebea supellex,
Et didicit celsas Celsus inire vias.
Sed rediit lar splendidior; solamina libri
Ad Pluteos capient, Rex Philadelphe, tuos.
Sustinuit jam TRISTE SECA, cum funebris uxor
Pars animi plusquam dimidiata cadit;
Sed quod nunc reliquum docto se commodat orbi
Dimidium, toto majus in ora venit:
Totus enim suus est posita jam Conjuge Phoebus,
Plenius et causam posteritatis agit;
Ipse quidem Mulis vera emolumenta librorum
Pandit, et ad trutinam justus Apollo sedet,

p.564
Caetera per natos fatorum ulciscitur ausa,
Proque uno, calamos reddere quinque parat.
Ergo viri porro tanti vexare serenum
Desine, et invisos transfer acerba jocos:
Perstat is in fati nunquam exarmandus harena;
Vulnera fac, vires colliget inde novas:
Hoc habet Antaei, toties quod surgat ab ictu.
Quod superet toties, Herculis illud habet.
(73) Ad
D. D. SIMONEM PAULLI
Ingravescenti aetate commentantem
etc.
Siccine limandis nunquam lassabere scriptis?
Quodque tua emendet regula, semper erit?
Gloria Phillyridum! propriumne regentibus illud:
Plus ultra, in Paullo continuabit iter?
Suadet jam pridem senium venerabile pausam,
Et requiem capitis promeruere nives.
Quid reliquum, partos nisi dinumerare triumphos?
Et legere ex scriptis serta decusque tuis?
Tu tamen admota juvenescere cerneris urna,
Atque inter taxos laurus honora viget.
Vos, o Vos taxi procul, hinc procul ite cupressi!
Nullus adhuc letho, funeribusque locus.
Hic ubi se calamus Paulli experrectior infert,
Et librat cura floridiore stylum.
Nil opus, ut grandis natu renovetur aheno,
Quod Medea nequit, dextra Simonis agit.

p.565
(74) In Effigiem
D. M. CHRISTIANI NOLDII.
Noldius hic nitido faciem declarat in aere,
Et cathedram hoc habitu conspiciendus adit.
Schema illud vultus; sed quo inflammetur ab igne
Spiritus, id vita, et scripta polita docent.
Vis sacrae nucleum Sophiae nucleumque profanae?
Vis in Eberino flumine stare sitim?
Ut quaeras rivos diverso in climate, dices:
Purior in NOLDI fontibus unda fluit.
(75) In Effigiem
CURTII ADELER
Ordinis Danebrogici et Divi Marci
Veneti Equitis, S. R. Maj. Daniae
et Norwegiae
Archithalassi.
Ille olim Hesperiis, Grajisque animosus in undis
Ductor et Adriaci fulmen, amorque maris
Curtius hac tabula vultum confessus in orbe
Durat et a fatis conspiciendus adest:
Terror adhuc Thracum, quos ad Cretaea cecidit
Littora, ad illustrem nobilitate Rhodon;
Ad Seston, Pontumque Helles, atque ostia Abydi,
Quaque Muhammedis classica ventus agit.
Sensit id immanes inter trux Bassa lacertos,
Dum ruit, adque necem sanguinolentus hiat:
Ipse cadit, Venetisque diu jam putret in ulvis,
Supra Aquila est, infra Luna Ibrahima jacet.

p.566
Hinc patrium ad Balthen versus regit aequora, et omnes,
Qua volat, invicta classe tuetur aquas:
Nullus adest, qui contra fremat, qui dira minetur,
Nemo Ibrahim rursus scilicet esse cupit.
(76)
Epitaphium Nobiliss:/ et Ampliss:/ Viro
Dn./ CHRISTIANO CASPARI
SCHÖLERO
Consuli quondam Coagiano, et in
Supremo Justitiae Tribunali Assessori
gravissimo erectum.
1679.
Ille fori lumen, justique aequique sacerdos,
Ex Curiis Patriae Fabriciisque satus
SCHÖLERUS tandem longo defessus ab aevo
Repperit exuviis hac statione locum;
Sed tantum exuviis: meritorum fama Triones
Occupat, et nullo clauditur illa sinu.
Sive etenim Coagum, praesedit sanctius urbi,
Et viduae e causis arcuit omne nefas,
Sive Amphictyonas inter Regale tribunal
Muniit, Astraeae, justitiaeque sacer,
Haeserunt lateri comites Pietasque Themisque
Et Charis, et nullo munere victa Fides:
Prisca Fides, Dano generi Constantia prisca,
Sincere in quosvis officiosus Amor.
Utque excedendum scena, poscentibus astris,
In gemino rediit pignore Imago Viri;
In quibus ut melius vel adhuc mereatur ab orbe,
Quod nequiit vivus, mortuus illud agit.

p.567
(77) Illustrissimo
Dn./ COLBERTO
Regis Christianissimi Consiliario intimo,
cum librum suum De Hermetica
Medicina illi dedicaret. 1674.
Macte illo, Colberte, animo: non Gallia sola est
Consiliis robusta tuis: complecteris omne
Humanum genus officio: diffundis ubique
Ingentis meriti radios. Quod panditur aether,
Quod tellus, tibi deferimus; tua promit Eleusis
Abdita, et in toto miracula parturit Orbe.
(78) Dn./ PETRO COMITI
In GRIFFENFELD
Sacr:/ Reg:/ Maj./ Cancellario etc./
cum ipsi Cogitationes suas de Linguae Latinae
aetatibus offerret. 1675.
Hoc quoque restabat titulis; post pondera regni
Consiliis librata tuis, ad Pallada nostram
Flectere vitales oculo indulgente calores,
Atque vacillantem gremio exceptare Camoenam,
Magne Atlas Patriae, dudum qui totus in Aula
Excipis immensam non fesso vertice molem,
Totus ades Stator Patrio assertorque Lyceo.
Non alio mallet, quam te splendente renasci
Gloria Poebeae gentis; tunc surgimus omnes,
Cum tua prostratas attollit dextera Musas;
Haud dubii, quis Tiphys agat, quo Castore navis
Erigat antennas: quis enim sapientius illo
Lubrica currentis moderetur transtra carinae,
Quam qui inter Sacra haec ventos expertus et imbreis

p.568
Attigit excelsae suprema cacumina Cirrhae.
Coelesti semper propior, seu prima juventae
Stamina, seu plenos meritis et honoribus annos
Spectemus, patriam quibus amplexaris, et uno
Continuoque, sacroque imples tua secla stupore.
Moribus his liquido quondam praelusit Olympus,
Lactentesque novo circumstitit omine cunas
Hinc atque hinc radios astrorum ex ignibus, ultra
Credibile, indulgens puero, stetit excita Pallas
Grajorum e tumulis, Sophieque, disertaque Peitho
Nutricum in numero vigiles, neque largius unquam
Inseruere uber, vel cum ter Maximus Hermes
Sugeret, in Pharias quae postmodo dideret arces,
Vel Lacedaemonius, cum prima elementa regendi
Divarum mammis extunderet ore Lycurgus.
Vix fantem stupuere viri: praesaga senectus.
Audita est Procerum Phoebi, cum primus ad aras
Orator stares alacer, linguaque novenni
Palladiae optares quandam felicia mitrae,
(Jam praestare paras) cumque accrescentibus annis,
Major ubique viro juvenis, templum omne Minervae
Irradians tereti repleres voce Lycea:
Hic erit, hic nostra tandem sublimior arte,
Regnum aliud quaerat Macedo, non sufficit isti
Calliope tota ingenio: metam altius urget
Spiritus excelsis olim venerabilis Aulis.
Augurium probat eventus, nec haruspice Musa
Certius ad tripodas fudere oracla Sibyllae.
Postquam igitur patrii, deplesses flumina Pindi,
Amstelios mens ad latices, Tamesisque fluenta,
Sequanicasque stetit lymphas; his quicquid in undis
Suave Prometheo, fructuque salubre palato,
Haustum est intrepide: tum quae Madriticus illis
Adjunxisse dedit Xaramas, Tiberisque, Padusque

p.569
Et Rheno cum fratre Albis; queis plurima debes,
Plura tamen genio ipse tuo, quo viscera rerum
Ingrederis propius, reliquisque impervia spectas
Intima, Dulichio nondum attentata cerebro.
Clara revertentem per regna, per oppida fama
Anteiit, plausuque domi comitata tribunal
Augustum stitit ante Jovis: quid plura moramur?
Auditusque places, visusque disertior ore
Privato increscis titulis; hic janua se se
Pandit ad aeternas, gesta inter publica, lauros.
Creduntur foruli, reserantur scrinia, praesto est
Archivi penetrale ingens, secreta patescunt,
Curia Apollineam vocat ad suffragia linguam.
Itur ad Augusto propiora negotia Sceptro,
Et solis manifesta Diis; hic arte Magistra
Transigis, et varios sceptri divisus in actus
Luctaris, minimo strepitu vastissima motans
Pondera: ad exemplum Phoebi, qui sufficit Orbi
Et vitam, et vires placide, cum turbida venti
Ira fremat, noceatque, uno contenta fragore.
Sic se se in facies versavit sedulus omnes,
Gloria Chaoniae, Cyneas; hos nectare vocis,
Et Demostheniae pacavit flumine Suadae,
Bella ostentando quosdam, graviterque monendo
Addidit imperiis Pyrrhi; non ille lacertis
Ajacem supra streperus, sed cautus Ulysses
Oppida sceptrifero subjecit plura Magistro
Consiliis, quam Marte alii; sparso ore Quirites
Oranti adstupuere, memor cum nomina cunctis
Redderet, et Domino Tybrin placaret Achaeo.
Hoc Xenophonte gradus Cyri per sola feruntur
Virtutum monumenta; gemunt exuta colore
Turpia, et in proprias grassantur dente catenas.
Hoc Narsete Themis per et ampla palatia regnas.

p.570
Et fora; junguntur solio pietasque fidesque
Et rigido permixtus amor; neque segnius Irus
Eripitur liti infestae, quam sanguinis alti
Scipiades; priva ira procul, laterique satelles
Justitia aequali partitur jura tenore.
Quid loquar excubias? nemo experrectior aevum
Prospicit in longum, casusve potentius omnes
Vertit in obsequium Domini; vigil usque quietem
Custodis Patriae, somnosque tueris in omni
Stans specula, postquam passim Mavortius ardet
Ucalegon, jamque huc subito, jam dirigit illuc
Flammantes Bellona faces, et pascitur arvis
Teutonicis, in qua rerum vertigine proram
Recta agere in portum, et nusquam allisisse, Deorum est.
Tiphys in ambigua est, nondum insultantibus austris,
Laude; fac Aeolios semel intercurrere fratres
Frontibus adversis, tum demum ex arte solutos
Obliquare sinus, et jam quo turbo minetur
Insidias, quid triste Notus, quid cogitet Eurus,
Prospicere, ac flexu solerti eludere fulmen
Qui valet, hic solio Jovis, et coelestibus aris
Proximus accumbit, nostri vigor illa Periclis (est.
Spondet; in hoc Fabio, ne praecipitemur, habena
Sit Magnus Britoni Vulsaeus, Guzman Ibero,
Richelius Celtae armigero, Stilicoque Quiriti,
Quosque referre mora est; nulli sua gaudia Danus
Invidet: at Grypho nos contemplamur in uno,
Quicquid et in Curiis, sanctisque Catonibus olim
Romulei videre Patres, quod praestitit Urbi
Pompilius, Phariisque sacer Curator Ioseph.
Hoc Duce, Codani tanta est reverentia sceptri,
Europae ut dirimat lites; hoc navigat Indum
Aequor, et ad Sinas commercia dirigit Arctos,

p.571
Vesputiusque haurit Cimbrorum idiomata Thomas.
Sed propiora vocant: alia spectaris harena
Phoebus, et Aonias (cerebro quas ante) sorores
Nunc humeris portas; toti pendemus ab illis
Uberibus, qui voce rudem, calamoque juventam
Instruimus; signis veri sub Apollinis ire
Magnificum est; nil non doctae sperabimus Arcto,
Prospera cui tantam servarunt astra salutem.
Per te, sacrorum Mystae ferventius instant
Ccelorum imperiis, atque exarmare parati
Tartara, confertim multa prece nubila tranant,
Fortius acturi, cum post certamina primo
Vere novem vigiles * ascendent pulpita mitrae.
Per te jam Codex, per Te digesta loquentur
Mitibus ingeniis fausta, atque infausta protervis,
Per te Phillyridum genus incunabula veri,
Democriti ex puteo repetit, Grajisque lacunis
Altius erigitur tentando, ipsamque lacessit
Naturam; stat scite prius, quam credere dictis.
Parte alia in fibras hominum, et penetralia bruti
Sanguinis artifici pergit descendere ferro,
Ambiguasque vias lethi, fontesque dolorum
Rimatur digitis? alibi quid Flora Medenti
Spondeat; et rursus quid viscere claudat Eleusis
Chemica, quas animas expresseris arte metallo.
Quod Sophie niteat; quod nondum exhausta Mathesis
Parturiat nova perpetuo; quod adultera linguae
Abstergant, Lux nostra, Tuum est; Tibi militat omne
Guttur, et inventis jam dexteriora minatur.
Si quid in Hesperia Gothico peccavimus ore,
Wandalicisve tonis; si qua est injuria grandem
Eridanum ad Longi componere murmura bardi,
i.e, Doctores Theologiae novem creandi.

p.572
Stat damnum sarcire: Tuis, Gryphe ardue, pennis
Evecti Latium invisa purgabimus herba.
Tu nobis Alaricus eris, non ille cruento
Ense Quirinalem fraenans Mavortius urbem,
Sed placide solers, et vulnera hiulca priorum
Coelesti solidans dextra; cui credimus omnes
Bellica Nestoreis concedere fulmina linguis.
Te Duce progredimur celeres, et calcar eundi
Immensum est, ipso Phoebo inspectante probari,
Inque oculis ejus campo decurrere, cui se
Tota Hellas, totum Latium patefecit, et omne
Mortali quod scire datum est: qui junior annos
Praevertens senii cunctas rapidissimus artes
Hausisti, in quavis laurum meriturus harena;
Quique Vir (ingenti licet impugnatus ab aestu
Curarum pro Rege Tuo, pro Gentis honore
Vix unquam Tuus es) reminisceris omnia; jussae
Arbitrio parent linguae, creditque loquentem,
Celta suum, Teutoque suum, Batavusque, Britoque,
Et Castella suum, miratur Hetruria voces
In Dano ore suas, notat eloquiumque modumque
Accentumque sibi proprium cultissima Roma.
Nec cuncta explorasse satis; stat lancibus aequis
Cujusvis meritum librare, ut praemia dignos,
Et stimuli ignavum maneant, inhonoraque fucum
Esuries; illa est methodus, quae sceptra serenat,
Quae cathedras animat, tandemque a morte superstes
Aethereum involvit genium: reliquum omne caducum est,
Durat adulantum saltem inter prospera fumus,
Vanescunt empti plausus; laus illa perennat,
Quae meritis poenas, meritisque adstringit honores.
Illa tibi teritur nunc impete semita pleno;
Illa una est, qua crescere adhuc, quaque altius Orbe

p.573
Ire velis, ex quo reliquam coelestibus Arcton
Implesti meritis, et toto vertice supra
Nimborum patriam, Caurosque Notosque locato
Quantum velle libet, tantundem posse licebit.
Jamque adeo, ingenuae, gens fortunata, Camoenae
Ferte rosas, date thura, novisque adolete canistris
Cinnama, qua graditur Vestrum decus, illius ara est
Tuta quies Pindo, trepidisque in rebus asylum.
Haec umbra est, in qua tuti spatiamur, et Euri
Sibila, stridentesque Notos, et Iapygos ausa
Eximus Phoebi occursu, quo nubila rerum
Disjiciente cadunt, tempestatumque furores
Hinc procul, in propriis exercent fulmina campis.
Aut, si dira suum belli contagio virus
Tendat in Arctoos, et coelo extorqueat iram
Sacrorum novus ille tepor, qui mitiget ictum,
Obvius insonti per fana, per atria voto,
Thariades Hic noster erit, qui Nestora quamvis
Anteeat genio, superis ex arcibus haurit
Consiliis animam; cujus suspiria cunctis
Nota adytis patriae suspendent fata Gomorrhae.
Asserite, o Superi! caput hoc, salvoque Trionum
AUGUSTO, optatis producite stamina fusis;
Addite successus successibus, addite prompti
Vim membris, animo robur; Vos prospera fraena
Ingerite his manibus, Vos inspirate salutem
Arcanis rerum, Musasque Hoc Praeside supra
Squallentes dumis cautes, et inhospita saxa
Erigite, ut Magni in Gryphi cervicibus alas
Inveniant, queis atra super, fumosaque terrae
Surgentes semper florenti in rupe quiescant.

p.574
(79)
Illustriss./ Dn./ Comiti, Magno Daniae
Cancellario, et Equiti etc./
FRIDERICO ab AHLFFELD,
Cum ipsi Dissertat:/ suas de Poetis dedicaret.
1683.
Fit hic conversio ad Poetas, quorum nomina
in hoc scripto attinguntur.
Illustres Musarum animae, queis scandere Pindum,
Ingeniumque metro pascere cura fuit;
Seu vos Elysius tenet inter jubila campus,
Seu Jovis in gremio nectaris unda rigat;
Seu peregrinanti nondum hoc existis ab Orbe
Venaque adhuc vena fervidiore micat;
Si vacat, huc oculos, huc paulum advertite mentes,
Et faciles, nisi jam diriguere, manus.
Parva mora est; speculum Vobis hic sistitur, in quo
Vestra iterum facies conspicienda patet;
Non perfecta quidem, quis enim nisi Phoebus id ausit?
Umbra sed horridulo deproperata stylo;
Qua tamen inspecta vos internoscitis omnes,
Atque iterum in scenam spiritus ille redit:
Spiritus aethereum, quo quondam hilarastis Olympum,
Et Grajae, et Latiae quo caluere Deae;
Quo super Atlantem, super aequora, transque supremum
Caucason aerium corripuistis iter:
Accipite ingenuam, me suspendente Tabellam,
Inque illa Aonium dinumerate genus;
Et si quid mereor, mecum cognoscite dotes
Unius ingentis, Pallade teste, Viri,
Multa Sophocleo qui gessit digna cothurno,
Multaque Pindaricis enumeranda modis.

p.575
Ille est, excelsum cui primo in limine nomen
Additur, et cujus luce coruscat opus,
Ille est, qui dudum virtutibus altus avitis
In patriam meritis altius ire parat.
Quod prius ad solium regnantis Osiridis Hermes,
Quod catus ad Trojae moenia Nestor erat;
Quod rebus dubiis Ithacensis Homericus olim;
Quod Gallo nuper Richeliana toga;
Illud in Heroa florens Ahlefeldius Aula est,
Illoque Arctoum nomine fulcit ebur:
In proavis quondam redivivus Scipio castra
Rexit et hostili sanguine tinxit agros,
Ipse sed Aeneae propior regit agmina curis,
Et solio Domini nobile robur adest:
Prospicit in longum, quo sese inimica datura est
Machina, quo frangas Marte, diu ante monet,
Par moli, seu bella vocent, seu pacifer Orbis
Fel Mahumedano destinet omne gregi.
Hunc Vestrum, Antiqui vates, agnoscite Ulyssem,
Hunc Oxenstirnum, Richeliumque Novi.
Laudatis passim cum Parmenione Zamolxin,
Harpagus est aliis, Timoleonque labor.
Splendet Aristides Vos propter, et ipse Pericles
Et suus est Curiis, Fabriciisque locus.
Nusquam grandis abest Fabius, nusquam Cato, nusquam
Narses, et grandi cum Stilicone Numa.
Et si quando oculos ad nostrum vertitis evum,
Olivares plectris materia esse solet;
Nec manet intactus Vulsejus in orbe Britanno,
Nec Granvellani nomina clara silent;
Sed quod in his magnum, quod in his supereminet, illud
Ecce! Ahlefeldino clauditur omne sinu.

p.576
(80)
In obitum perillustris et generosissimi
Dn./ VINCENTII JOACHIMI
von HAHNE
Equitis Aurati etc. 1680.
Illustres cineres, et inexspectata dolemus
Fulmina Magnificam corripuisse domum;
Quae concussa trahit plures: Dictynna tremiscit,
Inter Hamadryadas gaudia nulla Deas.
Ipse etiam Arctoi Rector ter Maximus orbis
Aggemit imperio, Parca severa, tuo:
Et quisquis pretium magnis virtutibus unquam
Constituit, partem, crede, doloris habet.
Quid mirum! ante suos cecidit vigil Hahnius annos,
Hahnius orchestrae gloria, Regis amor:
Ille Aulae officio dudum experrectus in omni,
Et genio, et laetis moribus ipsa Charis.
Tempora nulla metu fractum, vultusve sereno
Videre exutum, tempora nulla trucem:
Flammantes spe certa oculi, sua purpura labris,
Suada ori praesto, consiliisque manus.
Hinc firmum asseruit media inter classica robur
Pectoris, et supra tela, necesque fidem.
Interea sensim formata potentia multis
Prospera, sed nulli visa nocere reo.
Qui legis haec, sequere acta Viri, sequere abdita mentis,
Et Domini ad nutus obsequiosus age;
Ne suasisse velis, quae primus adire pericla,
Sique Aulae expediant, expediisse neges;
Quo propius discrimen adest, flagrantior insta,
Et laterum objectu Principis abde latus.

p.577
Hae sunt Hahni artes, haec instrumenta favoris,
Quo Magnete etiam ferrea corda trahas:
His alis sese evexit generosa volucris,
Hoc Jovis ad Solium remige carpsit iter.
Unde per Europam, dum stant ingentia Regis
Gesta inter lauros, perpetuumque crocum,
Illa diu Augusto virtus notissima sceptro,
Illa fides Hahni stabit in orbe comes.
(81)
Vismaria diu refractaria tandem
cicur./ 1675.
Vismaria externo dudum impenetrabilis hosti,
Inde ferox muris, inde superba mari,
Ut videt oppositas Dano sub Rege phalanges
Cingere Martigena valla, salumque manu,
Infremit, et frustra, ingeminat, tentamur, in illa.
Quam dedimus, certum est consenuisse fide.
Undique securis valli defendimur umbris,
Hic pinnae, hic muros fida corona tegit,
Infra dimidiae confirmant moenia lunae,
Has ultra, infestis valla tuemur aquis,
Adde aliam, fossis quae stagnat in omnibus, undam,
Lenta salutiferae gleba paludis adest:
Haec superinfuso stat inexorabilis imbre,
Hic lacus, hic Dano bis Thrasymenus erit.
Cum venit adversus, cadet irremeabilis hostis,
Atque inter medias, igne peribit, aquas:
Quippe perempturum ruet omni ex aggere ferrum,
Et sua nex plumbi est associanda pilis.
Parte alia in rigidum turgescens insula cetum
Excubat, ad streperas ingeniosa neces.

p.578
Gyrat in auxilium falco; quis ab illius ungue
In patriam secum lumina tuta feret?
Quid quod amica natet vicina per aequora classis,
Tota viris, vario tota referta penu?
Foeta armis Stralesunda soror, minitansque caballis
Vel parat auxilium Marte, vel Arte parat.
Est cibus, est virtus, et quicquid in Urbe requiras,
Martius in Ducibus, praesidioque calor.
Denique Aristander Ludovicius advocat astra.
Et properam e Stellis praevidet unus opem.
Quid multis? patria pro libertate perorant
Omnia, miles, hyems, nix, pluvia, ulva, polus.
Parce tibi nimium confidere vana! salutem
E coelo, et Danis, non aliunde petes.
Si Troja es, circum tentoria cernis Achillem,
Si Tyros, Augustus stat Macedo ante fores;
Si Carthago, vigil notam circumspicit hastam
Scipio, si Viseby, Valdemar hospes adest;
Denique si Roma es, genibus venerare Trionem.
Aut qui Frotho venit, crede, Alaricus abit.
Quid moles, quid aquas cunctatrix lenta Monarchae
Objicis? it muros illa tiara super:
Solvitur Andromede, cetusque innectitur hamo,
Cum novus hic Perseus ad mare vertit iter.
Falco ungues mediis, plumasque amittit in undis,
Et cicur Hafniaca stat tremebunda manu,
Grando cadat tectis, indignatusque December
Flatibus, et pluvia lubricet usque vias,
Nil agitur; Dano ventorum militat ira,
Virtutique alas saeva ministrat hyems;
Tranantur Gotho licet obluctante paludes,
Et culpam in mediis valla fatentur aquis;
Tandem sero licet, vexillum in turribus, albet,
Et docet exemplo Martia secla novo

p.579
Nulla Codanonium remorari septa Leonem,
Nec nodos, nisi quos dividat ense, pati.
(82)
Ad Celebratissimum Virum
D. D. THOMAM BARTHOLINUM
De Ordinis Danebrogici insignibus
commentantem
Sta labarum, quali specie Wolmaria circum
Arva Codanonio sub Duce jura dabas:
Sta Boreae fortuna tui, dum pingeris illa,
Quam sibi seposuit Musa Charisque, manu.
Format te antiquo nunc Bartholinus in auro,
Restituitque polo, syderibusque suum.
Auguria instructis porro dabis alta maniplis,
Haerebis lateri pectoribusque decus.
Ille tuo quondam qui sanguinolentus in unco
Haesit, militiae est cura, salusque suae:
Scribitur in superis per eum victoria stellis,
Inde per humanas ambulat illa manus.
Indue coelestes iterum mea Dania mores,
Et coelum votis serviet omne tuis:
Waldemar in solio est, rutilo Josephus in ostro,
Livius in patriis, omina quanta l jugis.
(83)
De Eodem signo Danebrogico.
Videris e coelo delapsum ancile salutem
Portendisse tuis, relligiose Numa;

p.580
Nil tibi debemus, Romane, stat alter in Arcto
Pompilius, coeli claviger, Orbis amor.
Waldemar e mediis ancilia sanctius astris,
Evocat, et Livonum castra tremendus adit:
Castra Gradivicolis licet exsultantia turmis,
Castra referta penu, castra animosa Duce.
It contra, hoc signo crucis instimulatus, et hostem
Proterit, hoc verum Palladium esse videt.
Posteritas imitare pium dominantis acumen,
Cruxque aderit votis obsequiosa tuis.
Dii bene Christiano Regum qui maximus inde
Accersit sceptro robora fida suo.
Illius auspiciis, quae sedit in aere quondam,
Pectore nunc Procerum crux generosa sedet:
Hanc Eques aurato gerit ad praecordia textu,
Hanc memor et gemmis signat, et ore colit.
Quid revocata crucis sequitur Mysteria? cedunt
Hostica, fortunae dant supera astra viam.
Et si fata licet ventura exquirere, terrae
Is Dominus, coelo qui famulatur, erit.
(84) Ad D. D.
SIMONEM PAULLI
Archiatrum Regium,
Cum filius ejus Anno 1679. Parisiis
obiret
Ambiit aeternum scriptis et nomine Paullum
Atropos in tacitas ingeniosa neces.
Nulla diu patuit Parcae via; quippe Minerva
Et Phoebus saevas distinuere manus;
Paulus enim cubo similis, quocunque rotatus,
Idem vultu, idem moribus usque fuit:

p.581
Tentavit gressum Lachesis, ruptisque subinde
Ductibus in vacuos lympha profusa pedes.
Laxarunt currus humeros, et brachia sanctae
Conjugis, in media cura reperta Stoa est.
Sensit se illusam tristis Dea: pergit ad Indos,
Et Nato impingit tela dicata Patri.
Ibo inquit minitans, Bantami ad littora, faxo,
Haereat in fili pectore sicca minax:
Nil ibi, nil actum est, felicior exiit ictum,
Major et ex illo vulnere, Paulus erat.
Infremuit Lachesis, totiesne dabo irrita tela?
Armaque Paullinos vincere nulla queant?
Illa meis toties parere Lutetia parmis
Sueta, novas vires in nova bella feret:
Designo, Christiane tuos Paulline lacertos
Peccavere alii, tu mea praeda lues,
Sat fragiles toto comitatus Apolline terras
Lustrasti, in coelis plura videnda patent.
Dixit et ardenti calathos praescindere morbo
Imperat; heu! nimium est obsequiosa febris.
At non ille cadit, qui sic cadit, umbra recessit,
Dos illa ingenii major in orbe viget.
Interea grandaeve Pater, grandaeve Machaon,
Quem circum toties fulmina dira cadunt,
Collige te canosque tuos, totumque Catonem
Indue, ne lapsu scena suprema tremat:
Vivis parte tui Nabathaeo in littore, vivis
Qua Nerigon, qua se Teuto, Danusque movent.
Utque dies veniat tibi decretoria tandem,
Vix erit ad mortem, qua patet aura, locus.
Qui meritis, natisque replesti Illustribus Orbem,
Quo vireas, nusquam quo tumuleris, habes.

p.582
(85) Beatis Manibus
D. THOMAE BARTHOLINI
Mortales jam titulos supergressi.
Ergo fugis nostros, indignarisque Triones,
Regna diu meritis inferiora tuis
Phillyridum BARTHLINE decus? nil vota movebant,
Pulpitaque in plausus officiosa tuos?
Nonne triumphatos inter vixisse placebat
Errores? nulla est jam tibi Lerna super;
Nusquam Cacus agit, nusquam Stymphalides; orbem
Purgasti haeresewn jam satis alta quies:
Ipsa tuis cedens jacet ignorantia telis,
Vinctaque perpetuo carcere muta stupet.
Viximus ignoti nobis, nec viscera post tot
Extispices Grajos sat patuere sibi:
Nulli tuta fides placito, labyrinthus ubique
Credere ubique fuit, quam reperire, prius:
Luxit in ambiguo Respublica corporis, inter
Totque Aquapendentes, triste! pependit aqua,
Lympharum donec, Rosci Divine, meatus
Pandis, et aeterna laude refingis iter.
Quid loquar exutum regno jecur, atque palaestram
Sanguinis ad proprios transiluisse lares.
Nec tibi suffecit genio ferroque manuque
Conari in multos ni simul ardor eat:
Pluribus accensum est BARTHLINI a lumine lumen
Pluribus ad laudem sat fuit ille tripus.
Testor Bogdanos, et nomina clara Lyseri
Teque Thoruninum, culte Segere, decus:
Quosque referre mora est: ex hac incude profectus
Supra iit et nubes, et nitida astra Steno.

p.583
Parte alia Aegrotis Paeon medicamina venis
Sufficis, et Cymbae proxima membra levas.
O quoties Lachesis medicato Nectare stamen
Vicisti, et lethi praecipitantis iter?
Cessit hydrops, cessit scelotyrbe, alvique cruenta
Tormina, febriles succubuere minae;
Nec minus ex aliis translata brabea palaestris,
Nil reliquum Phoebo, quod retineret, erat;
Sive Sophocleis Regalia sceptra cothurnis,
Gestaque Apellaeo significanda stylo,
Sive parentales Academia destinat odas:
In meritis claros officiosa viros,
Par onere hic calamus, nullo incurvatus in actu,
Nec longae aetatis crimine visus hebes;
Immo senescenti coluit generosius aevo,
Et meruit crena floridiore decus.
Adde Novensilium Parnassia castra Sororum,
Delitias juvenis, delitiasque senis.
Utque haec praetereas, sancti sine labe penates,
Sancti ad se mores, integritasque vocant:
Illud amicitiae populis venerabile nomen.
Ille carens fuco candor, et illa fides,
Rara olim Aurorae, sed et Austro rarior ales,
Jamque in Hyperboreis vix bene nota plagis
Certius in nullo legerunt pectore sedem
Hic sibi virtutes, hic reperere domum:
Ira procul templo hoc, procul hinc abstrusa simultas,
Nil odio, aut rixis, invidiaeve datum.
Adversos fateor, pupugit quandoque gigantes,
Antaeosque palam contudit illa manus.
Sed Jovis hoc opus est, placide ut regnetur Olympus,
Nolle Gyae aut Tityis Enceladoque locum,
Caetera, Epictetes, Antoninosque, Numasque,
Expressit, nulli voce stylove gravis,

p.584
Qualis Apostolico radians Ecclesia seclo
Egit in exilium cum procul omne nefas;
Talis erat domus illa tuo tornata cerebro,
Talis ad exemplum stirps generosa tuum.
Omnia prona tuis, et respondentia votis,
Ultima Penelope, Penelopeque prior.
Sceptra Machaonium coluerunt Regia mystam,
Vidit Areopagi nobilis ordo parem;
Scripta vel extremus Garamas miratur, et Indus,
Immortale solo nomen, honosque virent:
Unum restabat: coelo, Barthline, parente
Venisti, coelo restituendus eras.
(86) Viro Experientissimo
D. CHRISTOPHORO PFISTERO,
Randisburgensium Medico, cum
Hafniae Lauro Med: suprema
ornaretur.
Hactenus in morbos pugnasti fortibus armis,
Et mortem a jugulis pellere cura fuit,
Mitius afflixit phthisis, et nodosa podagra,
Et solitas vires dedidicere febres,
Postquam Pfisteri validam sensere medelam,
Et data praesenti pharmaca certa manu.
Vidit id Hafniaci Phoebea caterva Lycei
Et comes his factis gloria, dixit, erit;
Dixit, et implevit promissa, corona paratur
Et capiti tegmen mittitur illa tuo.
Mittitur, et missam comitantur publica vota
Ut fato adveniat prosperiore mitra,

p.585
Sic dilata diu pensatur adorea duplo
Munere, nam laurus tarda, sed ampla venit
Atque salutiferis passim circumdata votis,
Amplius hoc titulis omnibus esse solet.
(87) Viro Experientissimo
D. D. BÖHMIO,
Cum Medicinae Doctor publice
renunciaretur.
Exorere Arctois, BÖHMI, nove Phosphore terris,
Atque salutifera pharmaca sparge manu:
Totus Apollo patet, tibi tota Minerva ministrat;
Et medici faciles in tua vota Dii,
Unda favet, tellusque favet, per Falstrica culta
Germina mille, tibi quae famulentur, erunt.
Nascitur una hodie circum tua tempora laurus,
Centum alias Mortae vis hebetata dabit.
(88) In Effigiem Illustriss:/
Dn./ Dn./ VINCENTII JOACHIMI
von HAHNE.
Reddidit Aeneae redivivum hic sculptor Achatem,
Reddidit et Cyneam, maxime Pyrrhe, tibi:
Unum nos cruciat, quod reddere nesciat illam,
Qua Domino addictus vicit utrumque, fidem.

p.586
(89)
Dn./ M. GEORGIO HANNAEO
Cum publice Med:/ Doctor renunciaretur.
1684.
Hannaee, Aonidum justissima cura Sororum
Et Patrio duplici nomine clare solo:
Sive Othenigenam formasque, polisque Minervam,
Seu Medica infestam corrigis arte luem:
Scande diu meritam, Phoebo invitante, cathedram,
Et fruere ingenii dotibus usque diu
Conjugis ut Lachesis dissolverit, altera scena
Panditur, ante Uxor foemina, nuncque Dea est.
(90)
Ad D. D. HENRICUM BONSACH
ex Indis reducem.
Ignea mens nullo definit limite cursum,
Herculea est illi nulla columna satis:
Ulterius pergit, Gangem super exit, et Indum
Inque notum, et zephyrum plenius ire parat.
Exemplo id monstras dexter Bonsache recenti
Nuper ab Aurorae, qui catus orbe redis,
Postque tot edomitos peregrino in climate morbos,
Jam Patriae nitidum reddere lumen amas.
Macte tuo reditu! qui clarum nomen ab Euro
Portasti, in Borea clarior esse meres.

p.587
(91) In Imaginem Augusti Regis
CHRISTIANI QUINTI.
Haec est Augusti facies, quae regna serenat
Arctica, et invicto robore sceptra gerit:
Non alius magni magis aemulus Herculis, hinc et
Non alii Regum gloria major erit.
(92) Cancellarius
CHILEMANNUS,
Ut Discordiae sator mandatur carceri.
Viderat Augustus defixum in margine regni
Et nodum, et cunei* deterioris onus:
Atque hic nodus, ait, fuerat solvendus amice,
Sed Cunei impulsu Gordius ecce manet.
Solvere cui lorum placide, ciui tollere nexus
Officium est, nodos arctius ille ligat:
Findit amicitias qui flectere debuit iras,
Et nodum in nodis nectere dulce putat.
Quid reliquum, gladio nisi pertentare latebras
Nodorum? ut cunei machina nexa ruat.
Intuitu gladii cuneus mox perdidit ictum,
Nodus abest, stupeant secula, sanguis abest.
*Kile.
(93) De Vismaria debellata a
CHRISTIANO QUINTO.
1675.
Vis maris Augusti Sceptris hoc paruit anno,
Ut quoque vis terrae pareat, annus adest.

p.588
(94)
In Effigiem Generosissimae Heroinae
Dn./ BRIGITTAE ROSENKRANTZIAE,
Perillustris et generosissimi
Dn./ CHRISTIANI SCHELII etc,
uxoris desideratissimae.
Quae Jerichuntinis Rosa quondam immarcuit hortis
Annum flore semel pingit et inde perit.
Ast haec, quae SCHELII Magni Platanona nitore
Vestiit, ultra omnes suspicienda nurus,
Stabit odorata semper radice perennis
Seu ver, sive aestas, sive recurrit hyems;
Stabit et ut merita est: sancte rediviva novellas
Afferet in sera posteritate ROSAS.
(95) Ad Dominum
JOACHIMUM JURGENS.
Invenitur in fine disputationis ejusdem
inauguralis de Alimentorum cursu
Praeside Ol. BORRICHIO.
1676.
Regia, quam reseras escae, via, Regia famae
Illa tuae, et laudi, crede, futura via est.

p.589
(96) Ad Dominum
NICOLAUM HEITMULLERUM.
invenitur in fine disputationis ejusdem
de HAEMORRHAGIA,
pro licentia consequenda
habita sub Praesidio.
BORRICHII.
HEITUMULLERE sacri soboles germana Melampi
Et nova Phillyrio palma future choro.
Incipe Apollineo lucere salutifer orbi
Quaeque diu abscondis, pectoris ima doce.
Prima tibi ut video nata est in sanguine laurus,
Quem nimis errantem fraena subire jubes.
Perge pari genio reliquos suspendere morbos,
Postque hac multiplici nomine victor eris.
(97) Praestantissimis
Laureae primae
Philosophicae
Candidatis
officiose Salvere:
Dum Numa pacificus Legum decreta propagat,
Et claudit Jani bellica templa sui,
Quid genio erecto, quid Apolline dignius unquam
Quam sacra Phoebeo fana aperire choro?
Vertitur huc calamus, duce magno Ahlefeldio, honorum
Promittens facilem per studia aucta viam.

p.590
Laurus ad innocuas Phoebi vigil excubat aedes,
Et, licet in medio frigore, tota viret;
Ut vireant Patriae, Majo redeunte, cathedrae,
Ut decorent meritas verna brabea comas.
Audete Hafniacae florentia pignora Cirrhae,
Queis super Ambrosiam casta Minerva sapit,
Audete in Campum nivea descendere veste,
Et labor ingenuus prodeat usque comes:
Nulla mora, ad vestras pendebit adorea frontes,
Venturaeque index nobilitatis erit.
Sed nisi Sirenum voces, nisi lenta Vacuna
Sordeat, et Bacchi decipientis amor,
Incassum haec precibus tentatur janua, tantum
Illa patet notis sedulitate procis;
Quales opperior plures, qui scita Stagirae
Volvere, Democriti qui rediviva student;
Queis vacat Hamelios, Colbertinosque recessus,
Et nova per varios conglomerata sequi,
Aut Grandes, aut Boyleos; aut quicquid amatur
Inter ephemeridas, culte Britanne, tuas.
His nutrite hyemem studiis, superaddite dulces
Helladis, et Solymae, Romulidumque Deas,
Et dabitur celsi sperare cacumina Pindi,
Paullatimque novis gressibus ire super:
Per graduum, in Musis, vestigia scandere tutum est,
Qui volat, Icario non procul igne volat.
Calendis Januarii
Anni MDCLXXXV.

p.591
(98) In Exustum
THOMAe BARTHOLINI
Praedium HAGESTED.
1670.
Siccine anhelantes HAGESTED subsidit in ignes
Illa domus Charitum, Pieridum illa domus?
Siccine divinis radiantia pulpita scriptis
Esca jacent ventis esca novella rogo?
Mulciber informis! fere Mulciber anne pudor:
Bis Trojam et pluteos bis temerasse Phari?
Qua stetit Aeneis, cinis est, qua fulsit Homerus
Qua sacer Hippocrates, saeva favilla rubet:
Celse decus Latii, cultissime Celse Medentum
Haec nimium ad Superos celsa rudisque via est.
* * *
* * *
(99) De Patrono Academiae.
Nascitur extremis, qua panditur India, sylvis
Celsa caput, generosa comas, solidissima truncum
Arbor, inassueto spargens umbracula more,
(Antilli Paretuva vocant) non illa stupendis
Astyagem exterrens foliis, sed brachia flexu
Mirifico in terram curvans, radice novella
Pullulat, et rursum Soles experta regressu
Tellurem repetens iterumque iterumque resurgiit
Tuta hominum statio ramis sub, tuta ferarum,
Plurimus huc sese Brachman, si quando tonitru
Infremit aut rapido descendit Jupiter imbre.

p.592
Extra ictum recipit; nos nil te poscimus inde:
Umbra favens patrio Gryphi sub fronde Lyceo est.
(100) Parodia Carminis,
Quo HERM./ CONRINGIUS
suum de Hermetica Medicina librum
claudit.
reperitur in scripto Borrichii de Hermetica
Medicina pag./ 440.
Anno. 1674.
Talis in Isiacis quondam clarissimus oris
Et triplici magnus laude Taautus erat;
Talis et Helvetica natus Paracelsus eremo
Cortice sub rigido clausum adamanta dedit.
Astra Sophum: placuere ideo: prope Numina visa:
Sectaturque suos turba perita Duces.
Discite inexpertis cauti diffidere Momis.
Sub titulo fellis mella subinde latent.
(101)
In Auditorio Collegii Borrichiani reservatur
Christi Crucifixi Effigies ex Argento
facta et capsae inclusa, cujus
Janua hanc praebet inscriptionem
a Borrichio
positam 1690.
Condis me, pateris pro me, scelus omne remittis,
Protegis; his meritis quis satis aptus amor?

p.593
(102) In statuam
Augustissimo Regi
CHRISTIANO QUINTO
Hafniae in foro Regio erectam.
Induat ex humili DOMINUS licet ora Metallo,
Aureus in populi pectore semper erit.
(103) In Effigiem
ANDREAE VELLEJI Historiographi
Dan./ Regis, Ecclesiae Cathedral./ Ripensis
Decan./ Canon./ et Sen./
anno aetatis 74. Christi
1616. Ripis defuncti,
a pronepote I. L.
Anno 1690.
renovatam.
His oculis, hoc ore, suo venerabilis aevo
Vellejus, patrii lux rediviva sui,
Priscorum historias, et semisepulta Trionum
Gesta iterum seclis conspicienda dedit.
(104)
Florentissimo civi, Amico dilectissimo,
DN./ FRIDERICO ROSTGAARD
Cum delitias Poetarum Danorum
publicaret.
Ergone quae sparsis volitarunt carmina membris,
Nescia fortunae (sors ita dura) suae,

p.594
ROSTGAARDE, Hafniaci decus, et nova gloria Pindi,
Colligis, et fato nobiliore beas?
Macte insperato, quo nil generosius, ausu!
Quo Patriae in laudes sanctius ire nequis.
Haec pietas, haec prisca fides, haec Dia voluptas,
Detrahere instanti semicremata rogo:
Vidisti Hippolitos variis in curribus actos
In mortem celeres praecipitare rotas;
Vidisti nullum, quae nostri incuria secli est,
Sistere cornipedes, et revocare gradus;
Unum te opponis: ne tantum injuria possit
Temporum, et haec Patriae lumina obire vetas,
Hoc meritum, ROSTGAARDE, tuum est, ut Patria reddat
Et sine nube dies, et sine morte decus.
OLAUS BORRICHIUS.
Die 30. Julii. 1690.
FINIS.